Η ανάσχεση της παγκόσμιας ανθρωπιστικής και οικονομικής κρίσης που έχει επιφέρει η πανδημία του κορωνοϊού αποτελεί σαφώς, τη δεδομένη στιγμή, προτεραιότητα  για όλες τις κυβερνήσεις.  Ωστόσο, οι σημερινές αποφάσεις θα κρίνουν το μέλλον, όταν πια ο “COVID 19” θα έχει νικηθεί και θα αποτελεί έναν κακό εφιάλτη από το παρελθόν.  Για αυτό όλες οι κινήσεις, πρέπει να σταθμίζονται με το βλέμμα στην επόμενη μέρα, όταν η φουρτούνα θα έχει καταλαγιάσει. Αυτές τις κρίσιμες ώρες, στην πρώτη γραμμή των προσπαθειών είναι αναμενόμενο να μπαίνει η επιβίωση και να μένουν στην άκρη οι πράσινες πρακτικές. Το ευρωπαϊκό Green Deal δεν θα μπορούσε να είχε ξεκινήσει σε χειρότερη συγκυρία. Και οι επικριτές του βρήκαν την ευκαιρία να το …σφυροκοπήσουν.

Από τις πρώτες μέρες που ο κορωνοϊός εισέβαλε και στην Ευρώπη, ο πρωθυπουργός της Τσεχίας – χώρα που βασίζεται στην πυρηνική ενέργεια και το κάρβουνο -  ζήτησε την εγκατάλειψη του της Πράσινης Συμφωνίας, ενώ και η κυβέρνηση της Πολωνίας ζήτησε να σταματήσει η λειτουργία του Χρηματιστηρίου Ρύπων – ή τουλάχιστον να εξαιρεθεί η Πολωνία από αυτό - ώστε όλα τα κονδύλια να κατευθυνθούν στον πόλεμο κατά του κορωνοϊού.

Οι πολιτικές για την προστασία του κλίματος και του περιβάλλοντος ήταν διαχρονικά,  σε όλες  τις κρίσεις,  το εύκολο …θύμα.  Έτσι, και σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία, οι πολιτικές για την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα μένουν στο περιθώριο. Άλλωστε, είναι η ενεργειακή ασφάλεια που προέχει αυτήν την περίοδο, η οποία απειλείται από το …φάσμα της κρίσης του κορωνοϊού.  

Οι παρενέργειες της πανδημίας ήδη σφυροκοπούν τις εταιρείες προμήθειας,  απειλώντας τη βιωσιμότητά τους και ότι αυτό σημαίνει για την ενεργειακή αλυσίδα. Η εισπραξιμότητά τους, το τελευταίο διάστημα, έχει μειωθεί περί το 30%, κατά μέσο όρο.  Και για τη στήριξή τους η κυβέρνηση αναμένεται να προβεί τις επόμενες ημέρες σε ανακοινώσεις σχετικά με τη θέσπιση ενός μηχανισμού εγγυήσεων, ώστε να μπορούν οι ενεργειακές επιχειρήσεις να αντλήσουν ρευστότητα και να μην καταρρεύσουν. 

Όμως, καθώς η αγορά λειτουργεί στη λογική των συγκοινωνούντων δοχείων, τα προβλήματα ρευστότητας της αγοράς αναμένεται να επηρεάσουν τα διαθέσιμα του  Ειδικού Λογαριασμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΕΛΑΠΕ),  και κατ’ επέκταση τις πληρωμές των παραγωγών, γεγονός που έχει θορυβήσει τον κλάδο. Μέρος του ΕΛΑΠΕ τροφοδοτείται από το ΕΤΜΕΑΡ, το περιβαλλοντικό τέλος που καταβάλουν οι καταναλωτές μέσω των τιμολογίων ρεύματος. Εμπλουτίζεται επίσης από άλλες πηγές που επηρεάζονται από την τρέχουσα κρίση (την αγορά δικαιωμάτων εκπομπών CO2, την τιμή Οριακής Τιμής Συστήματος, τη ζήτηση ρεύματος κλπ). Οι φορείς των ΑΠΕ έχουν καταθέσει τα αιτήματά τους στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας καθώς και στη Διοίκηση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) και για την ώρα αποτελεί ζητούμενο το ποιος τελικά θα …πληρώσει τον λογαριασμό. Θα βρεθεί εγκαίρως μια διέξοδος; Ή τελικά θα επιβαρυνθούν οι  προμηθευτές, ή εκ νέου οι καταναλωτές;

Παράλληλα,  προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι εν εξελίξει επενδύσεις σε έργα ΑΠΕ, λόγω της καθυστέρησης ανταπόκρισης από τις αδειοδοτούσες υπηρεσίες, των περιορισμών στις μετακινήσεις του τεχνικού προσωπικού, των καθυστερήσεων στα χρονοδιαγράμματα παράδοσης εξοπλισμών, της αποκατάστασης προβλημάτων σε ήδη λειτουργούντα έργα κλπ.  

Πάντως, σύμφωνα με ανακοίνωση της ΡΑΕ, η πανδημία και τα σχετικά μέτρα που εφαρμόζονται για τον περιορισμό της, δεν επηρεάζουν την κοινή ανταγωνιστική διαδικασία για τους αιολικούς και φωτοβολταϊκούς σταθμούς, η οποία θα πραγματοποιηθεί κανονικά στις 2 Απριλίου. Μάλιστα, η Αρχή είναι έτοιμη για τη διενέργεια των επόμενων - ανά τεχνολογία – διαγωνισμών ενώ παράλληλα επεξεργάζεται λεπτομερώς και την ανταγωνιστική διαδικασία για Μη Ώριμα Έργα και στα τέλη Μαΐου θα παρουσιάσει ολοκληρωμένη πρόταση για τους συγκεκριμένους διαγωνισμούς.