Ως γνωστό σήμερα λήγει η ισχύς της εγγυητικής επιστολής που έχουν καταθέσει
Αζέροι της
Socar για την συμμετοχή τους στο διαγωνισμό για την πώληση του 66% του ΔΕΣΦΑ,
ενός διαγωνισμού που σέρνεται κυριολεκτικά εδώ και 3 ½ χρόνια έχοντας περάσει μέσα από χίλια
κύματα αντιδράσεων, αντεγκλήσεων και
νομικών επιπλοκών. Το
energia.
gr
έχει αρθρογραφήσει εκτενώς επί
του θέματος (βλέπε «Να Σταματήσει, Όσο Είναι
Καιρός, το Οικονομικό Έγκλημα του Ξεπουλήματος του ΔΕΣΦΑ» και «Θέμα Αξιοπιστίας της
Κυβέρνησης η Ακύρωση του Διαγωνισμού Πώλησης του ΔΕΣΦΑ») και από την αρχή έχει λάβει
σαφή θέση κατά της αποκρατικοποίησης του ΔΕΣΦΑ με τους συγκεκριμένους όρους που
προκηρύχθηκε ο διαγωνισμός, προβάλλοντας μία σειρά λόγων τόσο από πλευράς
εθνικής ενεργειακής στρατηγικής όσο και σε καθαρά οικονομική βάση.
Και για να βάλουμε τα πράγματα
στη θέση τους το
energia.
gr
και ο γράφων ιδιαίτερα, δεν αμφισβητούν την αναγκαιότητα εισόδου ενός ή και
περισσότερων νέων μετόχων στο ΔΕΣΦΑ, πέρα των ΕΛΠΕ που ως γνωστό κατέχουν το
35% του Διαχειριστή. Αυτό που έχουμε επισημάνει και επικρίνει από την αρχή της
διαδικασίας αξιολόγησης ήτο η σπουδή για την πώληση μεριδίου 66%, ενώ θα
μπορούσε άνετα να επιδιωχθεί η πώληση ενός μικρότερου ποσοστού λ.χ. 25%, όπως
επίσης το αδικαιολόγητα χαμηλό τίμημα που προσφέρθηκε από τη
Socar και την άμεση αποδοχή του από Ελληνικής πλευράς. Μάλιστα στην περίπτωση
που κηρυχθεί άγονος ο διαγωνισμός, η
κυβέρνηση μπορεί να τον επαναπροκηρύξει διαθέτοντας ένα μικρότερο ποσοστό από
το δικό της μερίδιο ενώ η ΕΛΠΕ Α.Ε., που είναι μία ανεξάρτητη εταιρεία, εάν το
κρίνει σκόπιμο μπορεί από μόνη της να πωλήσει το δικό της μερίδιο σε ένα τρίτο αγοραστή.
Σήμερα που έχουμε φθάσει πλέον στο τέλος της διαδρομής και με τις
πιθανότητες εξεύρεσης μίας συμβιβαστικής λύσης για κατοχύρωση στη
Socar
του 66% να
έχουν ελαχιστοποιηθεί, ιδίως μετά την απόφαση της εν λόγω εταιρείας, σύμφωνα με
πληροφορίες (βλ. «ΔΕΣΦΑ: Άρνηση από Socar
για Ανανέωση της Εγγυητικής, Φέρνει Πιο Κοντά το Ναυάγιο») να μην ανανεωθεί η εγγυητική
επιστολή, θα ήτο χρήσιμο να ανακεφαλαιώσουμε τους λόγους που επέβαλλαν από την
αρχή την ακύρωση του διαγωνισμού.
(α) Η φορτική απαίτηση του εν δυνάμει αγοραστή, δηλαδή της
Socar, να μειωθεί το προσφερθέν τίμημα και μάλιστα να καταβληθεί σε δόσεις, με
το έωλο επιχείρημα ότι με την τροπολογία Σκουρλέτη τον Ιούλιο του 2016 περί
ανάκτησης κόστους (βλέπε «Τα Βαθύτερα Αίτια για
το Ναυάγιο της Ιδιωτικοποίησης του ΔΕΣΦΑ») μειώθηκε σημαντικά η αξία
της εταιρείας. Μπορεί ναι μεν με την εν λόγω τροπολογία, (οι επιπτώσεις της
οποίας αμβλύνθηκαν αργότερα με την αναθεώρηση της ΡΑΕ) να επηρεασθεί το
μελλοντικό
cash
flow της εταιρείας αλλά κάτι
τέτοιο ουδόλως θα απομείωνε την αξία της,
η οποία απεναντίας έχει αυξηθεί κατά το διάστημα των τελευταίων 3 ½
ετών, όσο δηλαδή διαρκούσε ο διαγωνισμός. Αφού στο διάστημα αυτό εμπλουτίσθηκαν
τα πάγια της (λ.χ. ολοκλήρωση επέκτασης τέρμιναλ
LNG στη Ρεβυθούσα και επέκταση
δικτύου) και αυξήθηκε ο αριθμός των καταναλωτών.
Συνοψίζοντας έχουμε να
παρατηρήσουμε ότι η προβαλλόμενη απαίτηση από πλευράς του διαγωνιζόμενου περί αλλαγής
των όρων του διαγωνισμού συνιστά από μόνο του βασικό λόγο για ακύρωση του
διαγωνισμού από την αναθέτουσα αρχή, δηλαδή το ΤΑΙΠΕΔ και το ΥΠΕΝ.
(β) Η αντισυμβατική και
ιδιαίτερα προκλητική συμπεριφορά της
Socar και των εκπροσώπων της κατά
τη διάρκεια του διαγωνισμού, αφού στελέχη της Αζέρικης εταιρείας δεν έχαναν
ευκαιρία να επεμβαίνουν με διάφορους θεμιτούς και μη τρόπους στην καθημερινή λειτουργία
του ΔΕΣΦΑ, συμπεριφερόμενα ως να έχουν ήδη αναλάβει αυτά την διοίκηση της
εταιρείας. Σύμφωνα δε με πληροφορίες του
energia.
gr, δημιούργησε αλγεινή εντύπωση,
στο ΥΠΕΝ και ΤΑΙΠΕΔ, η κατά διαστήματα υποβολή τελεσίγραφων και οι απειλές περί
αποχωρήσεως σε περίπτωση μη αποδοχής των όρων που έθετε η
Socar, που κοινοποιούνταν σχεδόν σε καθημερινή βάση μέσω στοχευμένων
δημοσιογραφικών διαρροών.
(γ) Η δυνατότητα που
προσφέρετο στη
Socar μέσω του συμφωνητικού που είχε συνταχθεί για τη πώληση του 66% της εταιρείας
(
shareholders
agreement) να μπορεί να πωλεί σε
τρίτους ολόκληρο ή μέρος της συμμετοχής της στο ΔΕΣΦΑ χωρίς την προηγούμενη
έγκριση του Ελληνικού Δημοσίου, μπορεί να οδηγούσε σε απρόβλεπτες και λίαν
δυσμενείς εξελίξεις σε ότι αφορά τον σχεδιασμό για επέκταση και αξιοποίηση του
εθνικού δικτύου και υποδομών φυσικού αερίου. Με άλλα λόγια η
Socar θα μπορούσε, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να μεταβιβάσει το μερίδιο της στη
Τουρκική
BOTAS η οποία κάθε άλλο παρά τα Ελληνικά συμφέροντα στην ενέργεια θα προωθούσε. Αλλά
και αυτό να μην γίνετο η
Socar όντας Αζέρικη εταιρεία ευρίσκεται σαφώς στην Τουρκική σφαίρα επιρροής με
σειρά μεγάλων στρατηγικών επενδύσεων σε εδάφη της Τουρκίας (δηλ. αγωγούς,
διυλιστήρια, πετροχημικά).
Τέλος, υπάρχει και ένας
τέταρτος και πρωταρχικός λόγος για τον οποίο ο εν λόγω διαγωνισμός θα έπρεπε να
κηρυχθεί άγονος. Και αυτός δεν είναι άλλος από την ανάγκη το ΥΠΕΝ, η κυβέρνηση
αλλά και η αξιωματική αντιπολίτευση- επί των ημερών της οποίας στήθηκε ο
διαγωνισμός πώλησης του ΔΕΣΦΑ- να εξετάσουν σοβαρά και να επανατοποθετηθούν
πάνω στους βασικούς άξονες της ενεργειακής πολιτικής της χώρας. Και αφού το
πράξουν αυτό, που από μόνο του συνιστά μία εθνική αναγκαιότητα, να αποφασίσουν
πώς θέλουν να χειριστούν την υπόθεση του ΔΕΣΦΑ και τι τελικά συμφέρει την χώρα
να κάνει. Δηλαδή τι ποσοστό και με τι όρους θα μπορούσε να εκχωρηθεί, έναντι
ενός εύλογου τιμήματος, ώστε να μην δημιουργηθούν προβλήματα στη λειτουργία του
Διαχειριστή και χωρίς ασφαλώς να κινδυνεύσουν οι προοπτικές ανάπτυξης του
εθνικού ενεργειακού συστήματος – και αφού, φυσικά, προηγηθεί μία νέα αποτίμηση
του ΔΕΣΦΑ, που θα περιελάμβανε και το
goodwill, ώστε να αποκτήσουν μία σαφή
εικόνα για την πραγματική αξία της εταιρείας.