Οι Γεωτρήσεις της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο προς Ενίσχυση του Περιφερειακού της Ρόλου

Οι Γεωτρήσεις της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο προς Ενίσχυση του Περιφερειακού της Ρόλου
του Κ. Ν. Σταμπολή
Δευ, 4 Ιουνίου 2018 - 11:47

Την περασμένη εβδομάδα (31/5) η τουρκική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι προχωρά σε σειρά ερευνητικών γεωτρήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο και πιο συγκεκριμένα στην περιοχή ανατολικά του Καστελόριζου και νοτίως της Αττάλειας, χωρίς όμως να προσδιορίσει τις ακριβείς συντεταγμένες.

Οι γεωτρήσεις θα πραγματοποιηθούν από το νεαποκτηθέν πλωτό γεωτρύπανο Deep Sea Metro II το οποίο και μετονομάστηκε σε Fatih, δηλαδή «o Πορθητής».

Θα πρέπει να αναφερθεί ότι το Deep Sea Metro II είναι ένα πλωτό γεωτρύπανο έκτης γενιάς, που έχει μήκος 229 μέτρα και μπορεί να πραγματοποιεί γεωτρήσεις βάθους έως 10.000 ποδών (3,3 χλμ.). Είναι κορυφαίο στο είδος του και οι Τούρκοι το απέκτησαν κυριολεκτικά σε τιμή ευκαιρίας, αφού κανένας δεν ενδιαφέρεται πλέον για τέτοια πλοία εκτός αν είναι κράτος με συγκεκριμένες βλέψεις. Το «Deep Sea Metro II» αναχώρησε από το νορβηγικό λιμάνι Hoylandbaygda όπου βρισκόταν και έφτασε στην Τουρκία λίγο μετά τα μεσάνυχτα της 30ής προς την 31η Δεκεμβρίου 2017. Έκτοτε, παρέμενε αγκυροβολημένο στον Κόλπο της Νικομήδειας και άλλαξε όνομα σε «Fatih». Έχει ενδιαφέρον η πληροφορία ότι το Deep Sea Metro II ναυπηγήθηκε στις εγκαταστάσεις της Hyundai στη Νότια Κορέα την περίοδο 2008-2011 για λογαριασμό εταιρείας συμφερόντων Θεόδωρου Αγγελόπουλου. Όμως το 2015, λόγω της κρίσης στην αγορά πετρελαίου, ο Θ. Αγγελόπουλος πώλησε εξ ολοκλήρου το γεωτρύπανο στη νορβηγική επενδυτική εταιρεία NT Refectio XIII από την οποία και αγόρασε το τουρκικό δημόσιο το γεωτρύπανο.

Σύμφωνα με την κρατική εταιρεία πετρελαίων της Τουρκίας, την TPAO, για λογαριασμό της οποίας το Fatih θα εκτελέσει το προβλεπόμενο γεωτρητικό πρόγραμμα, ο πρώτος σταθμός του γεωτρύπανου θα είναι η Αττάλεια, την οποία και θα χρησιμοποιήσει ως βάση. Ο δε απόπλους του Fatih για την Ανατολική Μεσόγειο αυτή την περίοδο δείχνει ότι οι Τούρκοι θα προσπαθήσουν να κινηθούν ταχύτατα ώστε, ει δυνατόν, να προλάβουν τις διπλές προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές της 24ης Ιουνίου. Τους τελευταίους μήνες, το ερευνητικό σκάφος «Μπαρμπαρός» έχει διεκπεραιώσει σεισμικές έρευνες σε μεγάλες εκτάσεις της θαλάσσιας περιοχής ανάμεσα στον όγκο της Τουρκίας και στη Βόρεια Κύπρο. Η Τουρκία μάλιστα, έχει δεσμεύσει περιοχές έως το Σεπτέμβριο στο τρίγωνο ανάμεσα στη Μερσίνη, την επαρχία της Αλεξανδρέττας και την κυπριακή χερσόνησο της Καρπασίας.

Της ανακοινώσεως της TPAO περί έναρξης γεωτρήσεων ανοικτά της Αττάλειας ακολούθησε ξεχωριστή ανακοίνωση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας που «προειδοποιούσε» ότι η Τουρκία δε θα διστάσει να αξιοποιήσει δικαιώματά της που πηγάζουν από διεθνείς συμφωνίες ώστε να αντιμετωπίσει «προκλήσεις» στο Αιγαίο Πέλαγος και την Ανατολική Μεσόγειο. Νωρίτερα, ο αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων στρατηγός Χουλουσί Ακάρ δήλωνε, πλαισιούμενος από τους αρχηγούς των Γενικών Επιτελείων, ότι ο Στρατός είναι αποφασισμένος να δράσει στο Αιγαίο, στη Μεσόγειο και την Κύπρο. Και όλα αυτά εν μέσω της προεκλογικής περιόδου που θεωρείται ιδιαίτερα κρίσιμη για τον Ταγίπ Ερντογάν. Την αναγγελία των γεωτρήσεων έκανε ο υπουργός Ενέργειας και γαμπρός του Ερντογάν, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, ο οποίος παρέστη στον απόπλου του Fatih. Ο ίδιος τόνισε ότι το όνομα Πορθητής εδόθη προκειμένου να αναβιώσει μια «κληρονομιά ισχύος» και προσέθεσε ότι μέσα στο καλοκαίρι θα πραγματοποιηθούν γεωτρήσεις σε βάθος 2.600 μέτρων στην Ανατολική Μεσόγειο. Ευχήθηκε εν συνεχεία «μία μέρα να αναζητηθεί πετρέλαιο και στο Αιγαίο και τη θάλασσα του Μαρμαρά». Προηγουμένως, ο Χολουσί Ακάρ δήλωνε ότι οι ένοπλες δυνάμεις συνεχίζουν με αποφασιστικότητα «τις απαραίτητες δραστηριότητες, προκειμένου να προστατεύσουν τα δίκαια και συμφέροντα της χώρας τους». Είναι προφανές ότι με τον όρο «απαραίτητες δραστηριότητες» εννοούσε τις επιθετικές κινήσεις εις βάρος των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων στο Αιγαίο και στην Κύπρο.

Το συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας της Τουρκίας εξάλλου, το οποίο συνεδρίασε υπό της προεδρία του Ταγίπ Ερντογάν, έκανε ειδική αναφορά στις τριβές με την Ελλάδα «για την κυριότητα νησιών και νησίδων στο Αιγαίο». Στην ανακοίνωσή του τόνισε: «Έγινε γενική αξιολόγηση των εξελίξεων στην Κύπρο, την Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο. Διετυπώθη ειδικότερα ότι παρακολουθούνται από την πλευρά μας με ευαισθησία η στάση και η συμπεριφορά της Ελλάδας που δε συνάδουν με την καλή γειτονία και απεφασίσθη ότι δεν πρόκειται επ’ ουδενί να γίνουν παραχωρήσεις από τα δίκαια και τα συμφέροντα της Τουρκίας».

Πίσω από τις στομφώδεις ανακοινώσεις της τουρκικής κυβέρνησης και της επιμελημένης αναπαραγωγής τους, σε μαξιμαλιστικούς τόνους, από τα τουρκικά ΜΜΕ θα πρέπει να μας απασχολήσει το τι ακριβώς σηματοδοτεί η τελευταία αυτή τουρκική κίνηση στη γεωπολιτική σκακιέρα του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου. Πρώτον, η χρονική στιγμή δεν είναι τυχαία και συνδέεται άμεσα με τις επερχόμενες τουρκικές εκλογές της 24ης Ιουνίου, με τον πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν να επιθυμεί να τονώσει, μέσω αυτού και της κυβέρνησης του, το εθνικό φρόνημα και αυτοπεποίθηση. Η δε προοπτική εξεύρεσης και εκμετάλλευσης πετρελαίων ενισχύει το τρέχον αφήγημα περί μίας ισχυρής και ανεξάρτητης (ακόμα και ενεργειακά) Τουρκίας. Δεύτερον, η έξοδος του Fatih από τον Κόλπο της Αττάλειας και ο πλους πέριξ του βόρειου τμήματος της Κύπρου στέλνει ένα ηχηρό σήμα ότι η Τουρκία δε θα παύσει να διεκδικεί εμπράκτως, δηλαδή μέσω γεωτρήσεων, αυτά που πιστεύει ότι της ανήκουν και εφεξής δε θα περιοριστεί απλά στην παρεμπόδιση γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ, όπως έπραξε στο τεμάχιο 3 τον περασμένο Φεβρουάριο.

Τρίτον, η Τουρκία στέλνει ένα επίσης ηχηρό μήνυμα στις διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες ότι δεν τις έχει απόλυτη ανάγκη, αφού είναι σε θέση πλέον να οργανώνει και να πραγματοποιεί μόνη της τις απαραίτητες γεωτρήσεις και άρα αυτές έχουν κάθε συμφέρον να συνεργάζονται μαζί της, με τους δικούς της όρους, και όχι να αναλαμβάνουν έρευνες για λογαριασμό της της Κυπριακής Δημοκρατίας, την οποία η Άγκυρα δεν αναγνωρίζει καν ως κρατική οντότητα. Ακόμη το μήνυμα, προς εταιρείες και συμμάχους, που υποκρύπτει η νέα γεωτρητική δραστηριότητα της Τουρκίας, και μάλιστα με ένα τόσο τεχνολογικά προηγμένο μέσο όπως το Deep Sea Metro II, είναι ότι, αν και αποκλεισμένη από τα πλούσια πετρελαϊκά κοιτάσματα της Μοσούλης και Κιρκούκ που κάποτε της ανήκαν επί Οθωμανικής αυτοκρατορίας, είναι αποφασισμένη να αναδειχθεί σε σοβαρό παίκτη και εν δυνάμει πετρελαιοπαραγωγό, με τις δικές της δυνάμεις.

Σε ότι αφορά δε την Ελλάδα, η Τουρκία επιθυμεί διακαώς να προβεί σε μία επίδειξη της νεαποκτηθείσας τεχνικής δεξιότητας της στο χώρο των θαλασσίων γεωτρήσεων, υπονοώντας εμμέσως πλην σαφώς, ότι μπορεί, εάν το θελήσει, να χρησιμοποιήσει την τεχνογνωσία της και για έρευνες στο Αιγαίο. Προς το παρόν πάντως κάτι τέτοιο δεν περιλαμβάνεται στα σχέδια της Άγκυρας, προτιμώντας να επικεντρώσει το ενδιαφέρον της στην περιοχή πέριξ της Αττάλειας και Βόρεια της Κύπρου, καθώς όπως μας πληροφορούν πηγές της TPAO έχουν εντοπισθεί πετρελαιοπιθανά κοιτάσματα.