H Νάνσυ Αλωνιστιώτη είναι επιστημονική υπεύθυνη της ερευνητικής ομάδας SCAN (Software based Cognitive and Autonomic Networking), επ. καθηγήτρια στο τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Εχει εκτεταμένη ερευνητική δραστηριότητα στον χώρο των κινητών επικοινωνιών και προηγμένων δικτυακών εφαρμογών

5G, Software Defined Networks κλπ), και στο Διαδίκτυο Νέας Γενιάς (Διαδίκτυο των Πραγμάτων - IoT, «έξυπνες πόλεις»). Μιλήσαμε μαζί της γι’ αυτό που υπάρχει ήδη σε άλλες χώρες και ελπίζουμε να γίνει σύντομα μέλλον για όλη την Ελλάδα.

– Ξεκινώντας από τα βασικά... τι εννοούμε όταν λέμε «έξυπνες πόλεις»;
– «Εξυπνες πόλεις» είναι αυτές που χρησιμοποιούν ψηφιακές τεχνολογίες προκειμένου να παρέχουν προηγμένες υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας στους πολίτες σε διάφορους τομείς, μεταξύ των οποίων το περιβάλλον, η διοίκηση και διαχείριση πόρων, οι μεταφορές, η ενέργεια, ο τουρισμός κ.λπ. Στόχος είναι η βιώσιμη ανάπτυξη των πόλεων και η διαδραστική οικοδόμηση μιας ευρύτερης επίγνωσης των πολιτών. Επί της ουσίας, «έξυπνη πόλη» είναι αυτή που εξασφαλίζει έγκαιρη ενημέρωση και προφύλαξη των πολιτών σε έκτακτα και επικίνδυνα φαινόμενα, διάχυση πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο για οτιδήποτε: από τις τρέχουσες πολιτιστικές εκδηλώσεις μέχρι τις περιβαλλοντικές συνθήκες και τα έκτακτα περιστατικά.

– Τι σημαίνουν για την προσωπική καθημερινότητα των πολιτών;

– Οι υποδομές και εφαρμογές «έξυπνων πόλεων» μπορούν να παίξουν καταλυτικό ρόλο ειδικά σε περιπτώσεις επικίνδυνων καιρικών ή άλλων φαινομένων, όπως π.χ. οι φωτιές στο Μάτι που βιώσαμε πρόσφατα. Σε τέτοιες καταστάσεις οι «έξυπνες πόλεις» μπορούν να υλοποιήσουν εφαρμογές έγκαιρης ειδοποίησης προς τους πολίτες, στα κινητά τους, με ενημέρωση για το φαινόμενο που βρίσκεται σε εξέλιξη, τα προτεινόμενα σημεία συγκέντρωσης (π.χ. από την Πολιτική Προστασία ή τη δημοτική αρχή) ή προτεινόμενους δρόμους διαφυγής. Ολα μπορούν να προσδιορίζονται με βάση τις δυναμικές καταγραφές, για παράδειγμα από αισθητήρες θερμοκρασίας/φωτιάς, καπνού, έντασης αέρα κ.λπ. Ολες οι ενημερώσεις μπορούν να επικαιροποιούνται δυναμικά με βάση την εξέλιξη του φαινομένου, δίνοντας στους πολίτες σχετικές πληροφορίες πραγματικού χρόνου προκειμένου να αντιμετωπίσουν με υψηλό βαθμό αποτελεσματικότητας το πρόβλημα. Μπορούν π.χ. με το πάτημα ενός κουμπιού να στέλνουν μηνύματα «έκτακτης ανάγκης» με ενσωματωμένη τη θέση τους. Επιπλέον, η επικοινωνία, οργάνωση και το πλαίσιο δράσης των εθελοντικών ομάδων μπορούν να γίνονται με τη βοήθεια έξυπνων εφαρμογών ειδοποίησης, λήψης μετρήσεων στο πεδίο δράσης και σχεδιασμού με τη βοήθεια έξυπνων υποδομών, μηχανικής μάθησης και μηχανισμών πρόβλεψης. Απλά παραδείγματα εφαρμογής είναι η έξυπνη διαχείριση της κυκλοφορίας των οχημάτων εντός της πόλης, της στάθμευσης, της αποκομιδής των απορριμμάτων, της αλληλεπίδρασης με τη διοίκηση της πόλης, η βελτίωση της προσβασιμότητας σε δημόσιους χώρους για άτομα με ειδικές ανάγκες.

– Υπάρχουν ελληνικές «έξυπνες πόλεις»;
– Οι σημαντικότερες προσπάθειες στην Ελλάδα προς την κατεύθυνση της εισαγωγής υποδομών και υπηρεσιών «έξυπνης πόλης» έχουν γίνει κυρίως στα Τρίκαλα με εφαρμογές για διοίκηση, διαχείριση απορριμμάτων, αυτόνομο όχημα συγκοινωνιών, στο Ηράκλειο και στην Πάτρα κυρίως με εφαρμογές διοίκησης και πληροφόρησης των πολιτών, στη Χαλκίδα με εφαρμογές έξυπνου φωτισμού και πάρκινγκ. Στο Αίγιο, επίσης, και εδώ έχει ενδιαφέρον, η υπηρεσία ανακοινώσεων που έχουν άμεση σχέση με την Πολιτική Προστασία. Επίσης, μπορούν να αναφερθούν οι Λάρισα, Βέροια, Αλεξανδρούπολη όπου έχουν γίνει κάποιες προσπάθειες να δοκιμαστούν διαδραστικές εφαρμογές και εφαρμογές εξοικονόμησης ενέργειας.

– Σε ποιο βαθμό οι αδυναμίες του κρατικού μηχανισμού αλλά και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι καθοριστικές ως προς τη δημιουργία «έξυπνων πόλεων» στην Ελλάδα, την ποιότητα ζωής αλλά και την ασφάλεια των πολιτών;
– Δυστυχώς, υπάρχουν πολλές αδυναμίες. Στον τρόπο αντιμετώπισης και διαχείρισης έργων για την ανάπτυξη «έξυπνων πόλεων» στην Ελλάδα. Ενα βασικό πρόβλημα είναι γενικά η επικρατούσα νοοτροπία που δεν ευνοεί την καινοτομία με στόχο την εξέλιξη των διαδικασιών και υποδομών στις πόλεις. Υπάρχει έντονη καχυποψία και ευθυνοφοβία παράλληλα με έλλειψη ενημέρωσης και γνώσης, προς την εισαγωγή ψηφιακών τεχνολογιών και υποδομών στις πόλεις. Ως αποτέλεσμα, τα αντίστοιχα έργα αντιμετωπίζουν –συνήθως ανυπέρβλητα– εμπόδια ως προς τη έγκριση και χρηματοδότησή τους από τους δήμους και κυρίως τις Περιφέρειες. Είναι ενδεικτικό ότι έργα «έξυπνων πόλεων» απορρίπτονται από τους επιτρόπους των Περιφερειών με το σκεπτικό ότι δεν αποτελούν έργα «δημόσιας ωφελείας», σε αντίθεση βέβαια με τα «παραδοσιακά» κατασκευαστικά έργα που είναι εμπεδωμένα ως τέτοια. Σε πολλές περιπτώσεις, τα δημοτικά συμβούλια δεν πείθονται για τη σκοπιμότητα, για την αναγκαιότητα επένδυσης του δήμου σε έργα «έξυπνης πόλης». Η κουλτούρα που έχει επικρατήσει δυστυχώς στην ελληνική πολιτεία δεν ευνοεί την εξέλιξη και κυρίως την εξέλιξη μέσω πειραματισμού.

(Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ)