θερμοκηπίου προέρχονται από την παραγωγή και τη χρήση ενέργειας. Ο ενεργειακός τομέας χρειάζεται, σύμφωνα με τον IRENA, μία συνολική αναδιάρθρωση μέσω της μετάβασης από την παραγωγή ενέργειας από ορυκτά καύσιμα στην παραγωγή από εναλλακτικές πηγές ως το 2050. Ήδη σήμερα, το παγκόσμιο ενεργειακό τοπίο γίνεται μάρτυρας μιας ταχείας και ευρείας κλίμακας αλλαγής που καθοδηγείται από μια άνευ προηγουμένου ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας λόγω της πτώσης του κόστους και την πρόοδο της τεχνολογίας.
Η μείωση του κόστους ενισχύει την αξιοποίηση των ΑΠΕ
Η άνοδος των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που παρατηρείται στις μέρες μας οφείλεται κατά κύριο λόγο στο σημαντικά μειωμένο κόστος του συνόλου των τεχνολογιών ΑΠΕ.
Εξισωμένο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ (2010-2022)
Σε σύγκριση με το 2009, το κόστος των ηλιακών φωτοβολταϊκών μονάδων μειώθηκε κατά περισσότερο από 80%. Παράλληλα, σημαντικότατη μείωση καταγράφει και το κόστος των χερσαίων αιολικών εγκαταστάσεων. Το παγκόσμιο σταθμισμένο μέσο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας από χερσαίες αιολικές μονάδες μειώθηκε κατά 22% μεταξύ του 2010 και του 2017, καθιστώντας την τεχνολογία αυτή μία από τις πλέον ανταγωνιστικές πηγές ηλεκτρικής ενέργειας που διατίθενται σήμερα.
Ωστόσο, η πτωτική πορεία του κόστους των τεχνολογιών ΑΠΕ δεν περιορίζεται στα σημερινά επίπεδα. Ο IRENA εκτιμά ότι, μέχρι το 2020, το μέσο κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από όλες τις εμπορικά διαθέσιμες τεχνολογίες ΑΠΕ θα είναι πλήρως ανταγωνιστικό με αυτό της ηλεκτροπαραγωγής από ορυκτά καύσιμα.
Οι ΑΠΕ εξασφαλίζουν σε αυξανόμενους πληθυσμούς την πρόσβαση στην ηλεκτρική ενέργεια
Ο IRENA υπογραμμίζει το κοινωνικό όφελος από την αξιοποίηση των ΑΠΕ, δεδομένου ότι «διαδραματίζουν» κεντρικό ρόλο στην επίτευξη της καθολικής πρόσβασης στην ενέργεια και της αειφόρου ανάπτυξης.
Ο Οργανισμός εκτιμά ότι 133 εκατομμύρια άνθρωποι επωφελούνται ήδη από την παραγωγή ενέργειας από μη συνδεδεμένες στα δίκτυα μονάδες ΑΠΕ, ενώ εκατομμύρια περισσότεροι δυνητικοί χρήστες μπορούν να αποκτήσουν πρόσβαση στην ηλεκτρική ενέργεια μέσω τέτοιων λύσεων.
Το γεγονός αυτό συνεπάγεται τη δημιουργία επιπλέον θέσεων εργασίας και την οικονομική ανάπτυξη πληθυσμών σε αγροτικές και γενικότερα λιγότερο αναπτυγμένες περιοχές σε ολόκληρο τον κόσμο.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του IRENA, σήμερα ο παγκόσμιος πληθυσμός που στερείται πρόσβασης στην ηλεκτρική ενέργεια μειώθηκε κάτω από το 1 δισεκατομμύριο για πρώτη φορά στην ιστορία.
Οι ΑΠΕ έχουν αυξανόμενη επίδραση στις εθνικές πολιτικές
Η επιτάχυνση της ανάπτυξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας απαιτεί πολιτικές και σχέδια αγοράς που συμβάλλουν στη δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για επενδύσεις και ανάπτυξη.
Στο πλαίσιο των πολιτικών για το κλίμα, οι ΑΠΕ αναγνωρίζονται όλο και περισσότερο ως εργαλείο μετριασμού και προσαρμογής στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Στόχοι και αναφορές στις ΑΠΕ εντοπίζονται σχεδόν στα τρία τέταρτα των συνολικά 150 Εθνικά Καθορισμένων Εισφορών (NDCs) - δηλαδή, των εθνικών στόχων στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού- που έχουν υποβληθεί επισήμως από τις συμμετέχουσες χώρες μέχρι στιγμής.
Οι ενεργειακές πολιτικές είναι ακόμα πιο φιλόδοξες. Σήμερα, περισσότερες από 50 χώρες στοχεύουν στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας που βασίζεται κατά 100% σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, επισημαίνει ο IRENA.
Τεράστια τα κοινωνικοοικονομικά οφέλη από τον παγκόσμιο ενεργειακό μετασχηματισμό
Η αύξηση του μεριδίου των ΑΠΕ στο παγκόσμιο ενεργειακό μίγμα σε περίπου 67% μέχρι το 2050 θα καταστήσει τον πλανήτη ασφαλέστερο σε ότι αφορά την κλιματική αλλαγή, αυξάνοντας παράλληλα την παγκόσμια οικονομία κατά 1%, υπογραμμίζει ο Οργανισμός.
Θέσεις εργασίας ανά τομέα ΑΠΕ
Τα οφέλη του ενεργειακού μετασχηματισμού γίνονται ήδη αισθητά σήμερα. Οι ΑΠΕ ενισχύουν τη δημιουργία θέσεων εργασίας παγκοσμίως. Το 2017, η βιομηχανία ανανεώσιμης ενέργειας δημιούργησε πάνω από 500.000 νέες θέσεις εργασίας παγκοσμίως. Συνολικά 10,3 εκατομμύρια άνθρωποι απασχολούνται σήμερα στον κλάδο, ξεπερνώντας τα 10 εκατομμύρια άτομα για πρώτη φορά.
Αναγκαία η ταχύτητα απανθρακοποίηση της θέρμανσης και των μεταφορών
Η βιομηχανία, οι μεταφορές και η ενεργειακή κάλυψη των κτιρίων πρέπει να αξιοποιήσουν περισσότερο την ανανεώσιμη ενέργεια, υποστηρίζει ο Οργανισμός.
Κλειδί για να επιτευχθεί αυτό είναι ο εξηλεκτρισμός. Το μερίδιο της ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνεται στους τομείς τελικής χρήσης πρέπει να αυξηθεί από περίπου 20% που είναι σήμερα σε 45% μέχρι το 2050. Αυτό θα υποστηρίξει την ενσωμάτωση υψηλότερων μεριδίων ΑΠΕ στα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας.
Πέρα από την ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια, τα ανανεώσιμα καύσιμα, όπως η βιομάζα, μαζί με τις ηλιακές θερμικές και γεωθερμικές πηγές ανανεώσιμης ενέργειας μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στη μείωση των εκπομπών άνθρακα στους τομείς τελικής χρήσης.
Απαιτούνται πρόσθετες επενδύσεις ύψους $27 τρισ. ως το 2050
Οι παγκόσμιες επενδύσεις σε ΑΠΕ αυξήθηκαν σημαντικά την τελευταία δεκαετία. Πέρυσι, οι νέες επενδύσεις στην καθαρή ενέργεια έφτασαν τα $333,5 δισ. παγκοσμίως.
Η ενεργειακή μετάβαση, επισημαίνει ο IRENA, είναι τεχνικά εφικτή και οικονομικά επωφελής, αλλά απαιτεί σημαντικές πρόσθετες επενδύσεις ύψους έως και $27 τρισ. μέχρι το 2050.
Η δέσμευση του ιδιωτικού τομέα είναι κρίσιμη. Οι ιδιωτικές πηγές παρέχουν το μεγαλύτερο μέρος των επενδύσεων σε ΑΠΕ σε παγκόσμιο επίπεδο, πάνω από το 90% το 2016.
Ωστόσο, η χρηματοδότηση από το δημόσιο τομέα μπορεί να διαδραματίσει βασικό ρόλο, καλύπτοντας τους κινδύνους των έργων στα αρχικά και επιταχύνοντας την ωρίμανση νέων αγορών.
Οι επενδύσεις στην ανανεώσιμη ενέργεια αποφέρουν οικονομικά και κοινωνικά οφέλη
Η μετατόπιση του παγκόσμιου ενεργειακού συστήματος προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα αυξήσει την παγκόσμια οικονομία κατά 1%, κάτι που μεταφράζεται σε σωρευτικό κέρδος άνω των $52 τρισ. μέχρι το 2050, σύμφωνα με τον IRENA.
Η εξοικονόμηση δαπανών από τη μειωμένη ατμοσφαιρική ρύπανση, την καλύτερη υγεία και τις μικρότερες περιβαλλοντικές ζημίες θα υπερβεί κατά πολύ το κόστος του μετασχηματισμού του ενεργειακού συστήματος και της υιοθέτησης ανανεώσιμης ενέργειας.
Οι οικονομικοί πόροι που θα εξοικονομηθούν μόνο σε αυτούς τους τρεις τομείς θα φθάσουν κατά μέσο όρο τα $6 δισ. ετησίως έως το 2050, ποσό που υπερβαίνει κατά τρεις φορές το κόστος της απανθρακοποίησης.
Παράλληλα, αυτός ο μαζικός μετασχηματισμός θα είχε ως αποτέλεσμα καθαρό όφελος άνω των 11 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας στον ενεργειακό τομέα έως το 2050, ανεβάζοντας την απασχόληση στον κλάδο αυτό στα 29 εκατομμύρια θέσεις εργασίας, καταλήγει ο IRENA.