Δύσκολη είναι η χρηματοδότηση των ελληνικών μικρομεσαίων
επιχειρήσεων για την κάλυψη τρεχουσών αναγκών σε αποθέματα και κεφάλαιο κίνησης
και δευτερευόντως για την αναχρηματοδότηση ή την αποπληρωμή παλαιών χρεών τους.
Αυτό δείχνει έρευνα της Τράπεζας της Ελλάδος, που διενεργείται υπό την αιγίδα
της ΕΚΤ σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Σύμφωνα με την έρευνα, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις
(έως 250 άτομα) στη χώρα μας, εκτός από τη δυσκολία χρηματοδότησης από τον
τραπεζικό τομέα, αντιμετωπίζουν δυσκολίες και στην εξασφάλιση χρηματοδότησης
από προγράμματα δημοσίων φορέων. Η πραγματικότητα αυτή, η οποία, μάλιστα,
επιδεινώνεται, φαίνεται και από τα στοιχεία της ίδιας έρευνας που δείχνουν ότι
η απορρόφηση προγραμμάτων του Εθνικού Ταμείου Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης
(ΕΤΕΑΝ) και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) υποδιπλασιάστηκε το 2015
σε σχέση με το 2014. Το άσχημο κλίμα επιβεβαιώνει το γεγονός ότι οι μικρομεσαίες
επιχειρήσεις διστάζουν να υποβάλλουν αίτημα για τραπεζικό δανεισμό υπό τον φόβο
της απόρριψης, ενώ περισσότερο δυσοίωνες είναι και οι μακροοικονομικές
προβλέψεις τους σε σύγκριση με αυτές του 2012.
Ποιες είναι, όμως, οι πηγές χρηματοδότησης για τις επιχειρήσεις;
Αυτές ταξινομούνται, σύμφωνα με την έρευνα της ΤτΕ, ως εξής με σειρά προτίμησης:
(α)
εμπορικές πιστώσεις με 63% (η πληρωμή δηλαδή των προμηθευτών σε μελλοντική
προσυμφωνημένη ημερομηνία μετά την παραλαβή των αγαθών ή υπηρεσιών), που
αποτελούν τον πιο διαδεδομένο τρόπο λήψης χρηματοδότησης των επιχειρήσεων,
(β) λήψη κανονικού ή
συγχρηματοδοτούμενου (από κρατικά κονδύλια) τραπεζικού δανείου με 53% και 49%
αντίστοιχα,
(γ) βραχυπρόθεσμος τραπεζικός
δανεισμός και οι συμβάσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης (
leasing) με 31%,
(δ) αύξηση μετοχικού κεφαλαίου με
27%,
(ε) εσωτερική χρηματοδότηση και τα
λοιπά μη τραπεζικά δάνεια με 17% και
(στ) πρακτορεία απαιτήσεων (
factoring) με 15%.
Ιδιαίτερη αύξηση σημειώνουν οι εμπορικές πιστώσεις,
αλλά και ο βραχυπρόθεσμος τραπεζικός δανεισμός, γεγονός που υποδηλώνει για τους
πρώτους έξι μήνες του 2015 την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομικής
δραστηριότητας και στη συνέχεια τα προβλήματα ρευστότητας μετά την επιβολή
ελέγχων κεφαλαίων (
capital
controls).
Από την πλευρά της προσφοράς εξωτερικής
χρηματοδότησης, όλο και περισσότερες επιχειρήσεις επισημαίνουν μειώσεις της
διαθεσιμότητας τραπεζικών πιστώσεων, χωρίς πάντως η επιδείνωση αυτή να φτάνει
την περίοδο Απριλίου-Σεπτεμβρίου 2012. Οι περιορισμοί αυτοί είναι πιο έντονοι
στα μέσα του 2015, εξέλιξη που δείχνει ότι τα
capital
controls έχουν επηρεάσει
αρνητικά τη διακίνηση των μεταχρονολογημένων επιταγών. Η έρευνα επαναλήφθηκε
από το 2009 έως και το 2015, καταγράφοντας κάθε χρόνο έλλειμμα εξωτερικής
χρηματοδότησης των ελληνικών επιχειρήσεων και περαιτέρω επιδείνωση του
ελλείμματος εντός του 2015 λόγω της προαναφερθείσας επιβολής των
capital
controls, δημιουργώντας έντονη
ανησυχία μεταξύ των επιχειρήσεων.