Οι ‘Αναταράξεις’ της Διεθνούς Οικονομίας Επηρεάζουν τη Γεωπολιτική της Ενέργειας

Οι ‘Αναταράξεις’ της Διεθνούς Οικονομίας Επηρεάζουν τη Γεωπολιτική της Ενέργειας
της Χριστίνας Μήτση
Δευ, 12 Αυγούστου 2019 - 08:17

Παρά τη γενικευμένη όξυνση του γεωπολιτικού κινδύνου, ιδιαίτερα στην περιοχή του Περσικού Κόλπου, οι διεθνείς τιμές του αργού δεν καταγράφουν την -αναμενόμενη ίσως για κάποιους- άνοδο, πιστοποιώντας ότι η αγορά ενέργειας επηρεάζεται κατά κύριο λόγο από την οικονομική και λιγότερο από τη γεωπολιτική 

συγκυρία. Όπως επισημαίνει σε πρόσφατη ανάλυσή του ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA), οι γεωπολιτικές εντάσεις στον Περσικό Κόλπο παραμένουν οξυμένες, με τις κυρώσεις των ΗΠΑ να επεκτείνονται σε περισσότερους Ιρανούς αξιωματούχους και έναν εισαγωγέα πετρελαίου από την Κίνα, ενώ πρόσφατα κατασχέθηκε ακόμη ένα δεξαμενόπλοιο. Ωστόσο, την ίδια περίοδο, οι τιμές του Brent, του διεθνούς benchmark, όχι μόνο δεν κινούνται ανοδικά, αλλά υποχώρησαν από το πρόσφατο υψηλό των $67/ βαρέλι στο οποίο είχαν ανέλθει. Παράλληλα, οι ναυτιλιακές πράξεις κινούνται σε κανονικά επίπεδα, αν και με υψηλότερο κόστος ασφάλισης. Τα μηνύματα από τα εμπλεκόμενη στην εξελισσόμενη κρίση στον Περσικό μέρη ότι τα σκάφη θα προστατεύονται στο μέγιστο δυνατό βαθμό και η πρόσφατη δήλωση του IEA ότι παρακολουθεί στενά την ασφάλεια του πετρελαίου στα στενά του Ορμούζ δείχνουν να καθησυχάζουν κάπως τις αγορές.

Ο IEA είχε εκφράσει σε πρόσφατες εκθέσεις του ανησυχίες για την ευρωστία της παγκόσμιας οικονομίας και τον τρόπο που αυτές συντελούν σε μειωμένες προσδοκίες για αύξηση της ζήτησης πετρελαίου. Όπως επισημαίνει ο Οργανισμός, σήμερα η κατάσταση γίνεται όλο και πιο αβέβαιη: η εμπορική διαμάχη ΗΠΑ - Κίνας εξακολουθεί να μην έχει επιλυθεί και το Σεπτέμβριο αναμένεται να επιβληθούν νέοι δασμοί. Η ένταση μεταξύ των δύο χωρών αυξήθηκε περαιτέρω αυτή την εβδομάδα, οδηγώντας σε ισχυρή πτώση τις αγορές μετοχών και εμπορευμάτων. Οι τιμές του πετρελαίου έχουν πληγεί από την ύφεση αυτή, πέφτοντας κάτω από τα $57/ βαρέλι την περασμένη εβδομάδα.

Στις τελευταίες του εκτιμήσεις, ο IEA λαμβάνει υπόψη την πρόσφατη υποβάθμιση των οικονομικών προοπτικών του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, του οποίου η πρόβλεψη για την αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ μειώθηκε κατά 0,1 εκατοστιαίες μονάδες τόσο για το 2019 όσο και για το 2020, διαμορφούμενη πλέον σε 3,2% και 3,5% αντίστοιχα.

Στο πλαίσιο αυτό, οι εκτιμήσεις για την αύξηση της ζήτησης πετρελαίου έχουν ήδη μειωθεί σημαντικά: το 1ο εξάμηνο, παρατηρήθηκε αύξηση μόλις 0,6 εκατ. βαρελιών ημερησίως, με την Κίνα να αποτελεί τη μόνη πηγή σημαντικής αύξησης στα 0,5 εκατ. βαρέλια ημερησίως. Δύο άλλες μεγάλες αγορές, η Ινδία και οι Ηνωμένες Πολιτείες, είδαν τη ζήτηση να αυξάνεται μόλις κατά 0,1 εκατ. βαρέλια ημερησίως. Στις χώρες του ΟΟΣΑ ως σύνολο, η ζήτηση μειώνεται για τρία διαδοχικά τρίμηνα. Στην τελευταία έκθεση του IEA, οι εκτιμήσεις για την αύξηση της ζήτησης το 2019 και το 2020 έχουν αναθεωρηθεί προς τα κάτω κατά 0,1 εκατ. βαρέλια ημερησίως, στα 1,1 και 1,3 εκατ. βαρέλια ημερησίως, αντίστοιχα.

Παρά τις κάποιες μικρές ανοδικές αναθεωρήσεις βασικών στοιχείων για τα έτη 2018 και 2019, η γενικότερη εκτίμηση του ΙΕΑ για τη ζήτηση αργού το 2019 παραμένει αμετάβλητη στα 100,4 εκατ. βαρέλια ημερησίως. Όπως υπογραμμίζει ο Οργανισμός, οι προοπτικές είναι εύθραυστες, με μεγαλύτερη πιθανότητα αναθεώρησης προς τα κάτω από ό,τι προς τα πάνω.

Εν τω μεταξύ, το βραχυπρόθεσμο ισοζύγιο της αγοράς έχει περιοριστεί ελαφρώς λόγω της μείωσης της προσφοράς από τις χώρες του OPEC. Η παραγωγή μειώθηκε τον Ιούλιο κατά 0,2 εκατ. βαρέλια ημερησίως, υποστηριζόμενη από τις πρόσθετες περικοπές κατά 0,1 εκατ. βαρέλια ημερησίως από τις δέκα χώρες εκτός OPEC που συμμετέχουν στη συμφωνία των OPEC+.

Καταδεικνύοντας σαφώς την αποφασιστικότητά της να στηρίξει την εξισορρόπηση της αγοράς, η Σαουδική Αραβία μείωσε την παραγωγή της κατά 0,7 εκατ. βαρέλια ημερησίως επιπλέον του ορίου που προέβλεπε η συμφωνία για τις περικοπές της πετρελαϊκής παραγωγής. Εάν τα επίπεδα παραγωγής αργού του OPEC τον Ιούλιο (29,7 εκατ. βαρέλια ημερησίως) διατηρηθούν καθ’ όλο το 2019, η αναμενόμενη μείωση των αποθεμάτων κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους θα διαμορφωθεί σε 0,7 εκατ. βαρέλια ημερησίως, υποβοηθούμενη, επίσης, από το βραδύτερο ρυθμό αύξησης της παραγωγής των χωρών εκτός OPEC. Ωστόσο, αυτό θα αποτελέσει προσωρινό φαινόμενο, καθώς η εκτίμηση του ΙΕΑ για την πολύ ισχυρή παραγωγή των χωρών εκτός του καρτέλ κατά την επόμενη χρονιά παραμένει αναλλοίωτη στα 2,2 εκατ. βαρέλια ημερησίως.