Δυστυχώς όμως το σχέδιο αυτό, γνωστό και ως η ενδιάμεση λύση, καρκινοβατεί εδώ και χρόνια μετά από την αδυναμία της κυπριακής κυβέρνησης να παρουσιάσει μέχρι σήμερα ένα ολοκληρωμένο και με σαφή χρονοδιάγραμμα έργο. Μετά από τα πισωγυρίσματα των τελευταίων τριών - τεσσάρων ετών, μόλις τον περασμένο μήνα υπήρξε σαφής δέσμευση της Λευκωσίας για την προώθηση του έργου. Ως γνωστό η ενδιάμεση λύση, στην οποία στηρίζεται ο επίσημος κυβερνητικός σχεδιασμός για την εισαγωγή φυσικού αερίου στη μεγαλόνησο, προβλέπει την προμήθεια αερίου LNG, έως ότου μπορέσει να προχωρήσει η αξιοποίηση του κοιτάσματος Αφροδίτη που ανακαλύφθηκε το 2011, αλλά έχει μετατεθεί για το απώτερο μέλλον.
Μάλιστα, σύμφωνα με δηλώσεις του προέδρου της ΔΕΦΑ, κ. Συμεών Κασσιανίδη, πρόκειται τον επόμενο μήνα, δηλ. εντός του Αυγούστου, να δημοσιευθεί η διεθνής προκήρυξη τόσο για την κατασκευή, όσο και για την προμήθεια LNG. Σύμφωνα με πληροφορίες, η πλωτή μονάδα αποθήκευσης - αεριοποίησης (FSRU) θα έχει χωρητικότητα 80.000 έως 150.000 κυβικά μέτρα και θα μπορεί να προμηθεύσει ποσότητες 1,0 δισ. κυβικών μέτρων (bcm) το χρόνο, που κρίνονται απαραίτητες για την τροφοδοσία των μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της ΑΗΚ (συνολικής εγκατεστημένης ισχύος περί τα 1.600 MW), οι οποίες σήμερα καταναλώνουν πετρέλαιο. Ως γνωστό, βάσει κοινοτικής οδηγίας, όλες οι πετρελαϊκές μονάδες ηλεκτρισμού εντός της ΕΕ θα πρέπει να έχουν σταματήσει τη λειτουργία τους μέχρι τα τέλη του 2020 προκειμένου να αποφύγουν την επιβολή δυσβάστακτων προστίμων.
Όπως όμως μας πληροφορούν έγκυρες πηγές μας στη Λευκωσία, ακόμα και αν δημοσιευθεί η διεθνής προκήρυξη τις αμέσως επόμενες ημέρες, ο διαγωνισμός δεν πρόκειται να έχει ολοκληρωθεί πριν το καλοκαίρι του 2019, πράγμα που σημαίνει ότι η μονάδα FSRU δε θα έχει τεθεί σε λειτουργία πριν τα τέλη του 2021. Το μόνο θετικό σημείο στην όλη αυτή διελκυστίνδα είναι ότι έχει εξασφαλισθεί κοινοτική χρηματοδότηση του έργου, ως project of common interest, μέσω επιχορήγησης (grant) 101,5 εκατ. ευρώ και ενός δανείου 200 εκατ. ευρώ από την EIB. Όμως το συνολικό κόστος για την εισαγωγή LNG στην Κύπρο θεωρείται ιδιαίτερα υψηλό, αφού περιλαμβάνει περί τα $ 250 εκατ. για την κατασκευή της πλωτής μονάδος FSRU συν $ 100 εκατ. επιπλέον για τις λιμενικές εγκαταστάσεις, τον υποθαλάσσιο αγωγό μεταφοράς και τα έργα περιβαλλοντικής προστασίας.
Τώρα έρχεται η πολύ δελεαστική πρόταση της Energean να ανατρέψει όλο αυτό το σκηνικό, αφού προβλέπει την παράδοση στο Βασιλικό, όπου και το κέντρο ηλεκτροπαραγωγής, ποσοτήτων 0,5 - 1,0 bcm κατ’ έτος και μάλιστα χωρίς την εκταμίευση κάποιου ποσού από πλευράς ΔΕΦΑ για την κατασκευή της απαραίτητης υποδομής. Πιο συγκεκριμένα, η πρόταση της Energean προβλέπει την παράδοση των ανωτέρω ποσοτήτων, αρχής γενομένης από το πρώτο τρίμηνο του 2021, μέσω υποθαλασσίου αγωγού μήκους 200 χλμ. που θα κατασκευάσει η Energean με δικά της έξοδα και θα μεταφέρει αέριο από τα κοιτάσματα Καρίς και Τανίν που τώρα αναπτύσσει (μια επένδυση της τάξης των $ 1,6 δισ.) σε τεμάχια κείμενα εντός της ισραηλινής ΑΟΖ. Βασικό προτέρημα της πρότασης της Energean, πέρα του άκρως ανταγωνιστικού κόστους, είναι το γεγονός ότι δε θα χρειασθεί η εγκατάσταση ξεχωριστής επίγειας μονάδος διύλισης του αερίου (δηλ.processing plant), καθότι αυτό θα παραδίδεται καθαρό, αφού η όλη επεξεργασία θα έχει γίνει στην ειδική μονάδα FPSO που τώρα κατασκευάζεται και θα τοποθετηθεί πάνω στις πλατφόρμες εξόρυξης.
Η διατύπωση και υποβολή της ανωτέρω πρότασης από την Energean κατέστη δυνατή αφού η εταιρεία, η οποία και είναι η παραχωρησιούχος στα ανωτέρω κοιτάσματα (70% Energean και 30% η ισραηλινή Kerοgen), έχει ήδη υπογράψει συμβάσεις πώλησης αερίου με βιομηχανικούς πελάτες στο Ισραήλ για ποσότητες 4,5 bcm το χρόνο, μέσω των οποίων και έχει καθορισθεί πλήρως το νομικό και τιμολογιακό καθεστώς. Η τιμή πώλησης αερίου που θα προμηθεύει η Energean στους ανωτέρω πελάτες στο Ισραήλ έχει καθορισθεί στα $ 4,50 ανά εκατ. Btu. Για αυτόν τον λόγο η Energean έχει μπορέσει να υποβάλλει fully costed proposal στην ΔΕΦΑ Κύπρου με εκτιμώμενο κόστος προμήθειας, βάσει πληροφοριών του energia.gr, το οποίο κυμαίνεται μεταξύ $ 6,0 με $ 6,5 ανά ΜBtu, στο οποίο περιλαμβάνεται και το κόστος κατασκευής του αγωγού μεταφοράς από τη μονάδα FPSO προς το Βασιλικό. Σε σύγκριση, το κόστος προμήθειας LNG εκτιμάται στα $ 8,0 με $ 10,0 ανά MBtu με +$1,5/ΜBtu που πρέπει να προστεθεί για το κόστος κατασκευής της πλωτής μονάδας και των λιμενικών εγκαταστάσεων.
Μπορεί η πρόταση της Energean να χαρακτηρίσθηκε «αυτόκλητος’ από τον πρόεδρο της ΔΕΦΑ, κ. Συμεών Κασσιανίδη, πλην όμως αποτελεί μια ασύγκριτα οικονομικότερη πρόταση, αφού εξοικονομείται ολοκληρωτικά το κόστος κατασκευής και λειτουργίας της μονάδας FSRU. Επιπλέον, υπάρχει δεσμευτική ημερομηνία παράδοσης των πρώτων ποσοτήτων αερίου, μια απόλυτα κρίσιμη παράμετρος δεδομένου του αυστηρού κοινοτικού πλαισίου για απόσυρση των ρυπογόνων μονάδων πετρελαίου στην ηλεκτροπαραγωγή. Όπως υπογραμμίζουν ενεργειακοί κύκλοι στη Λευκωσία, «εν όψει της τεράστιας και απαράδεκτης εν πολλοίς καθυστέρησης, από πλευράς κυβέρνησης, στην υλοποίηση της ενδιάμεσης λύσης ήτο θέμα χρόνου η υποβολή εναλλακτικής και πλέον ρεαλιστικής πρότασης από μία από τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ευρύτερη περιοχή». Σχολιάζοντας την πρόταση της Energean ένας από τους πλέον γνωστούς και αξιοσέβαστους επιχειρηματίες της Κύπρου, με άριστη γνώση των ενεργειακών θεμάτων και τριβή με το αντικείμενο, μάς δήλωσε ότι «είναι καιρός πλέον ο κυπριακός λαός να αρχίζει να λαμβάνει μέρισμα από τον τεράστιο πλούτο υδρογονανθράκων που διαθέτει αποδεδειγμένα η περιοχή, πράγμα που διασφαλίζει η πρόταση της ελληνικής Energean».