για το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας και των κοινωνιών. Πολυποίκιλες αβεβαιότητες (επιδημιολογικές, οικονομικές, κοινωνικές ακόμη και γεωπολιτικές) περιστοιχίζουν πλέον την οικονομική και κοινωνική μας ζωή και παρά τα διαφαινόμενα σημάδια υποχώρησης της πανδημίας την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, ουδείς γνωρίζει η είναι σε θέση να προβλέψει με ακρίβεια τι θα συμβεί αύριο.
Το lockdown και η απότομη διακοπή σειράς κοινωνικών και οικονομικών δραστηριοτήτων, ήταν φυσικό να έχουν σοβαρότατες επιπτώσεις και στον ενεργειακό τομέα: η ζήτηση ενεργειακών προϊόντων και υπηρεσιών μειώθηκε δραματικά, γεγονός που δημιούργησε υπερπροσφορά ενεργειακών αγαθών στην παγκόσμια αγορά, κατάρρευση των τιμών πετρελαίου και αερίου, μαζική ακύρωση συμβολαίων, κλείσιμο παραγωγικών μονάδων, ματαίωση επενδυτικών σχεδίων, εκτίναξη της ανεργίας κλπ.
Μέσα σ’ αυτό το ομιχλώδες, απόλυτα αβέβαιο και επικίνδυνο τοπίο, οπλισμένοι με την εμπειρία, αλλά και τα διδάγματα από την πανδημία που συγκλίνουν στο ότι τίποτα δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι το ίδιο με χτες στην μετά CONVID 19 εποχή, θα πρέπει άμεσα να επανασχεδιάσουμε και το ενεργειακό μοντέλο της χώρας μας, πάνω σε μια νέα, βιώσιμη περιβαλλοντικά, αποδοτική οικονομικά και ενεργειακά, καινοτόμα τεχνολογικά και ανθρωποκεντρική οργανωτικά αντίληψη και βάση.
Η υλοποίηση του νέου ενεργειακού μοντέλου της χώρας απαιτεί σοβαρή μελέτη και συστηματική προετοιμασία, ολοκληρωμένο σχέδιο που θα λαμβάνει υπόψη του τις ιδιαιτερότητες και τα χαρακτηριστικά της Ελλάδας και θα βασίζεται σε συγκεκριμένες στρατηγικές επιλογές για την ενεργειακή της ασφάλεια, το μελλοντικό ενεργειακό μίγμα, την ενεργειακή μετάβαση σε μια οικονομία με λιγότερο άνθρακα, την τεχνολογική αναβάθμιση των εγκαταστάσεων και των υπηρεσιών, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Απαιτεί ακόμη διασφάλιση σημαντικών επενδυτικών πόρων και τεχνογνωσίας, αλλά και υιοθέτηση αποτελεσματικών ρυθμιστικών κανόνων και πολιτικών για την οργάνωση και λειτουργία των ενεργειακών αγορών σε υγιή ανταγωνιστική βάση, στα πλαίσια των κατευθύνσεων της γενικότερης ενεργειακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην μεγιστοποίηση της αξιοποίησης όλων των μορφών των ΑΠΕ που αφθονούν στη χώρα μας, όπως και άλλων λιγότερο ρυπογόνων πηγών ενέργειας (υδρογόνο, φυσικό αέριο κλπ.), καθώς και της σύγχρονης ενεργειακής και ψηφιακής τεχνολογίας, με κατάλληλο προσανατολισμό των σχετικών επενδύσεων προκειμένου να υπάρξουν οφέλη για την εθνική μας οικονομία, την κοινωνία μέσω της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας και το περιβάλλον.
Έμφαση θα πρέπει να δοθεί επίσης και στην ριζική αντιμετώπιση των πολυποίκιλων χρονιζουσών παθογενειών του τομέα (έλλειψη ενεργειακού σχεδιασμού, αναποτελεσματική φορολογία, διατήρηση ρυπογόνων μονάδων παραγωγής, καταχρηστικές πρακτικές συντεχνιών κλπ., καθώς και στην καλλιέργεια ουσιαστικής Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης στις ενεργειακές επιχειρήσεις.
Στα πλαίσια του νέου αυτού ενεργειακού μοντέλου καθοριστικός (αν και υπό προϋποθέσεις) μπορεί να είναι ο ρόλος του φυσικού αερίου.
Το φυσικό αέριο ως γνωστόν για δεκαετίες αποτέλεσε παγκοσμίως το καύσιμο επιλογής. Ειδικά την τελευταία δεκαετία, μετά την επανάσταση του σχιστολιθικού αερίου στις ΗΠΑ, την πρόοδο της τεχνολογίας κατά μήκος όλης της αλυσίδας του LNG και την υλοποίηση μεγάλου αριθμού επενδυτικών σχεδίων, καταγράφηκε μια εκθετική ανάπτυξη του εμπορίου του LNG, που κυριολεκτικά μετασχημάτισαν την αγορά του αερίου παγκοσμίως.
Σήμερα με ορατή πλέον την όξυνση των προβλημάτων λόγω της κλιματικής αλλαγής και την αξιόλογη διείσδυση των ΑΠΕ, το φυσικό αέριο θεωρείται από σχεδόν όλους τους ενεργειακούς αναλυτές ως το ιδανικό “transition fuel”, που (επιπρόσθετα) μπορεί να υποστηρίξει την περαιτέρω αξιοποίηση και να καλύψει τις αδυναμίες των ΑΠΕ στις δεκαετίες της ενεργειακής μετάβασης.
Με την προϋπόθεση ότι η βιομηχανία του αερίου θα λάβει ή ίδια μέριμνα για να μειώσει το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα, μέσω της αξιοποίησης του βιομεθανίου και της παραγωγής συνθετικού αερίου και υδρογόνου με χρήση ΑΠΕ, το φυσικό αέριο μπορεί να συνεχίσει να έχει έναν καθοριστικό ρόλο στα ενεργειακά πράγματα της χώρας μας και στις επόμενες 2-3 δεκαετίες.
Πιο συγκεκριμένα, το φυσικό αέριο μπορεί να συμβάλλει με αποδοτικό οικονομικά και περιβαλλοντικά τρόπο στην ενεργειακή μετάβαση της χώρας, στον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό του ενεργειακού μας συστήματος, στην προσέλκυση ξένων και εγχώριων επενδύσεων upstream και downstream, στην ανάδειξη των γεωστρατηγικών πλεονεκτημάτων και την αναβάθμιση του γεωπολιτικού ρόλου της Ελλάδας στο ενεργειακό γίγνεσθαι της ευρύτερης περιοχής.
Ας μη διαφεύγει της προσοχής ότι οι μεγάλες κρίσει είναι επώδυνες για όλους: άτομα, κοινωνίες, επιχειρήσεις και κράτη. Εμπεριέχουν όμως και ευκαιρίες που αν τις εκμεταλλευτούμε σωστά μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα σύγχρονο και αποτελεσματικό κράτος, τις ενεργειακές (και όχι μόνον) επιχειρήσεις του μέλλοντος και μια κοινωνία που οι πολίτες θα αξίζει να ζουν και να δραστηριοποιούνται.
Λίγα Λόγια για τον κ. Σπύρο Παλαιογιάννη, Managing Partner της MEDGAS & MORE SERVICES LTD και πρώην Διευθύνων Σύμβουλο της ΔΕΠΑ ΑΕ
Ο κ. Σπύρος Παλαιογιάννης είναι Χημικός, με μεταπτυχιακές σπουδές στη διοίκηση επιχειρήσεων (ΜΒΑ) και εξειδίκευση στην ενεργειακή οικονομία και διαχείριση ειδικά σε ότι αφορά το φυσικό αέριο.
Σήμερα είναι Managing Partner στην MEDGAS & MORE SERVICES LTD, ενώ στο παρελθόν έχει διατελέσει Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΠΑ και στέλεχος διαφόρων εταιριών και οργανισμών.
Το διάστημα 2003-2009 κατείχε τη θέση του Αντιπροέδρου στο ΙΕΝΕ