Δεν αποτελεί ελληνική αποκλειστικότητα το σοβαρό πρόβλημα με τον ελλειμματικό Ειδικό Λογαριασμό Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΕΛΑΠΕ) που προκαλεί αντιδράσεις μεταξύ των ιδιωτών παραγωγών από ΑΠΕ και τριβές ανάμεσα σε φορείς εκπροσώπησης συμφερόντων του κλάδου και της ηγεσίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Όπως γράψαμε χθες στο energia.gr, η λύση του προβλήματος 

έγκειται, πλέον, στο διάλογο που εξήγγειλε ο Κωστής Χατζηδάκης και από τον οποίο η αγορά προσδοκά να ανακοπεί η αναπόφευκτη πορεία του ΕΛΑΠΕ προς την χρεωκοπία.  

Ανάλογη εικόνα με την Ελλάδα παρατηρείται και στην Γερμανία. Οι διαχειριστές του συστήματος μεταφοράς ενέργειας της χώρας υποστηρίζουν ότι θα χρειαστεί να δοθεί μια έκτακτη εισφορά από τον κρατικό προϋπολογισμό, ύψους 10.8 δισ. ευρώ, προς τον γερμανικό Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ, ούτως ώστε αφενός το αντίστοιχο ΕΤΜΕΑΡ (EEG-Umlage Levy) να περιοριστεί στα 65 ευρώ ανά μεγαβατώρα και αφετέρου να συνεχίσουν να πληρώνονται κανονικά οι παραγωγοί ΑΠΕ.

Εάν δεν γίνει αυτό, το EEG-Umlage levy θα μπορούσε να αυξηθεί, εφόσον δεν υπάρξει παρέμβαση, κατά 43% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος  και να ανέλθει στο επίπεδο- ρεκόρ των 96.51 ευρώ ανά μεγαβατώρα για το 2021, σύμφωνα πάντα με τα όσα υποστηρίζουν οι διαχειριστές του γερμανικού συστήματος μεταφοράς ενέργειας.

Η υποχώρηση των χονδρεμπορικών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, σε συνδυασμό με την αυξημένη παραγωγή ΑΠΕ, επιδείνωσαν το ήδη σημαντικό έλλειμμα του γερμανικού ΕΤΜΕΑΡ, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα να μεγαλώσει το χάσμα ανάμεσα στις πληρωμές του premium που καταβάλλεται προς τους παραγωγούς, και τα έσοδα από την χονδρική, που προβλέπεται να ανέλθει στα 33 δισ. ευρώ κατά το επόμενο έτος.

Οι εγχώριοι διαχειριστές εκτιμούν ότι η παραγωγή από ΑΠΕ το 2021 θα φτάσει στις 228 τεραβατώρες, δηλαδή θα αυξηθεί σε ποσοστό 1% από το τρέχον έτος, σύμφωνα με υπολογισμούς που βασίζονται σε μέσες καιρικές συνθήκες. Τούτο σημαίνει ότι θα απαιτηθούν περί τα 27.9 δισ. ευρώ για την πληρωμή των παραγωγών ΑΠΕ το 2021, αναφέρει ο πάροχος πληροφοριών ενέργειας, Platts σε δημοσίευμά του.

Ακόμη, η καθαρή ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας για το 2020 εκτιμάται ότι θα είναι περίπου 8% χαμηλότερη σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή εκτίμηση για το τρέχον έτος, εξαιτίας, κυρίως, των επιπτώσεων της πανδημίας του κορωνοϊού.

Αναφορικά με τις τιμές της αγοράς, αυτές κινήθηκαν πτωτικά κατά 22% σε σύγκριση με τις αρχικές εκτιμήσεις, γεγονός που οδήγησε σε μείωση κατά 6 δισ. ευρώ τα έσοδα του λογαριασμού EEG Umlage Levy έως τα τέλη Σεπτεμβρίου, όπως προκύπτει από τα σχετικά μηνιαία στοιχεία.

(μέσες σταθμισμένες τιμές ηλιακής και αιολικής ενέργειας 2019/2020, στην γερμανική αγορά. Πηγή: EEG Netztransparenz.de) 

Tαυτόχρονα, τα ποσά που προέρχονται από τους λογαριασμούς των καταναλωτών και κατευθύνονται στον γερμανικό ΕΛΑΠΕ, από καταβολής δημιουργίας του, εκτιμώνται στο ποσό των περίπου 500 δισ. ευρώ, με τους οικιακούς λογαριασμούς ρεύματος να θεωρούνται οι ακριβότεροι στην Ευρώπη, με μέσο όρο περί τα 300 ευρώ  ανά μεγαβατώρα.

Στο δημοσίευμα του Platts αναφέρεται ακόμη, πως το μοντέλο EEG επέφερε σημαντική επιβάρυνση για τους καταναλωτές, καθώς κλήθηκαν μέσω των λογαριασμών τους, να χρημτοδοτήσουν την ανάπτυξη των αιολικών και των φωτοβολταϊκών στη χώρα. Στο σημείο αυτό αξίζει να τονιστεί, όμως ότι το 2021 λήγει το καθεστώς διασφάλισης τιμών (feed in tariff) που είχε 20ετή διάρκεια.

Τον περασμένο Ιούνιο, το Βερολίνο ανακοίνωσε τη μείωση του ΕEG Umlage Levy στα 65 ευρώ ανά μεγαβατώρα  για το 2021 και στα 60 ευρώ για το 2022. Είναι χαρακτηριστικό το ότι τα έσοδα που θα προέλθουν από τη νέα σταθερή τιμή CO2 σε μεταφορές και θέρμανση, αρχής γενομένης από το επόμενο έτος, που καθορίστηκε στα 25 ευρώ εκατομμύριο τόνους θα αξιοποιηθούν για την κάλυψη του ελλείμματος του Ειδικού Λογαριασμού. Η γερμανική κυβέρνηση υπολογίζει ότι τα έσοδα από την επέκταση του φόρου που επιβάλλεται στις εκπομπές CO2, θα αποφέρει έσοδα ύψους τουλάχιστον 40 δισ. ευρώ έως το 2024.    \

Σύγκριση με την Ελλάδα

Το έλλειμμα στον ελληνικό Ειδικό Λογαριασμό Αποπληρωμής των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΕΛΑΠΕ), απειλείται να ανέλθει στα 300 εκατ. ευρώ έως το τέλος του χρόνου. Θυμίζουμε ότι στον ΕΛΑΠΕ συγκεντρώνονται τα ποσά που καταβάλλουν οι καταναλωτές μέσω των λογαριασμών ρεύματος, ήτοι το Ειδικό Τέλος Μείωσης Αέριων Ρύπων-ΕΤΜΕΑΡ. Αυτά τα ποσά μειώθηκαν κατά 25% τον Σεπτέμβριο του 2019 με απόφαση του ΥΠΕΝ, που επέβαλε, παράλληλα, αύξηση 15% στα τιμολόγια της ΔΕΗ, με σκοπό, όπως ειπώθηκε, τη διάσωση της Επιχείρησης από τη χρεωκοπία.

Στο Έκθεμα 1 από την πρόσφατη αναλογιστική μελέτη που εκπόνησε ο Σύνδεσμος Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά (ΣΠΕΦ) περιγράφεται διαγραμματικά η κατάσταση που εμφανίζει ο ΔΑΠΕΕΠ στο πρόσφατο δελτίο ΕΛΑΠΕ (Ιούνιος-Ιούλιος 2020) που εξέδωσε στις 8/10/20, για το σωρευτικό αποτέλεσμα του
λογαριασμού, με την προσθήκη ωστόσο της επιστροφής των 80 εκατ. ευρώ ΕΤΜΕΑΡ που προϋπολογίζει σε προηγούμενα δελτία του και αφορά το 2020 και που τώρα το έχει μεταφέρει για το 2021, το οποίο ωστόσο δεν περιλαμβάνεται ως έτος στις προβλέψεις του.

Το σωρευτικό έλλειμα του ΕΛΑΠΕ υπό την προσθήκη αυτή των 80 εκατ. ευρώ, ανέρχεται στα -138 εκατ. ευρώ, ενώ αν αφαιρεθεί και το θεσμοθετημένο μαξιλάρι των 70 εκατ. που θα έπρεπε να διατηρείται, ανέρχεται στα -208 εκατ. ευρώ. 

Ο Σύνδεσμος, καταλήγει στο συμπέρασμα πως τα χρήματα που πληρώνουν οι καταναλωτές για ηλεκτρική ενέργεια υπό τον COVID όχι μόνο επαρκούν αλλά και περισσεύουν και προτείνει να υπάρξει αναδιανομή μεταξύ Προμήθειας και ΕΛΑΠΕ, ήτοι αντιστροφή αυτού που η Κυβέρνηση έπραξε με την μείωση του ΕΤΜΕΑΡ πέρυσι.