Αυτό όμως δεν σημαίνει αυτομάτως ότι θα υπάρχει και άμεση αύξηση των επενδύσεων, γιατί το βασικότερο πρόβλημα στην προώθηση των ιδιωτικών επενδύσεων είναι οι ανυπέρβλητες δυσκολίες στην αδειοδότηση οποιασδήποτε επένδυσης. Και αυτό δεν αφορά μόνο τις μεγάλες επενδύσεις, όπως αυτή του Ελληνικού, αλλά και έναν ξενώνα ή μια βιοτεχνία ή ένα εστιατόριο. Μάλιστα, οι «μικροί» και «μεσαίοι» επενδυτές δεν μπορούν να απευθυνθούν για να διαμαρτυρηθούν ούτε σε υπουργούς, ούτε στον πρωθυπουργό, ούτε να δημιουργήσουν επικοινωνιακό θόρυβο. Για να υπάρχει όμως επανεκκίνηση της οικονομίας δεν αρκούν μόνον οι μεγάλες, αλλά χρειάζονται πολλές μικρές και μεσαίες επενδύσεις.
Αρα η μείωση των φόρων και των εισφορών αποτελεί αναγκαία συνθήκη, αλλά όχι ικανή να φέρει την ανάπτυξη.
Ποια είναι λοιπόν τα σημαντικότερα προβλήματα; Θα προσπαθήσω να περιγράψω κάποια από αυτά με όσο το δυνατόν πιο απλό τρόπο. Οι οικοδομικές άδειες εκδίδονται το τελευταίο, περίπου, οκτάμηνο ηλεκτρονικά. Για να ξεκινήσει ένας μελετητής τη μελέτη χρειάζεται τους όρους δόμησης της περιοχής από την υπηρεσία δόμησης (ΥΔΟΜ). Επειδή όμως σε αρκετές ΥΔΟΜ δεν υπάρχουν οι αρμόδιοι υπάλληλοι για να δώσουν όρους δόμησης, είτε επειδή συνταξιοδοτήθηκαν είτε επειδή μετακινήθηκαν αλλού, δεν υπάρχει κανείς να τους βεβαιώσει και δεν μπορεί να ξεκινήσει καν η μελέτη. Υπάρχουν άλλες ΥΔΟΜ που μπορεί να έχουν αρκετούς υπαλλήλους για να δίνουν όρους δόμησης, αλλά μόνο έναν και, μερικές φορές, κανέναν να ελέγχει και να εγκρίνει τις μελέτες. Για να πάρεις μια βεβαίωση από ένα δασαρχείο για το αν είναι ή όχι η έκτασή σου δασική ή για το ποιος είναι ο χαρακτήρας της μπορεί να χρειαστείς αρκετούς μήνες ή και χρόνια. Οταν χρειαστεί να πάρεις βεβαίωση από μια υπηρεσία αρχαιοτήτων ακόμη και για μια απλή περίπτωση μπορεί να χρειαστούν τουλάχιστον δύο και τρεις μήνες για να συνεδριάσει το αρμόδιο συμβούλιο, ύστερα από πρόσφατη υπουργική απόφαση του 2018. Αν έχεις κάποια πιο δύσκολη περίπτωση, μπορεί να χρειαστούν πολλοί μήνες ή ακόμη και χρόνια. Αυτές είναι οι πιο συνηθισμένες περιπτώσεις, που σίγουρα έχουν αντιμετωπίσει όλοι οι πολίτες οι οποίοι αποφάσισαν να ξεκινήσουν μια μικρή, μεσαία ή μεγάλη επένδυση. Δεν θα επεκταθώ σε άλλα καθημερινά, ανάλογα προβλήματα, γιατί πιθανότατα αντί για άρθρο θα γράψω βιβλίο. Σε μια εποχή που προσπαθούμε να ενσωματώσουμε την ψηφιακή τεχνολογία για να περιορίσουμε τη γραφειοκρατία και τη διαφθορά, υπάρχει πλήθος υπηρεσιών που «γεννούν» επιπλέον γραφειοκρατία, ζητώντας επιπλέον εγκρίσεις και δημιουργώντας καθυστερήσεις μέσω νέων συμβουλίων..
Λύση υπάρχει; Προφανώς υπάρχει. Χρειάζεται η επόμενη κυβέρνηση να υλοποιήσει άμεσα (επειδή στην Ελλάδα το άμεσα έχει παρεξηγηθεί, εννοώ τους πρώτους δύο μήνες και όχι τον πρώτο χρόνο) συγκεκριμένες θεσμικές αλλαγές και οι υπουργοί Περιβάλλοντος - Ενέργειας και Πολιτισμού να αποφασίσουν ότι τα υπουργεία τους δεν μπορεί να αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα στο να υπάρχει ανάπτυξη στη χώρα. Αρα θα πρέπει να είναι αποφασισμένοι και ικανοί να συγκρουστούν με κατεστημένα και συμφέροντα, και θα πρέπει να είναι έτοιμοι να περιορίσουν αρμοδιότητες που αναιτιολόγητα έχουν πάρει τα συγκεκριμένα υπουργεία.
Επειδή η επιλογή των υπουργών είναι αρμοδιότητα του πρωθυπουργού, προσωπικά θα εστιάσω στις δύο σημαντικότερες θεσμικές αλλαγές που είναι ανάγκη να θεσμοθετηθούν άμεσα. Η πρώτη είναι η θεσμοθέτηση ενός ενιαίου ψηφιακού χάρτη με όλα τα γεωχωρικά δεδομένα που απαιτούνται σε οποιαδήποτε αδειοδότηση. Ετσι θα μπορεί ο κάθε πολίτης, ο κάθε επενδυτής, κάνοντας κλικ στο οικόπεδο που τον ενδιαφέρει, να βλέπει τι ακριβώς μπορεί να χτίσει, χωρίς να χρειαστεί να επισκεφθεί κάποια δημόσια υπηρεσία. Και αυτή η πληροφορία θα δεσμεύει το Δημόσιο έναντι του πολίτη. Η συγκέντρωση και διασύνδεση του 70% των δεδομένων της χώρας απαιτεί περίπου δύο χρόνια. Παρόλο που η ευρύτατη πλειοψηφία των κομμάτων συμφωνεί, κανείς μέχρι τώρα δεν αποφάσισε να τον θεσμοθετήσει. Η δεύτερη είναι η δημιουργία ενός και μόνο ηλεκτρονικού αδειοδοτικού συστήματος έτσι ώστε, είτε χρειάζεται να εκδώσεις μια οικοδομική άδεια είτε θέλεις να εκδώσεις μια άδεια λειτουργίας μιας επιχείρησης, να μπορείς να το κάνεις μέσα από το ίδιο σύστημα που θα συγκεντρώνει και θα διασυνδέει όλες τις πληροφορίες και τους ελέγχους που απαιτούνται.
Η πατρίδα για να καταφέρει να κάνει τα άλματα που απαιτούνται, ώστε να ζει το σύνολο των πολιτών καλύτερα, χρειάζεται να κυβερνηθεί από ανθρώπους ικανούς, τολμηρούς και αποφασιστικούς. Χρειάζεται ανθρώπους που θα λύσουν χρόνια προβλήματα και όχι ανθρώπους που θα κάνουν καλύτερη διαχείριση. Τολμώ να πω ότι είμαι αισιόδοξος και ελπίζω να μη διαψευστώ.
* Ο κ. Γιώργος Στασινός είναι πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος.
("Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ")