Στο προσκήνιο επανέρχεται ο αγωγός μεταφοράς αερίου East Med, από
τα θαλάσσια κοιτάσματα της Κύπρου και του Ισραήλ ως την Ιταλία μέσω
Κρήτης και ηπειρωτικής Ελλάδας, μετά τη συμφωνία συνεργασίας που
υπέγραψε η εταιρεία «ΥΑΦΑ ΠΟΣΕΙΔΩΝ» με την αμερικανική Νoble για τις
προμελέτες του έργου.
Η «ΥΑΦΑ ΠΟΣΕΙΔΩΝ» είναι η μεικτή εταιρεία 50-50 μεταξύ της ΔΕΠΑ και
της ιταλικής Edison, θυγατρικής του γαλλικού ομίλου EdF που προωθεί τους
αγωγούς Ελλάδας - Ιταλίας και Ελλάδας - Βουλγαρίας και η Noble, ο ένας
από τους ομίλους που δραστηριοποιείται στα offshore κοιτάσματα της ΝΑ
Μεσογείου (λεκάνη του Λεβιάθαν).
Μάλιστα, η ανακοίνωση της συνεργασίας μεταξύ Poseidon και Νoble έγινε
λίγες μόλις ημέρες μετά την έγκριση που έλαβε η Noble από τις αρμόδιες
αρχές του Ισραήλ για την εκμετάλλευση του κοιτάσματος Λεβιάθαν. Το
σχέδιο προβλέπει την ανάπτυξη ενός υποθαλάσσιου συστήματος που θα
συνδέει τα παραγωγικά πηγάδια με μία σταθερή πλατφόρμα, η οποία θα
βρίσκεται στη θάλασσα και θα συνδέεται μέσω αγωγού με περιοχή στο Βόρειο
Ισραήλ.
Το αρχικό δυναμικό παραγωγής της πλατφόρμας προβλέπεται στα 1,2 δισ.
κυβικά πόδια/ημέρα, με δυνατότητα επέκτασης στα 2,1 δισ. κ.π./ημέρα στο
μέλλον. Μεγάλο μέρος της αρχικής παραγωγής έχει ήδη συμβολαιοποιηθεί με
την ΙΡΜ, την εταιρεία ηλεκτρισμού του Ισραήλ για την τροφοδοσία ενός
νέου ηλεκτρπαραγωγωγικού εργαοστασίου.
Ας σημειωθεί ότι το συνολικό δυναμικό του Λεβιάθαν εκτιμάται σε 22 τρισ. κυβικά πόδια.
Μέχρι στιγμής το Τελ Αβίβ δεν έχει λάβει τις τελικές αποφάσεις για
τις εξαγωγές του αερίου, που θα προέλθει από την πλήρη ανάπτυξη των
κοιτασμάτων. Ενα μέρος, από το αέριο τόσο της Κύπρου όσο και του Ισραήλ
φαίνεται πως θα διοχετευθεί στη διεθνή αγορά μέσω τερματικών
υγροποιημένου αερίου (LNG) της Αιγύπτου. Εξετάζονται όμως και οι
διαδρομές μέσω αγωγών, η μία από την πλευρά της Τουρκίας και η άλλη μέσω
του East Med.
To πρότζεκτ «East Med» προβλέπει την κατασκευή αγωγού μήκους 1.900
χλμ, με ετήσιο δυναμικό μεταφοράς 16 δισ. κ.μ., από τα κοιτάσματα του
Λεβιάθαν στην Κύπρο - Κρήτη - ηπειρωτική Ελλάδα και κατόπιν μέσω του
αγωγού «Ποσειδών» στην Ιταλία.
Ο «Ποσειδών» ή Δισυνδετήριος Αγωγός Ελλάδας- Ιταλίας (ΙGI) είναι το
παλαιό πρότζεκτ της ΔΕΠΑ και της Edison, που είχε σχεδιαστεί για τη
μεταφορά του αζέρικου αερίου, αλλά απορρίφθηκε στον σχετικό διαγωνισμό,
όταν προκρίθηκε ο αγωγός TAP, Transadriatic Pipeline.
Σήμερα το πρότζεκτ IGI προβάλλει τόσο για τη μεταφορά στην Ιταλία του
αερίου από τον Εast Med, όσο και στο ρωσικό σχέδιο για τον Νότιο Αγωγό,
τον South Stream II ή τον Turkish Stream, ανάλογα με το αν η ενδιάμεση
χώρα θα είναι η Βουλγαρία ή η Τουρκία.
Βέβαια και τα δύο έργα βρίσκονται ακόμα στη φάση του σχεδιασμού και
των υπολογισμών και για κανένα δεν είναι σίγουρο ότι θα υλοποιηθεί.
Ο East Med έχει ενταχθεί στα «Εργα Κοινού Ενδιαφέροντος της Ε.Ε.» και
συγχρηματοτοδοτείται από ευρωπαϊκά κονδύλια, ωστόσο αυτό από μόνο του
δεν αρκεί για να δώσει πρόκριμα στην υλοποίηση του έργου.
Καθοριστικό ρόλο θα παίξουν τόσο γεωπολιτικοί παράγοντες, αν δηλαδή
επιλεγεί ή όχι η Τουρκία ως ο ενδιάμεσος κρίκος για τη μεταφορά του
ισραηλινού και κυπριακού αερίου όσο και καθαρά οικονομικοί, με βάση την
εμπορική βιωσιμότητα κάθε πρότζεκτ.
Η συμφωνία «ΥΑΦΑ ΠΟΣΕΙΔΩΝ» με τη Νoble, που ανακοινώθηκε την Πέμπτη
αφορά στην ολοκλήρωση των απαραίτητων διαδικασιών πριν την εκπόνηση της
Μελέτης Εφαρμογής Front End Engineering Design) του αγωγού EastMed καθώς
και την εκτίμηση της βιωσιμότητάς του.
(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 12/6/2016)