Μια ακόμη εβδομάδα ξεκίνησε, η τρίτη στην σειρά, με τουρκικές προκλήσεις. Και μάλιστα λίγη ώρα πριν πραγματοποιηθεί στην Αθήνα η συνάντηση αντιπροσωπειών των δύο χωρών για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και μόλις τρεις εβδομάδες πριν την συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν στην Άγκυρα. Θυμίζοντας εικόνες από το πρόσφατο παρελθόν, η Τουρκία εξέδωσε αντι-Navtex, αμφισβητώντας για μια ακόμη φορά την εθνική κυριαρχία με αφορμή τη νατοϊκή άσκηση που διεξάγεται στη θαλάσσια περιοχή νότια του Καστελόριζου. Ειδικότερα, οι αρμόδιες ελληνικές Αρχές του Σταθμού Ηρακλείου εξέδωσαν NAVTEX HA14 -354/25 για την πραγματοποίηση

 

στις 22 Απριλίου στρατιωτικών δραστηριοτήτων χωρίς πυρά Νατοϊκών Δυνάμεων στην περιοχή της θάλασσας του Καστελόριζου. Μη χάνοντας χρόνο, η Τουρκία, έσπευσε να εκδώσει τη δική της αναγγελία για την ίδια άσκηση, υποστηρίζοντας ότι οι ελληνικές αρχές ήταν αναρμόδιες!

Πρόκειται για μια ακόμη τουρκική πρόκληση και μάλιστα λίγο πριν την συνάντηση των αντιπροσωπειών των δύο χωρών στο ελληνικό υπουργείο Αμύνης! Μήπως αυτό από μόνο του συνιστά ένα μήνυμα;

Υπενθυμίζεται ότι την προηγούμενη εβδομάδα οι Τούρκοι, τόσο το ΥΠΕΞ όσο και ο φιλοκυβερνητικός Τύπος είχαν βάλει στο στόχαστρο τον υπουργό Αμύνης Νίκο Δένδια επειδή... τόλμησε να εναντιωθεί ανοικτά στις παράνομες τουρκικές αξιώσεις. Παραθέτοντας μια φωτογραφία με πολεμικά σκάφη, το τουρκικό υπουργείο Άμυνας ανέφερε: «Οι Μπαρμπαρόσα της Γαλάζιας Πατρίδας» λίγο μετά την αυστηρή απάντηση του υπουργού Αμύνης Νίκου Δένδια σχετικά με το «γκριζάρισμα» του Αιγαίου με αφορμή την ανακήρυξη δύο θαλάσσιων πάρκων σε Αιγαίο και Ιόνιο από την Αθήνα.

«Μετά την τελευταία τουρκική τοποθέτηση για το θαλάσσιο πάρκο στις Κυκλάδες, έχω μια εντύπωση ότι ίσως η όρεξή τους ανοίξει και για τους Αντίπαξους και ανησυχώ λίγο αλλά εν πάση περιπτώσει ελπίζω ότι υπάρχουν κάποια όρια και στον παραλογισμό της γειτονικής μας χώρας» σχολίασε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας κατά το 1ο Συνέδριο Θαλάσσιας Ασφάλειας με θέμα «Οι διαστάσεις της θαλάσσιας ασφάλειας, και ο ρόλος τους στην ελευθεροπλοΐα».

Παρέμβαση Δένδια

Σε άλλη του παρέμβαση στην τηλεόραση του ΣΚΑΙ, ο κ. Δένδιας ανέφερε σκωπτικά: «Σε λίγο δηλαδή στους Αντίπαξους όταν θα ψαρεύω θα πρέπει να τηλεφωνήσω στον Τούρκο πρέσβη να τον ρωτήσω εάν δικαιούμαι να ψαρέψω εκτός των 6 μιλίων στους Αντίπαξους».«Αυτά τα πράγματα δεν είναι σοβαρά», συνέχισε και επεσήμανε με νόημα: «Αν είναι δυνατόν η Τουρκία να ισχυρίζεται ότι πρέπει να ληφθεί η άδειά της για να προστατεύσουμε το περιβάλλον των Κυκλάδων».

Σε υψηλούς τόνους ο εκπρόσωπος του τουρκικού Υπουργείου Εθνικής Άμυνας απήντησε: «Ως Υπουργείο είμαστε σε επιφυλακή για να προστατεύσουμε τα δικαιώματα, τα συμφέροντα και τα οφέλη μας στο Αιγαίο και να αποτρέψουμε τις προσπάθειες της Ελλάδας να δημιουργήσει μονομερές καθεστώς»!

Η Άγκυρα έχει ανεβάσει τους τόνους το τελευταίο διάστημα, θυμίζοντας κάτι από το παρελθόν. Όχι μόνο απέναντι στην Ελλάδα αλλά και έναντι των Ευρωπαίων.

Σφοδρή ήταν η αντίδρασή της και όσον αφορά την απόφαση της Συνόδου Κορυφής να διασυνδέσει τις ευρωτουρκικές σχέσεις με το Κυπριακό σε μια εξαιρετικά κρίσιμη καμπή για την επανέναρξη ή μη των συνομιλιών λόγω της επιμονής της τουρκικής πλευράς στην λύση των δύο κρατών.

Σύμφωνα με την παράγραφο 9 και 10 των συμπερασμάτων της Συνόδου των Ευρωπαίων ηγετών που αναφέρεται ειδικώς στην Τουρκία: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει στρατηγικό συμφέρον για ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο και για την ανάπτυξη μιας συνεργατικής και αμοιβαία επωφελούς σχέσης με την Τουρκία. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναθέτει στην Coreper, σεβόμενη τις αρμοδιότητες των σχετικών θεσμικών οργάνων, να προωθήσει τις εργασίες σχετικά με τις συστάσεις της κοινής ανακοίνωσης σύμφωνα με τα προηγούμενα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και κατά σταδιακό, αναλογικό και αναστρέψιμο τρόπο, με την επιφύλαξη πρόσθετης καθοδήγησης από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Η εποικοδομητική δέσμευση της Τουρκίας θα συμβάλει καθοριστικά στην προώθηση των διαφόρων τομέων συνεργασίας που προσδιορίζονται στην κοινή ανακοίνωση. Από αυτή την άποψη, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στην επανέναρξη και την πρόοδο των συνομιλιών για τη διευθέτηση του Κυπριακού για την περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας ΕΕ-Τουρκίας.

Υπενθυμίζοντας τα προηγούμενα συμπεράσματά του, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο παραμένει πλήρως προσηλωμένο σε μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού, εντός του πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και σύμφωνα με τις αρχές στις οποίες βασίζεται η Ένωση και το κεκτημένο».

Οι ανωτέρω αναφορές προκάλεσαν την οργή της Τουρκίας, που ως συνήθως επέλεξε την οδό των επικρίσεων και των προειδοποιήσεων απέναντι στους Ευρωπαίους. «Τα συμπεράσματα της έκτακτης Συνόδου Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την Τουρκία, είναι ακόμη ένα παράδειγμα απουσίας στρατηγικού οράματος εκ μέρους της ΕΕ σε σχέση με την Τουρκία και τις διεθνείς εξελίξεις», ανέφερε σε ανακοίνωσή του το τουρκικό ΥΠΕΞ.

«Η Τουρκία δεν θα δεχτεί ποτέ μια προσέγγιση που συνδέει την πρόοδο στις σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ με το Κυπριακό. Είναι απαραίτητο να εγκαταλείψουμε την αντίληψη που ανάγει αυτές τις πολύπλευρες σχέσεις στο Κυπριακό. Μια τέτοια νοοτροπία δεν μπορεί να συμβάλει θετικά και εποικοδομητικά στο πρόβλημα, ούτε στα άλλα περιφερειακά και παγκόσμια ζητήματα», συνέχισε το τουρκικό ΥΠΕΞ για να καταλήξει ότι ναι μεν η Τουρκία ως υποψήφια χώρα, παραμένει προσηλωμένη στην ένταξη στην ΕΕ, ωστόσο απορρίπτει «τον επιλεκτικό περιορισμό της διμερούς συνεργασίας σε ορισμένους τομείς».

Και προειδοποίησε ότι «την επόμενη περίοδο, θα αναθεωρήσουμε τον διάλογό μας με την ΕΕ στη βάση της αμοιβαιότητας, λαμβάνοντας υπόψη τον ρυθμό, το επίπεδο και το εύρος των βημάτων της ΕΕ προς την Τουρκία», εννοώντας ενδεχομένως την συμφωνία για το μεταναστευτικό, που πράγματι «καίει» τους Ευρωπαίους.

Στην συγκεκριμένη ανακοίνωση είναι ότι η Άγκυρα αναφέρεται σκοπίμως στις «διεθνείς εξελίξεις» και τα «περιφερειακά και παγκόσμια ζητήματα», δίδοντας έμφαση στον ρόλο που η ίδια επιδιώκει να παίξει στον εξαιρετικά τεταμένο και ασταθές διεθνές περιβάλλον. Μετά την επίθεση του Ιράν εναντίον του Ισραήλ, η Τουρκία επανέλαβε το ίδιο ακριβώς μοτίβο όπως μετά την επαίσχυντη επίθεση της Χαμάς κατά των Ισραηλινών αμάχων.

Αρχικώς ζήτησε αυτοσυγκράτηση, έπειτα προσφέρθηκε να αναλάβει τον ρόλο του διαμεσολαβητή και εν συνεχεία επιτέθηκε με σφοδρότητα στο Ισραήλ τονίζοντας όμως την σημασία της διπλωματίας. Είναι γεγονός ότι στον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας, η Άγκυρα κατάφερε να διατηρήσει τις ισορροπίες και άσκησε με επιτυχία -ομολογουμένως- διαμεσολαβητικό ρόλο ειδικά στην συμφωνία για τα σιτηρά που έβαλε έστω και προσωρινό τέλος στη επισιτιστική κρίση.

Σε ρόλο μεσάζοντα

Εν προκειμένω μετά την πρωτοφανή -για πολλούς λόγους- επίθεση της Τεχεράνης εναντίον του Τελ Αβίβ, η Άγκυρα προέβαλλε εαυτόν ως τον μεσάζοντα μεταξύ Τεχεράνης και Ουάσιγκτον ώστε να μην υπάρξει γενικότερη ανάφλεξη στην περιοχή, χωρίς φυσικά να ξεχνά να φορέσει και το «ανθρωπιστικό» προσωπείο της όσον αφορά στην Γάζα.

Είναι προφανές ότι για μια ακόμη φορά η Άγκυρα επιχειρεί να υπενθυμίσει στους δυτικούς ότι είναι η μόνη χώρα του ΝΑΤΟ που ομιλεί με την Ρωσία και το Ιράν και γι αυτό δικαιούται να έχει τις πλέον παράλογες απαιτήσεις απέναντι στην Ευρώπη και φυσικά έναντι της Ελλάδος και της Κύπρου.

Ωστόσο η προ ημερών συνάντηση του Ερντογάν με τον πολιτικό ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανιγιέ στην Κωνσταντινούπολη φαίνεται ότι τάραξε τα νερά στις σχέσεις του με τις ΗΠΑ και έθεσε εν αμφιβόλω την επικείμενη επίσκεψή του στις ΗΠΑ, που αναμένετο να πραγματοποιηθεί στις 8-9 Μαϊού. Σύμφωνα με τουρκικά ΜΜΕ η συνάντηση Μπάιντεν-Ερντογάν ακυρώθηκε, κάτι που καμία πλευρά δεν διέψευσε. Κατά μια ερμηνεία, ο Ερντογάν ακύρωσε το ταξίδι του στις ΗΠΑ ως αντίδραση για την έγκριση του πακέτου βοήθειας προς το Ισραήλ 26 δισ. δολαρίων. Κατά άλλες, είναι οι ΗΠΑ που εμφανίζονται δυσαρεστημένες από τις στενές σχέσεις του Ερντογάν με την Χαμάς.

Σε κάθε περίπτωση το ραντεβού Μητσοτάκη-Ερντογάν που έχει «κλειδώσει» για τις 13 Μαΐου δεν έχει ακυρωθεί παρά την κλιμάκωση των προκλήσεων από την Άγκυρα, ξεκινώντας από το θέμα της ανακήρυξης θαλασσιών πάρκων σε Ιόνιο και Αιγαίο προ δύο εβδομάδων.

Η ελληνική πλευρά επιμένει ότι παρ οτι υπάρχουν σαφείς διαφωνίες και διαφορές, είναι προς το συμφέρον της να συνομιλεί με την Άγκυρα, προτάσσοντας τα «ήρεμα νερά» και τους «ήρεμους αιθέρες». Ωστόσο κανείς δεν γνωρίζει πότε και με ποιόν τρόπο το κλίμα θα αντιστραφεί. Το μόνο σίγουρο είναι ότι αυτό θα γίνει όταν το αποφασίσει η Τουρκίας, η οποία «βλέπει» την Ελλάδα να μην αντιδρά στις προκλήσεις ή να αντιδρά υποτονικά.