Η αποθήκευση ενέργειας είναι εκ των πραγμάτων σήμερα ο ακρογωνιαίος λίθος ενός μακροχρόνιου εθνικού ενεργειακού σχεδιασμού, στο πλαίσιο των ανακατατάξεων που παρατηρούνται στις επιμέρους αγορές και με γνώμονα τη θωράκιση της ενεργειακής ασφάλειας όχι μόνο σε εθνικό αλλά και σε περιφερειακό επίπεδο. Με βάση αυτή την παραδοχή, η ελληνική κυβέρνηση οφείλει να θέσει ως πρώτη προτεραιότητα στον πολιτικό της σχεδιασμό τη διαμόρφωση ενός συνεκτικού νομοθετικού πλαισίου που θα ενθαρρύνει τις επενδύσεις στην αποθήκευση, ώστε η χώρα να μην εξαρτάται από τις διακυμάνσεις των αγορών και οι επιχειρήσεις του ευρύτερου ενεργειακού τομέα να γίνονται δέκτες των κατάλληλων «επενδυτικών σημάτων» ώστε να μπορούν να δεσμεύσουν τα απαραίτητα κεφάλαια και να προχωρούν σε σχεδιασμό και κεφαλαιουχικές δαπάνες μακροπρόθεσμου χαρακτήρα.
Ταυτόχρονα, είναι απαραίτητη η εκπόνηση σχεδίων προληπτικής δράσης για τη διαχείριση έκτακτων αναγκών, όπως άλλωστε τόνισε και ο πρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας κ. Νίκος Μπουλαξής στο εφετινό συνέδριο του ΙΕΝΕ «Ενέργεια και Ανάπτυξη».
Αν όμως σε ότι αφορά για παράδειγμα τα στρατηγικά αποθέματα πετρελαίου το σχετικό πλαίσιο είναι επαρκές, δεν μπορεί κανείς να ισχυρισθεί το ίδιο και για το φυσικό αέριο που αποτελεί καύσιμο στρατηγικής σημασίας με πρωταγωνιστικό ρόλο πλέον και στην ηλεκτροπαραγωγή. Κατά τον περυσινό χειμώνα και κυρίως στο δίμηνο Δεκεμβρίου - Ιανουαρίου, η εγχώρια αγορά ηλεκτρικής ενέργειας βρέθηκε να ισορροπεί σε τεντωμένο σκοινί, καθώς το εκτεταμένο πρόγραμμα εργασιών συντήρησης των πυρηνικών μονάδων παραγωγής ενέργειας της γαλλικής EDF προκάλεσε αναστάτωση σε όλη την Ευρώπη. Η χώρα μας αντιμετώπισε μία κρίση εφοδιασμού φυσικού αερίου, καταδεικνύοντας με τον πλέον σαφή τρόπο την έλλειψη των αναγκαίων υποδομών, δηλαδή εν προκειμένω την έλλειψη ενός αποθηκευτικού χώρου που θα μπορεί να καλύψει με το χαμηλότερο δυνατό κόστος -και- τις έκτακτες ανάγκες όποτε αυτές παρουσιασθούν.
Οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης υγροποιημένου φυσικού αερίου (το τέρμιναλ LNG στη Ρεβυθούσα), δεν επαρκούν γι' αυτό το σκοπό και άλλωστε δεν είναι αυτός ο -κύριος- ρόλος τους. Αυτό που χρειάζεται και μπορεί να γίνει άμεσα είναι να αποκτήσει η χώρα μία υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου (Underground Gas Storage). Πού βρίσκεται αυτός ο χώρος; Από το 2011, η Energean Oil & Gas έχει καταθέσει συγκεκριμένη πρόταση για τη μετατροπή της άδειας εκμετάλλευσης του εξαντλημένου κοιτάσματος που διαθέσει στην περιοχή Νότια Καβάλα, στον κόλπο της Καβάλας, σε υπόγεια αποθήκη. Με αποθηκευτική δυναμικότητα περί το 1 δισ. κυβικά μέτρα, η συγκεκριμένη υποδομή μπορεί άνετα να καλύψει τις ανάγκες σε εθνικό αλλά και σε περιφερειακό επίπεδο, να είναι ένα οικονομικά βιώσιμο έργο και ταυτόχρονα να μην επιβαρύνει υπέρμετρα τους τελικούς καταναλωτές.
Αντί λοιπόν να προχωρήσει το συγκεκριμένο έργο, επιλέχθηκε να περάσει στην αρμοδιότητα του ΤΑΙΠΕΔ και το αποτέλεσμα είναι μέχρι σήμερα να μην έχει γίνει το παραμικρό. Ωστόσο, το τελευταίο διάστημα φαίνεται ότι η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ έχει αντιληφθεί τη στρατηγική σημασία της υπόγειας αποθήκης για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, όπως ανέφερε άλλωστε και ο ΓΓ του υπουργείου κ. Μιχάλης Βερροιόπουλος στο συνέδριο του ΙΕΝΕ.
Εκτός από τη μετατροπή της άδειας της Energean, το ΥΠΕΝ εξετάζει και άλλες επιλογές, όπως είναι η ένταξη του έργου στο ΕΣΦΑ ή η προκήρυξη διαγωνισμού για την παραχώρηση της άδειας. Αυτό που χρειάζεται είναι να ληφθεί άμεσα μία συγκεκριμένη απόφαση και να προχωρήσει η αξιοποίηση του συγκεκριμένου χώρου, καθώς όποια λύση και να επιλεχθεί είναι δεδομένο ότι θα εκδηλωθεί ισχυρό ενδιαφέρον και όχι μόνο από το εσωτερικό της χώρας.
Η αποθήκευση ενέργειας δεν αφορά βεβαίως μόνο τις αναγκαίες υποδομές για το φυσικό αέριο. Η ανάπτυξη των υβριδικών έργων ΑΠΕ και των μονάδων αντλησιοταμίευσης μπορεί όντως να μετατρέψει τη χώρα μας σε αυτό που αποκάλεσε ο επικεφαλής της ΓΕΚ Τέρνα κ. Γιώργος Περιστέρης «μπαταρία του Νότου», κατ΄αναλογία της «μπαταρίας του Βορρά» που είναι η Νορβηγία. Τα νησιά μας και ιδίως όσα κριθεί ασύμφορο να διασυνδεθούν με το ηπειρωτικό σύστημα αποτελούν πεδίο δόξης λαμπρό για την ανάπτυξη των τεχνολογιών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας σε μπαταρίες. Ήδη, αρκετές επιχειρήσεις κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση αναπτύσσοντας συγκεκριμένα projects που στην παρούσα φάση έχουν κυρίως «πειραματικό» χαρακτήρα, όπως είναι για παράδειγμα αυτά στην Τήλο και τη Γαύδο.
H ανάπτυξη των υποδομών και των τεχνολογιών αποθήκευσης είναι ένα μεγάλο εθνικό στοίχημα που μπορεί να κερδίσει η χώρα μας. Αν πιστέψουμε σε αυτό το όραμα και ξεκινήσουμε από σήμερα τη σκληρή και μεθοδική δουλειά, τότε η επιτυχία παρά τα όποια εμπόδια υπάρξουν δεν μπορεί παρά να είναι μονόδρομος, αλλάζοντας τη μοίρα αυτού του τόπου μία και καλή.