Χαρακτηριστική η δήλωση του κ. Ευάγγελου Μυτιληναίου, Προέδρου & Διευθύνοντα Συμβούλου της MYTILINEOS στο συνέδριο του ‘Κύκλου Ιδεών” για τη Μεταπολίτευση.
“Το ευρωπαϊκό περιβάλλον είναι αρνητικό, με ό,τι αυτό σημαίνει για την Ελλάδα.. Να μην ξεχνάμε ότι η Ευρώπη τα επόμενα χρόνια θα επιβαρυνθεί με εκατοντάδες δισεκατομμύρια, για να μην ανεβάσω περισσότερο το νούμερο, με αμυντικές δαπάνες οι οποίες πριν από δύο χρόνια δεν υπήρχαν στον ορίζοντα αλλά τώρα μπαίνουν και μπαίνουν επιτακτικά και επίσης θα επιβαρυνθεί υπέρμετρα με το κόστος της πράσινης μετάβασης εάν οι ευρωπαίοι πολιτικοί δεν βάλουν μυαλό και δεν συγχρονίσουν την ενεργειακή μετάβαση, την πράσινη μετάβαση με τις δυνατότητες της πραγματικής οικονομίας” ανέφερε ο κ. Μυτιληναίος, που ωστόσο τόνισε ότι οι “οιωνοί” για την Ελλάδα σε σχέση με την Ευρώπη είναι βελτιωμένοι. Βέβαια εστιάζοντας στις πολιτικές της ΕΕ, που προφανώς αφορούν και την Ελλάδα “έκρουσε” το καμπανάκι του κινδύνου. “Πόροι πάνε αφειδώς σε projects αμφιβόλου αποτελεσματικότητας και χρονισμού σχέδια και στερούνται αυτή τη στιγμή από ένα αντίστοιχο αμερικανικό IRA. Εξήγγειλε η Ευρώπη το περίφημο CRM, Critical Raw Materials Act, στο οποίο υποτίθεται έβαλε και 46 προϊόντα τα οποία πρέπει να βοηθήσουμε για να υπάρξει στην Ευρώπη η μέγιστη δυνατή αυτονομία. Το έγραψε ωραία, το έκανε, διαβουλεύσεις, εκείνο, κατέληξε, και μόνο στο τέλος ξέχασε να πει πώς θα χρηματοδοτηθεί αυτό. Αν θέλετε την προσωπική μου πρόβλεψη, δεν θα χρηματοδοτηθεί. Απλώς θα σου λένε, θα παίρνεις την άδεια πιο γρήγορα, ευχαριστώ πάρα πολύ. Αυτό που κανονικά θα έπρεπε να γίνεται ούτως ή άλλως. Αυτή η κατάσταση τώρα θα δυσκολέψει λόγω αμυντικών δαπανών και κόστους ενεργειακής μετάβασης” συμπλήρωσε.
Παραγωγή επί ευρωπαϊκού εδάφους
Την ίδια ώρα, ανοιχτή επιστολή προς τις κυρίες και τους κυρίους υποψήφιους Ευρωβουλευτές δημοσιοποίησε ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων θέτοντας το ζήτημα της παραγωγής τόσο πρώτων υλών όσο και μεταποίησης επί ευρωπαϊκού εδάφους.
«Η Ελληνική εξορυκτική βιομηχανία κρίνει ως καταλυτικό για το μέλλον της Ένωσης το να υπάρχει παραγωγή τόσο πρώτων υλών όσο και μεταποίηση επί ευρωπαϊκού εδάφους. Εάν κάτι τέτοιο είναι στις προτεραιότητές των πολιτικών μας, απαιτούνται ουσιαστικά βήματα για να επανακτήσουμε την ανταγωνιστικότητα μας, όπως αυτή ορίζεται από τις αγορές» αναφέρει επιστολή προς τους υποψηφίους Ευρωβουλευτές ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων .
«Παρότι φαίνεται κοινότυπο, οι επερχόμενες ευρωεκλογές είναι όντως κρίσιμες αναφέρει ο πρόεδρος του ΣΜΕ κ Κ. Γιαζιτζόγλου επισημαίνοντας ότι το διεθνές γεωπολιτικό περιβάλλον είναι σαφώς διαφορετικό ότι ήταν πριν από 5 ή 10 χρόνια. «Η αλλαγή τεχνολογικού μοντέλου στην παραγωγή ενέργειας, οδηγεί σε ριζικές διαφοροποιήσεις τόσο στην ποικιλία όσο και στις ποσότητες των ορυκτών πρώτων υλών που απαιτούνται, για την ομαλή λειτουργία της οικονομίας», ανέφερε ο ίδιος.
«Η κρισιμότητα της αυτάρκειας σε πρώτες ύλες είναι πλέον αναγνωρισμένη σε ανώτατο επίπεδο μέσα από την πρόσφατη πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τον κανονισμό CRITICAL RAW MATERIALS ACT. Παρ όλα αυτά, τόσο ως σύνδεσμος όσο και ως μέλη της ευρωπαϊκής συνομοσπονδίας Euromines, πιστεύουμε ακράδαντα ότι θα χρειαστεί να γίνουν πάρα πολλά πράγματα ακόμη για να μην βρισκόμαστε σε πλήρη εξάρτηση από συγκεκριμένες τρίτες χώρες, οι οποίες δεν έχουν κρύψει τη διάθεσή τους να αξιοποιήσουν αυτή τη γεωπολιτική ισχύ», επεσήμανε ο Πρόεδρος του ΣΜΕ.
Στο ίδιος μήκος κύματος και ο Χρήστος Μπαλάσκας (Ελληνικός Χρυσός) από το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών ανέδειξε τη σημασία των κρίσιμων πρώτων υλών αλλά και το ρόλο της Ελλάδας, όπου όπως είπε καταγράφεται σημαντική πρόοδος μέχρι σήμερα.
Να σημειωθεί ότι η χώρα μας, με ανεξερεύνητο ορυκτό πλούτο που αποτιμάται στα 72 δισ. ευρώ, μπορεί να γίνει ο πρωταγωνιστής των εξελίξεων στην Ευρώπη αλλά και παγκοσμίως. Βάσει της ανάπτυξης τεχνολογιών εξόρυξης και επεξεργασίας, η Ελλάδα έχει δείξει τη δυναμική της στο μεταλλευτικό τομέα εδώ και πολλά χρόνια. Ωστόσο, όπως τονίζεται, μέσα από την αξιοποίηση κρίσιμων πρώτων υλών και στρατηγικών μετάλλων έχει τη δυνατότητα να συμβάλει ακόμα περισσότερο στην οικονομική ανάπτυξη και τη διασφάλιση της ενεργειακής και ψηφιακής μετάβασης, ειδικά σε μια εποχή έντονων γεωπολιτικών προκλήσεων.
Υπενθυμίζεται ότι πριν λίγο καιρό ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΣΕΒ κ. Δημήτρης Παπαλεξόπουλος σημείωσε πως “το μεγαλύτερο μέρος της πράσινης τεχνολογίας δεν αναπτύσσεται στην Ευρώπη αλλά αλλού. Στις ΗΠΑ και την Κίνα εφαρμόζονται στιβαρές βιομηχανικές πολιτικές και η Ευρώπη πρέπει να επιλέξει αν θα προσαρμοστεί”. Επίσης, στους βασικούς τομείς που χρήζουν βελτιώσεων, είναι αυτοί της Τεχνητής Νοημοσύνης, αλλά και της μετάβασης στην πράσινη ενέργεια που όπως είπε ο κ. Παπαλεξόπουλος “είναι σωστή και αναγκαία αλλά και πολύ πιο δαπανηρή από ό,τι αναμενόταν”. Σε αυτούς τους τομείς, η Ευρώπη οφείλει να βοηθήσει την επιχειρηματικότητα να δώσει λύσεις. “Πρέπει να κινηθούμε πολύ πιο γρήγορα. Έχουμε μια χρυσή ευκαιρία να προχωρήσουμε και πρέπει να είμαστε πιο τολμηροί” ανέφερε ο Πρόεδρος του ΣΕΒ.
Να σημειωθεί, πάντως, παρά την όποια αποκλιμάκωση, το ενεργειακό κόστος της βιομηχανίας παραμένει υψηλό για την Ελλάδα. Με βάση πρόσφατη μελέτη της ολλανδικής κυβέρνησης για το κόστος ενέργειας που καλούνται να πληρώσουν οι μεγάλες βιομηχανίες, η χώρα έχει σημαντικό μειονέκτημα σε σύγκριση γίνεται με χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία και το Βέλγιο και άλλες.
Σύμφωνα με τη μελέτη που διαπιστώνει ανταγωνιστικό μειονέκτημα για τις μεγάλες βιομηχανίες της Ολλανδίας, το 2024 οι καταναλωτές βασικού φορτίου στη χώρα πληρώνουν 14-63 ευρώ/MWh περισσότερα για ηλεκτρική ενέργεια σε σχέση με άλλες χώρες. Δηλαδή περίπου 95 ευρώ/MWh έναντι 32-81 ευρώ/MWh.
Οι ελληνικές βιομηχανίες
Η μελέτη προβλέπει επίσης ότι οι βιομηχανικοί καταναλωτές στην Ολλανδία το 2030 αναμένεται να πληρώνουν 92 ευρώ/MWh έναντι 48-79 ευρώ/MWh των ανταγωνιστών τους. Τα πράγματα βεβαίως είναι πολύ χειρότερα για τις ελληνικές βιομηχανίες οι οποίες το 2023 πλήρωναν 117 ευρώ/MWh και επιπλέον 13 ευρώ/MWh στην Αγορά Εξισορρόπησης. Από τα κόστη αυτά εάν αφαιρεθεί η αντιστάθμιση το τελικό ποσό που πλήρωναν οι ελληνικές βιομηχανίες για το ρεύμα διαμορφωνόταν στα 95 ευρώ/MWh. Αντιστοίχως οι γερμανικές επιχειρήσεις το 2023 παρά το γεγονός ότι ξεκινούσαν από την ίδια τιμή βάσης, δηλαδή 117 ευρώ/MWh, πλήρωναν τελικώς 46 ευρώ/MWh αφού επωφελούνταν από φοροαπαλλαγές και επιδοτήσεις όπως η αντιστάθμιση.
Σε όλα αυτά έρχονται να προστεθούν και θέματα όπως π.χ. η τριετής καθυστέρηση στην εκκαθάριση του Ειδικού Τέλους Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ), θέμα που έχει θέσει κατ΄ επανάληψη η Ένωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ) στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Να σημειωθεί ότι η βιομηχανία αναμένει από επιστροφή του ΕΤΜΕΑΡ των ετών 2021-2023 ποσό άνω των 120 εκατ. ευρώ, καθώς μέχρι σήμερα έχει ολοκληρωθεί η εκκαθάριση μόνον για τα έτη 2019 και 2020, κάτι που για μια σειρά βιομηχανιών που έχουν αντέξει όλα αυτά τα χρόνια στη χώρα αποτελεί σημαντικό πρόβλημα.