Ένα επιπλέον ποσό 460 δισεκ. δολαρίων ετησίως πρέπει να επενδυθεί, παγκοσμίως, στην οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, εντός της επόμενης 12ετίας, προκειμένου να περιοριστεί η υπερθέρμανση του πλανήτη σε 1,5 βαθμό Κελσίου, σύμφωνα με νέα μελέτη.

Το κονδύλι είναι 50% υψηλότερο από την πρόσθετη επένδυση που απαιτείται για να επιτευχθεί μια πιο μετριοπαθής συγκράτηση της θερμοκρασίας του πλανήτη -δηλαδή για να μπει “φρένο” στους 2 βαθμούς Κελσίου.

Μελέτη του “Nature Energy” (αναδημοσιεύεται στο Carbon Brief), αξιολογεί για πρώτη φορά τη διαφορά στις επενδύσεις και τις νομισματικές ροές μεταξύ των δύο στόχων θερμοκρασίας που θέτει η Συμφωνία του Παρισιού. Όπως προκύπτει, απαιτείται μια πολύ ταχύτερη ανάπτυξη της “πράσινης” ενέργειας, με χαμηλή περιεκτικότητα σε άνθρακα και ταχεία προώθηση της ενεργειακής αποδοτικότητας ώστε να συγκρατηθεί η αύξηση της θερμοκρασίας στους 1,5 βαθμούς Κελσίου. Όσον αφορά στις επενδύσεις άνθρακα, δεν αλλάζουν σημαντικά μεταξύ των δύο στόχων που εξετάστηκαν (αύξηση θερμοκρασίας έως 1,5 και έως 2 βαθμούς Κελσίου).

 

Χρηματοοικονομικές ροές

Η Συμφωνία του Παρισιού αναφέρει ότι οι χώρες πρέπει να αυξήσουν τη χρηματοδότηση στον τομέα της οικονομίας χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (άρθρο 2 παράγραφος 1, στοιχείο γ της συμφωνίας). Η νέα μελέτη εξετάζει τέσσερα σενάρια. Στο πρώτο, οι χώρες πληρούν τους στόχους βάσει των σημερινών δεσμεύσεων για το κλίμα. Το δεύτερο εξετάζει την επίτευξη του στόχου του Παρισιού για περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη, σε επίπεδα αρκετά χαμηλότερα των 2 βαθμών Κελσίου. Το τρίτο σενάριο θεωρεί ότι ο επιδιωκόμενος στόχος του Παρισιού για τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας σε 1,5 βαθμό Κελσίου εκπληρώνεται. Αυτά τα τρία συγκρίνονται με ένα “business-as-usual” τέταρτο σενάριο, χωρίς περαιτέρω αυστηροποίηση των σημερινών πολιτικών για το κλίμα και την ενέργεια.

Τα επιστημονικά ευρήματα δείχνουν επιπλέον επένδυση ύψους 132 δισεκ. δολαρίων σε τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και ενεργειακής απόδοσης μεταξύ των ετών 2016 - 2030 για την επίτευξη των NDC (Nationally determined contributions – Εθνικές συνεισφορές) στόχων, σε σύγκριση με το σενάριο “business-as-usual”. Οι πρόσθετες επενδύσεις που απαιτούνται για την εκπλήρωση των δεσμεύσεων για το κλίμα ανέρχονται σε λιγότερο από το ένα δέκατο των 1.700 δισεκ. δολαρίων που επενδύθηκαν στο παγκόσμιο ενεργειακό σύστημα το 2016, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (IEA). Είναι επίσης συγκρίσιμες με τα 100 δισεκ. δολάρια ετησίως τα οποία οι πλούσιες χώρες έχουν δεσμευτεί ότι θα χορηγούν στα αναπτυσσόμενα κράτη προκειμένου να βοηθήσουν τις προσπάθειές τους για ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής.

 

2 έναντι 1.5 βαθμών C

Για τον στόχο των 2 βαθμών Κελσίου, οι πρόσθετες ετήσιες επενδύσεις που απαιτούνται (σε “πράσινη” ενέργεια και ενεργειακή αποδοτικότητα) έως το 2030 αυξάνονται στα 303 δισεκ. δολάρια. Οι επενδύσεις χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα θα πρέπει να ξεπεράσουν τις επενδύσεις σε ορυκτά καύσιμα, ήδη από το 2025, και να αναπτυχθούν γρηγορότερα στη συνέχεια. Για τον αυστηρότερο στόχο (1,5 βαθμούς Κελσίου), θα χρειαστούν επιπλέον 458 δισεκ. δολάρια, σύμφωνα με τη μελέτη. Αυτό θα σήμαινε ένα "βήμα-αλλαγής" όσον αφορά στο ποσό που πρέπει να επενδυθεί για την αποφυγή έκλυσης CO2 (ανά τόνο).

 

Περιορισμός του άνθρακα

Ένα δεδομένο δεν αλλάζει ουσιαστικά μεταξύ των δύο σεναρίων. Κι αυτό είναι η ανάγκη απομάκρυνσης από τις επενδύσεις στον ρυπογόνο άνθρακα. Η διαφορά από τους 2 βαθμούς Κελσίου στους 1,5 βαθμούς είναι ακόμα λιγότερες επενδύσεις σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, σύμφωνα πάντα με τα αποτελέσματα της μελέτης. Αναφορικά με το μερίδιο των επενδύσεων που προορίζονται για τη μεταφορά και τη διανομή ηλεκτρικής ενέργειας, ήδη αυτό αφορά περίπου το ένα τέταρτο του συνόλου των ενεργειακών επενδύσεων και θα συνεχίσει να αυξάνεται. Όπως αναφέρει ο διευθυντής του ερευνητικού Ινστιτούτου Grantham για την Κλιματική Αλλαγή και το Περιβάλλον καθηγητής Sam Fankhauser, βασικό σημείο της νέας μελέτης είναι η ανάγκη να χρησιμοποιηθούν διαφορετικά οι υπάρχουσες ροές κεφαλαίων παρά να κινητοποιηθούν επιπλέον κεφάλαια. Δηλαδή να γίνει ανακατανομή των υφιστάμενων ενεργειακών επενδύσεων από τα ορυκτά καύσιμα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αλλά και σε άλλους τομείς, όπως οι μεταφορές, η βιομηχανία και ο αστικός σχεδιασμός.

Στην Ελλάδα στις 2 Ιουλίου πρόκειται να διεξαχθούν οι πρώτοι διαγωνισμοί αιολικών και φωτοβολταϊκών. Παρόλα αυτά, στη χώρα μας, δεν φαίνεται να εγκαταλείπεται εύκολα ο άνθρακας. Παρότι η παραγωγή ρεύματος από τις ελληνικές λιγνιτικές μονάδες δεν είναι φθηνή (κακής ποιότητας λιγνίτης, ακριβές τιμές δικαιωμάτων εκπομπών κλπ.) κατά την πρώτη φάση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τις μονάδες της ΔΕΗ εμφανίστηκαν έξι παίκτες: από την εγχώρια αγορά, ο όμιλος “Μυτιληναίος”, η “ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ”, η ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ, και ο όμιλος Κοπελούζου σε κοινοπρακτικό σχήμα με την κινέζικη BEIJING GUOHUA (θυγατρική της Shenhua) καθώς και δύο τσέχικες εταιρείες, η EPH και η Indoverse.