Η απόφαση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αποσύρει τις ΗΠΑ από την πυρηνική συμφωνία προβλέπει την επιβολή νέων αμερικανικών κυρώσεων, οι οποίες απειλούν να πλήξουν και ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που από το 2015 και μετά είχαν εκμεταλλευτεί τη χαλάρωση του διεθνούς εμπάργκο κατά του Ιράν.
Σε δηλώσεις του ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν τόνισε πως η πυρηνική συμφωνία με το Ιράν «δεν έχει πεθάνει», ενώ η Ε.Ε. διαμηνύει πως θα κάνει τα πάντα προκειμένου να εξασφαλίσει ότι θα παραμείνει σε ισχύ η άρση των κυρώσεων κατά του Ιράν, όσο τουλάχιστον η Τεχεράνη ανταποκρίνεται στις δεσμεύσεις της. Ανακοίνωσε ακόμη ότι την ερχόμενη Δευτέρα θα υπάρξει συνάντηση ανάμεσα στη Γαλλία, τη Βρετανία, τη Γερμανία και το Ιράν.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν συνομίλησε τηλεφωνικά με τον Ιρανό ομόλογό του Χασάν Ρουχανί, καλώντάς το να σεβαστεί πλήρως τη συμφωνία του 2015, διαβεβαιώνοντάς τον ότι επιθυμία της Γαλλίας είναι να κρατήσει ζωντανή τη συμφωνία. Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χέικι Μάας επισήμανε πως είναι «εντελώς ασαφές τι αντιπροτείνουν οι ΗΠΑ ως εναλλακτική λύση», ενώ ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Μπορίς Τζόνσον ανέφερε, μιλώντας στο Κοινοβούλιο, πως η Βρετανία δεν έχει «πρόθεση να φύγει» και ότι θα «προσπαθήσει να διατηρήσει» τα κέρδη από τη διεθνή συμφωνία με το Ιράν.
Οι Ευρωπαίοι ανησυχούν ιδιαίτερα για τα επιχειρηματικά τους συμφέροντα, καθώς οι νέες αμερικανικές κυρώσεις απειλούν να πλήξουν και τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που συναλλάσσονται με το Ιράν. Ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρούνο Λε Μερ έφτασε μάλιστα να δηλώσει ότι οι ΗΠΑ δεν θα πρέπει να θεωρούν τον εαυτό τους «οικονομικό αστυνόμο» του πλανήτη, ενώ ο εκπρόσωπος της γαλλικής προεδρίας Μπενζαμέν Γκριβό απείλησε με προσφυγή στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, αν υπάρξουν από πλευράς ΗΠΑ επιζήμια για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις μέτρα, μετά την αποχώρησή τους από την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν.
Οι τεταμένες ήδη ευρω-ατλαντικές σχέσεις φαίνεται να είναι μια από τις πρώτες «παράπλευρες απώλειες» της αμερικανικής απόφασης. Το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών διαμήνυσε ήδη ότι η επαναφορά των κυρώσεων αφορά όλους τους κλάδους που αναφέρονται στη συμφωνία, συμπεριλαμβανομένου του ιρανικού πετρελαϊκού τομέα, των εξαγωγών αεροσκαφών προς το Ιράν και τις προσπάθειες της ιρανικής κυβέρνησης να αγοράσει χαρτονομίσματα αμερικανικών δολαρίων.
Ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ Τζον Μπόλτον φέρεται να έχει δηλώσει ότι οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που συναλλάσσονται με το Ιράν θα πρέπει να σταματήσουν τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες εντός έξι μηνών, ειδάλλως θα βρεθούν αντιμέτωπες με αμερικανικές κυρώσεις.
Επίσης ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Στιβ Μνούτσιν δήλωσε ότι πρέπει να ανακληθεί η άδεια που έχει δοθεί στην αεροπορική βιομηχανία Boeing να πουλήσει επιβατικά αεροσκάφη στο Ιράν, συνολικής αξίας 38 δισ. δολαρίων.
Η απαγόρευση της Boeing πλήττει ευθέως και την ευρωπαϊκή Airbus, καθώς τα αεροσκάφη της εμπεριέχουν μέρη τα οποία κατασκευάζονται στις ΗΠΑ.
Ο νέος Αμερικανός πρέσβης στη Γερμανία, Ρίτσαρντ Γκρένελ, κάλεσε τις γερμανικές επιχειρήσεις να σταματήσουν αμέσως τις δραστηριότητές τους στο Ιράν.
Εκτός από την Airbus, και άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, όπως η γαλλική πετρελαιοβιομηχανία Total και η αυτοκινητοβιομηχανία PSA και ο γερμανικός κολοσσός Siemens είχαν αρχίσει να συνάπτουν συμφωνίες με το Ιράν, εκμεταλλευόμενες τη χαλάρωση του διεθνούς εμπάργκο.
Σύμφωνα με χθεσινό δημοσίευμα των «Financial Times», το οποίο επικαλείται δηλώσεις Γάλλων αξιωματούχων, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα πιέσουν την Ουάσιγκτον να εξαιρέσει τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις από τις νέες κυρώσεις κατά του Ιράν.
Το Ιράν
Η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται να πυροδοτεί αντιπαράθεση «μετριοπαθών» και «σκληροπυρηνικών» στο Ιράν. Ο πρόεδρος της χώρας Χασάν Ρουχανί δήλωσε πως η Τεχεράνη θα προσπαθήσει να διασώσει τη συμφωνία, αλλά θα ξαναρχίσει τον εμπλουτισμό ουρανίου αν κάτι τέτοιο δεν καταστεί εφικτό.
«Αν πετύχουμε τους στόχους της συμφωνίας σε συνεργασία με άλλα μέλη, τότε η συμφωνία θα παραμείνει σε ισχύ», ανέφερε σε ανακοίνωσή του.
Ο θεωρούμενος, ωστόσο, σκληροπυρηνικός ανώτατος θρησκευτικός ηγέτης Αγιοταλάχ Καμενεΐ επισήμανε ότι δεν εμπιστεύεται τη Βρετανία, τη Γαλλία ή τη Γερμανία και ότι χρειάζονται «εγγυήσεις» πριν συνεχιστεί η συμφωνία. «Είπα πολλές φορές από την πρώτη ημέρα: μην εμπιστεύεστε την Αμερική», τόνισε.
(«ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ»)