Η «παράλιος έκταση γης» της Βορείου Αφρικής, ως θα έλεγε ο Μακίντερ, πατήρ της Γεωπολιτικής, ευρίσκεται σε κατάσταση μετακινήσεως της γεωτεκτονικής πλάκας. Οδεύει προς την Ευρώπη, αλλά επηρεάζεται από τούς ανταγωνισμούς των πολλών υπερδυνάμεων της εποχής και της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, με τις νότιες γειτνιάζουσες χώρες (Ιταλία) και τις βόρειες (Γαλλία) εντόνως αναμιγνυόμενες. Οι προεκτάσεις των ανταγωνισμών επεκτείνονται και πέραν του πετρελαίου. Οι ανατολικές Λιβυκές 

στρατιωτικές δυνάμεις LNA έχουν εξαπολύσει την επιχείρηση «Ηφαίστειο Οργής» με στόχο την κατάληψη της Τρίπολης, ενώ οι προσπάθειες μεσολαβήσεως του ΟΗΕ με τις δυνάμεις που κατέχουν την δυτική πρωτεύουσα απέτυχαν. Ο ισχυρός άνδρας των LNA, Καλίφα Χαφτάρ, επιχειρεί τη διεθνή αναγνώριση ως ηγέτου της ηνωμένης Λιβύης, μετά τη δολοφονία του Μουαμάρ Καντάφι και τον επακολουθήσαντα εμφύλιο πόλεμο το 2011.

Ο βομβαρδισμός της αεροπορίας του ΝΑΤΟ περιόρισε και την παραγωγή Λιβυκού πετρελαίου και φυσικού αερίου, που αποτελεί τον βασικό πλουτοπαραγωγικό πόρο της χώρας, τη διαίρεσε σε ανατολική και δυτική χώρα και επέτρεψε την είσοδο των Ισλαμιστών.

Ο στρατηγός Χαφτάρ θεωρείται αντίπαλος των Ισλαμιστών και υποστηρίζεται από την Αίγυπτο και τα  Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Είναι άδηλον, όμως, εάν τυγχάνει της υποστηρίξεως της Γαλλίας και της Ιταλίας που είναι οι δύο εγγύτεροι «παίκτες» της περιοχής.

Ο πόλεμος στη Λιβύη ανέβασε τις τιμές του πετρελαίου στα 70 δολάρια το βαρέλι, περισσότερο από ό,τι η Αμερικανική στήριξη της εκδόσεως ομολογιακού δανείου υπό της Σαουδικής ΑΡΑΜΚΟ που έχει ήδη συγκεντρώσει προσφορές κεφαλαίων $30 δισ.

Η Αλγερία, εξάλλου, μεγάλος παραγωγός φυσικού αερίου, βρίσκεται σε κατάσταση πολιτικής αλλαγής. Ο γηραιός ηγέτης παρητήθη εκών - άκων και ο Αλγερινός στρατός ετοιμάζεται να αναλάβει την ηγεσία της χώρας, ενώ εκατομμύρια νεαρών Αλγερινών απαιτούν απασχόληση και επιθυμούν «περισσότερη δημοκρατία».

Η Τυνησία διάγει υπό συνεχή πολιτικό αναβρασμό και η Αίγυπτος ,υπό την διακυβέρνηση του στρατού και του αυταρχικού στρατηγού Σίσι, αντιμετωπίζει προβλήματα επισιτισμού. Παρά την ανακάλυψη σημαντικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στη ΝΑ Μεσόγειο, το πραγματικό πρόβλημα του Αιγυπτίου προέδρου είναι ο υπερπληθυσμός της χώρας. Παρά τα μέτρα ελέγχου των γεννήσεων που προσφάτως ελήφθησαν, δεν δείχνει σημάδια ανασχέσεως.

Οι «Αδελφοί Μουσουλμάνοι», ενθαρρυνόμενοι και από την Τουρκία, αποτελούν μία συνεχή απειλή για το καθεστώς Σίσι που απολαύει όμως της οικονομικής υποστηρίξεως των Αμερικανών.

Το Ισραήλ εξάλλου ενισχύει την συνεργασία με την Αίγυπτο για ενεργειακή αυτάρκεια, αλλά η πρόταση του επιδόξου πρωθυπουργού Βενιαμίν Νετανιάχου για προσάρτηση της Δυτικής Όχθης (του Ιορδάνη ποταμού) διχάζει την χώρα και συγκεντρώνει την διεθνή κατακραυγή. Ο αντίπαλος του, πρώην αρχηγός του επιτελείου Μπέν Γκάνζ εμφανίζεται πιο διαλλακτικός.

Υπό αυτάς τας συνθήκας, είναι σχεδόν αδύνατη η συνεννόηση της Ελλάδος με τις βορειοαφρικανικές χώρες για την χάραξη της Αυτονόμου Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) της Ελλάδος στο Ιόνιον και νοτίως της Κρήτης. Στις δυσκολίες προστίθενται οι αναστολές και δισταγμοί της Ιταλίας να προχωρήσει στην δική της αποκλειστική ζώνη.

Έτσι, οι συμφωνίες με τις διεθνείς εταιρίες εκχωρήσεως δικαιωμάτων έρευνας και εκμεταλλεύσεως υποθαλασσίων κοιτασμάτων στην περιοχή της Ελληνικής ΑΟΖ της Μεσογείου Θαλάσσης καθυστερούν παρά τις προσπάθειες του υπουργού Ενεργείας κ. Γιώργου Σταθάκη να τις επιταχύνει.