Η δε λειτουργία του Ελληνικού gas trading hub θα καταστεί δυνατή χάρις στην προγραμματισμένη λειτουργία του Ελληνικού Ενεργειακού Χρηματιστηρίου Ενέργειας (EnEx) που προβλέπεται πλέον εντός του Β’ δεκαπενθήμερου του Σεπτεμβρίου, καθώς θα τεθούν σε διαπραγμάτευση χρηματιστηριακά προϊόντα (παράγωγα) βασισμένα στο φυσικό αέριο.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι σταθμός για την σταδιακή ανάδειξη του HTP υπήρξε η δημιουργία του βάθρου εξισορρόπησης φορτίου, γνωστού ως balancing point, που εγκαινίασε ο ΔΕΣΦΑ την 1η Ιουλίου 2018, ως μέρος των υποχρεώσεών του για την δημιουργία μιας πλατφόρμας διαπραγμάτευσης, βάσει των υποχρεώσεων που απορρέουν από τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες και ακολουθώντας κατά γράμμα τους Ευρωπαϊκούς κανονισμούς. Στο ακόλουθο διάγραμμα παρουσιάζεται η όλη διαδικασία, που ευρίσκεται σε εξέλιξη, με κατάληξη την δημιουργία, σε συνεργασία με το EnEx, της πλήρους πλατφόρμας εμπορίας φυσικού αερίου, δηλ. του Gas Trading Hub.
Διάγραμμα 1: Οδικός Χάρτης για την Ανάπτυξη του Ελληνικού Κόμβου Εμπορίας Φυσικού Αερίου (Πηγή: ΔΕΣΦΑ)
Κλειδί για την δημιουργία του ΗΤΡ υπήρξε προηγουμένως η πλήρης υλοποίηση του μηχανισμού εισόδου-εξόδου (entry-exit) για την δέσμευση δυναμικού, δηλ. συγκεκριμένων ποσοτήτων φυσικού αερίου (capacity booking system), που βασίστηκε στο εικονικό σημείο προτάσεων (Virtual Nomination Point), με το οποίο και ξεκίνησε η όλη διαδικασία εδώ και τέσσερα χρόνια. Αυτή την στιγμή, το ΗΤΡ, υπό το σημερινό καθεστώς λειτουργίας, έχει καταφέρει να προσελκύσει έναν ικανό αριθμό χρηστών, αγοραστών φυσικών ποσοτήτων, αλλά και traders από την Ελλάδα και το εξωτερικό, που ανακοινώνουν ή και διεξάγουν τις αγοραπωλησίες μέσω του ΗΤΡ. Αξίζει να αναφερθεί ότι το 2018 οι χρήστες του ΗΤΡ είχαν ξεπεράσει τους 25, ενώ οι πραγματοποιούμενες πράξεις (trades) έφθασαν αισίως τις 9,000 με προοπτική περαιτέρω αύξησης εντός του τρέχοντος έτους.
Το αποτέλεσμα όλων των ανωτέρω εξαιρετικά θετικών εξελίξεων αποτυπώνεται στο Gas Hub Benchmarking Study, που εκπόνησε η Ευρωπαϊκή Ένωση Ενεργειακών Εμπόρων (EFET), απ´ όπου φαίνεται ξεκάθαρα (βλέπε Annual Scoreboard που παρατίθεται) το Ελληνικό προβάδισμα έναντι όλων των άλλων περιφερειακών ενεργειακών εμπορικών κόμβων, συμπεριλαμβανομένου και αυτού της Κωνσταντινούπολης που εκτιμάται ότι μπορεί να αναδειχθεί σε βασικό ανταγωνιστή μας εάν και εφόσον σταματήσει κάποτε η κυριαρχία της Botas. Έτσι, το HTP του ΔΕΣΦΑ, και αύριο του EnEx, ευρίσκεται μπροστά και μάλιστα με μεγάλη διαφορά από τα αντίστοιχα της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας και της Ουκρανίας. Ο βασικός λόγος για την Ελληνική πρωτοπορία ευρίσκεται στο γεγονός ότι το ΗΤΡ συγκεντρώνει σήμερα όλα τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει ένας σύγχρονος εμπορικός κόμβος, όπως ευκολία πρόσβασης από πλευράς χρηστών, δυνατότητα διασυνοριακών συναλλαγών, ρευστότητα σε πρώτη ύλη (liquidity), απόλυτη διαφάνεια και αμεσότητα στις συναλλαγές.
Διάγραμμα 2: Annual Scorecard 2018 Update (Πηγή: EFET)