Αλλά και οι δύο κατανοούν ότι αυτός ο κόσμος αλλάζει. Και πρέπει να συμβάλουν η αλλαγή του να γίνει με όσο λιγότερους κλυδωνισμούς και αταξία/αναρχία.
Ασφαλώς ο ρόλος τους δεν είναι ο ίδιος. Η Κίνα έχει βάρος στην ΝΑ Ασία, στην πιο γρήγορα αναπτυσσόμενη και ενδυναμωμένη περιοχή, καθώς και παγκοσμίως, ενώ δεν συμβαίνει το ίδιο με την Ελλάδα, τόσο από σκοπιά διαστάσεων όσο και βάρους. Η Ελλάδα είναι πολύ μικρή για την παγκόσμια πολιτική. Μικρομεσαία για την Ευρωπαϊκή αλλά σχετικά μεγάλη για τα Βαλκάνια. Τα Βαλκάνια, μια περιοχή γεωστρατηγικής σημασίας, θαλάσσια πόρτα για την Ευρώπη και πηγή πολλών δεινών στην σύγχρονη ιστορία.
Η Κίνα είναι μια μεγάλη δύναμη σας τέτοια. Η Ελλάδα ανήκει σε μια μεγάλη δύναμη, όπως είναι η ΕΕ. Δεν έχει τους ανταγωνισμούς με την Κίνα που έχουν ορισμένοι ισχυροί στην ΕΕ. Επιπλέον χάρη στην αίσθηση που έχει για την ιστορία, μπορεί και επιδιώκει να μεσολαβεί ανάμεσα στην ΕΕ ως σύνολο και την ΛΔ της Κίνας. Είναι ο καλύτερος και πιο παλιός φίλος της σε αυτήν.
Σήμερα ζούμε το παράδοξο οι δύο μεγαλύτερες δυνάμεις της εποχής μας να έχουν μια παντελώς διαφορετική σχέση με την ιστορία, τον χρόνο, την επιτάχυνση. Η μία, οι ΗΠΑ, είναι ένα από τα νεότερα κράτη και έθνη. Δεν νιώθουν πάνω τους το βάρος της ιστορίας και για αυτό έχουν μια ισχυρά θετική διάθεση προς το καινούργιο, λαμβάνουν σχετικά γρήγορα αποφάσεις και δρούσαν τις τελευταίες δεκαετίες με επιτάχυνση. Αυτό το πλεονέκτημά τους συνοδεύεται από το μειονέκτημα ότι δεν έχουν μια πραγματική αίσθηση της ιστορίας ή τη σοφία που δίνει η πείρα. Είναι, σχετικά ιστορικά, μια νεανική δύναμη που έχει δυναμισμό, καθαρή σκέψη και δεν είναι φυλακισμένη της ιστορίας. Δεν φοβάται και δεν έχει αναστολές. Η άλλη είναι η Κίνα, μια χώρα με τη μακρότερη ιστορία πολιτισμού στην συνειδητή περίοδο της ανθρώπινης ιστορίας. Κατά καιρούς, όπως και εμείς οι Έλληνες, κινδυνεύει να γίνει φυλακισμένη της ιστορίας. Διαθέτει, όμως, από την άλλη την πείρα της ιστορίας. Να μην είναι βιαστική. Δεν αδημονεί. Έχει υπομονή, νηφαλιότητα, σοφία.
Η ΕΕ βρίσκεται σε αυτές τις δυνάμεις, όσον αφορά στο θέμα που εξετάζουμε εδώ. Η ίδια είναι κατά πολύ νεότερή του. Τα περισσότερα κράτη μέλη της, όμως, είναι κατά πολύ παλαιότερά του, ορισμένων, μάλιστα, ο πολιτισμός τους φτάνει μέχρι τις περιόδους λαμπρότητας του κινέζικου πολιτισμού.
Συνολικά, πρώτη φορά στην ιστορία συναντώνται τέτοιες δυνάμεις με διαφορετική ιστορική καταγωγή, βαθμό εμπειρίας, είδος δυναμικότητας, συνδυασμού νεανικού ενθουσιασμού και πείρας. Η Ελλάδα είναι μια μικρή χώρα. Διαθέτει σε αυτό το μικρό μέγεθος πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα όλων των πλευρών. Μπορεί να τις καταλάβει καλά. Νιώθει και εκείνη το βάρος της ιστορίας, την πείρα και τη σοφία. Είναι συχνά και ισχυρά φυλακισμένη της ίδιας της ιστορίας της, αλλά , ταυτόχρονα, διδάσκεται από αυτή. Ανήκει στη Δύση, αλλά από τη σκοπιά του πολιτισμού είναι σε θέση είναι σε θέση να καταλάβει την υπομονή της Κίνας, να αντιληφθεί την ιστορική σημασία των μεγάλων έργων που ενσωματώνονται στο «μια ζώνη, ένας δρόμος». Είναι όπως και η Κίνα δράστης της ιστορίας. Μικρή δίδυμη της Κίνας. Μεγάλωσε την ίδια περίοδο, με ανάλογη σοφία και αντίστοιχα ερωτήματα όπως εκείνη. Εξαιτίας αυτής της παράλληλης ηλικίας και πολιτισμού η μεγάλη σήμερα Κίνα μπορεί να κατανοήσει τη σημασία της ιστορικότητας των Ελλήνων, την προσφορά τους στον παγκόσμιο πολιτισμό, ακόμα και τον σημερινό. Η Κίνα σέβεται και συνεργάζεται με τη μικρή Ελλάδα .Μαζί φτιάξαμε το φόρουμ των αρχαίων πολιτισμών που έχουν επίδραση και στο σημερινό παγκοσμιοποιημένο κόσμο. Μια διεθνή πρωτοβουλία που εκτείνεται σε 4 ηπείρους .
Η Ελλάδα από την άλλη μπορεί να κατανοήσει γιατί η Κίνα δεν θεωρεί ότι κάθε τι το δυτικό είναι και οικουμενικό. Ότι η οικουμενικότητα γεννιέται μέσα από την κατανόηση. Ότι η ύπαρξη διαφορετικότητας είναι οικουμενικό φαινόμενο. Οι αξίες του δυτικού διαφωτισμού δεν είναι εξ ορισμού, συχνά κάθε άλλο, ανώτερες των ασιατικών αξιών ή των αξιών του Κομφούκιου και του Μάο.
(*Από την ομιλία του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών κ. Νίκου Κοτζιά στην Κινεζική Ακαδημία Κοινωνικών Επιστημών με θέμα συζήτησης: «Ελλάδα και Κίνα: Παρελθόν και Μέλλον / Διαφορές και Κοινά», στο πλαίσιο της επίσημης επίσκεψής του στην Κίνα).