Τον προβληματισμό του σχετικά με το έργο της λεγόμενης «Διασύνδεσης Εξοικονόμησης» της Κρήτης με το ηπειρωτικό σύστημα, εκφράζει ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ), στο κείμενο των θέσεων του που κατέθεσε στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης για το Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2016-2027 του ΑΔΜΗΕ.
Ειδικότερα, ο ΣΕΒ σημειώνει ότι τα σενάρια που προκρίνει ο ΑΔΜΗΕ για τη διασύνδεση του νησιού δημιουργούν σοβαρές αμφιβολίες τόσο για το χρόνο υλοποίησης, όσο και για την οικονομική και πρακτική λογική τους.
Όπως επισημαίνεται, η «Διασύνδεση Εξοικονόμησης» δεν φαίνεται να μειώνει ουσιωδώς τις σημερινές χρεώσεις ΥΚΩ (Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας), ενώ δεν αντικαθιστά παρά μόνο ένα μικρό μέρος της σημερινής παραγωγής των πετρελαϊκών μονάδων, κι άρα κι ένα αντίστοιχα μικρό μέρος των χρεώσεων που επιβαρύνουν τους καταναλωτές για την ηλεκτροδότηση του νησιού.
Επιπλέον, τονίζεται ότι η μεταφορική ικανότητα της συγκεκριμένης διασύνδεσης (ένα καλώδιο, 200 MVA) είναι δυσανάλογα μικρή του κόστους της.
Ο ΣΕΒ εκτιμά ότι το άλλο σενάριο που περιλαμβάνεται στο ΔΠΑ και αφορά τη διασύνδεση Κρήτης -Πελοποννήσου με δύο καλώδια AC των 220 ΚV (2x300 MVA) έναντι του ενός της «Διασύνδεσης Εξοικονόμησης» (1x200 MVA), μπορεί να έχει σχεδόν διπλάσιο κόστος, ωστόσο προσφέρει τριπλάσια μεταφορική ικανότητα.
Επιπλέον, σημειώνεται ότι η «Διασύνδεση Εξοικονόμησης» θα καθυστερήσει κι άλλο την αξιοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών της Κρήτης, αφού η ύπαρξη μόνο ενός καλωδίου δημιουργεί ένα ηλεκτρικό μονόδρομο εισαγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από το ηπειρωτικό σύστημα προς το νησί και δεν αφήνει κανένα περιθώριο εξαγωγής ηλεκτρικής ενέργειας παραγόμενης από ΑΠΕ.
Η διασύνδεση της Κρήτης με την Πελοπόννησο με δύο καλώδια AC (2x300 MVA), επισημαίνει ο ΣΕΒ, υπερτερεί ως προς τα οφέλη, ενώ δεν παρουσιάζει και ουσιώδη προβλήματα υλοποίησης, αφού ο χρόνος που απαιτείται ελάχιστα διαφέρει από αυτόν της «Διασύνδεσης Εξοικονόμησης».
Πρόταση για κοινοπρακτικά σχήματα ιδιωτών - ΑΔΜΗΕ
Σε ό,τι αφορά το έργο της διασύνδεσης της Κρήτης με την Αττική, ο ΣΕΒ εκφράζει τον προβληματισμό του για τη χρονική μετάθεση της ολοκλήρωσης του, υπενθυμίζοντας ότι έχει καταθέσει δύο συγκεκριμένες προτάσεις, ώστε το κόστος αυτής να καλυφθεί από ιδιωτικά και ευρωπαϊκά κεφάλαια και να καταστεί άμεσα υλοποιήσιμη.
Όπως αναφέρεται, ο συνδυασμός διασύνδεσης Κρήτης - Αττικής και Κρήτης - Πελοποννήσου (2x300 MVA), μπορεί να μεγιστοποιήσει τα οφέλη, αλλά και να θέσει τις βάσεις για το ήδη υπάρχον σχέδιο διασύνδεσης της Ελλάδας με την Κύπρο και το Ισραήλ μέσω Κρήτης, καθώς με τη διπλή πλήρη διασύνδεση της Κρήτης, η Ελλάδα θα έχει υλοποιήσει το μέρος που της αναλογεί από τον EuroAsia Interconnector.
Καθώς η διασύνδεση Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ έχει ενταχθεί στα ευρωπαϊκά έργα Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος (PCI), ο ΣΕΒ εκτιμά ότι η αδειοδοτική διαδικασία για το ελληνικό μέρος του EuroAsia Interconnector μπορεί να μειωθεί στο ελάχιστο δυνατό, ενώ η χρηματοδότηση της διασύνδεσης Κρήτης - Αττικής είναι ευκολότερο να εξασφαλιστεί και να στηριχθεί από ευρωπαϊκά κεφάλαια.
Ο ΣΕΒ επαναλαμβάνει την πρότασή του για δημιουργία ενός κοινοπρακτικού σχήματος με τη συμμετοχή του ΑΔΜΗΕ αλλά και ιδιωτών επενδυτών, τονίζοντας ότι αποτελεί βασική προϋπόθεση για την εξασφάλιση χρηματοδότησης από το λεγόμενο πακέτο Γιούνκερ (Ευρωπαϊκό Ταμείο Τρατηγικών Επενδύσεων).
Επέκταση διασυνδέσεων σε Ρόδο-Μυτιλήνη, δεύτερο καλώδιο με Ιταλία
Επιπλέον, ο ΣΕΒ ζητά να σχεδιαστεί και να προωθηθεί η διασύνδεση και άλλων νησιωτικών συμπλεγμάτων με το ηπειρωτικό σύστημα και ιδιαίτερα αυτών που περιλαμβάνουν νησιά με υψηλές σχετικά καταναλώσεις όπως η Ρόδος και η Μυτιλήνη.
Όπως επισημαίνει, εφόσον η διασύνδεση των συγκεκριμένων νησιών αναμένεται να επιφέρει οφέλη παραπλήσια με αυτά της Κρήτης, δεν είναι αντιληπτός ο λόγος που δεν προχωρά ο σχεδιασμός της.
Σε ό,τι αφορά τις διεθνείς διασυνδέσεις, υπογραμμίζεται ότι η έλλειψη επαρκών ενεργειακών διασυνδέσεων της Ελλάδας και η αναποτελεσματική διαχείριση των υφιστάμενων διασυνδέσεων, τόσο στον ηλεκτρισμό όσο και στο φυσικό αέριο είναι μία από τις βασικές αιτίες για το γεγονός η ελληνική αγορά ενέργειας δεν λειτουργεί με όρους ελεύθερου ανταγωνισμού και συνεπώς το ενεργειακό κόστος παραμένει υψηλό.
Μία από τις προϋποθέσεις για τη λειτουργία μιας ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρικού ρεύματος, σημειώνει ο ΣΕΒ, είναι η άμεση αύξηση των διασυνδέσεων μεταξύ της Ελλάδας και του ευρωπαϊκού δικτύου αλλά και η βελτιστοποίηση της χρήσης και ο εκσυγχρονισμός των υφιστάμενων διασυνδέσεων, καθώς δυναμικότητα των καλωδιακών διασυνδέσεων της Ελλάδας φτάνουν στο 18% των αναγκών της, όταν ο μέσος όρος της Ευρώπης ξεπερνά το 25%.
Μάλιστα, συμπληρώνεται ότι μόνο το 5% της δυναμικότητας αυτής αφορά σύνδεση με το δίκτυο
των ανεπτυγμένων βιομηχανικών κρατών (καλώδιο με Ιταλία), ενώ το υπόλοιπο
αφορά συνδέσεις με Αλβανία, Σκόπια, Βουλγαρία, Τουρκία, χώρες τα ηλεκτρικά
συστήματα των οποίων δεν μπορούν να καλύψουν από μόνες τους τις ουσιαστικές
ελλείψεις της ελληνικής αγοράς.
Έτσι λοιπόν, επισημαίνεται ότι η ενίσχυση και η επέκταση της διασυνδετικής ικανότητας της χώρας και προς το δίκτυο των ανεπτυγμένων βιομηχανικών κρατών, όπως για παράδειγμα μέσω της πόντισης δεύτερου καλωδίου που να συνδέει τη χώρα μας με την Ιταλία, αποτελεί ζήτημα πρώτης προτεραιότητας, ενώ εκφράζεται προβληματισμός για το γεγονός ότι στο ΔΠΑ του ΑΔΜΗΕ δεν περιλαμβάνεται «κανένας ουσιαστικός μελλοντικός σχεδιασμός για την ενίσχυση αυτών των διεθνών διασυνδέσεων της χώρας».