Πέρα από ότι ο Απρίλιος είναι προεκλογικός μήνας σε όλη την Ευρώπη, η Ένωση και η Ελλάδα έχουν να αντιμετωπίσουν μείζονες εξωτερικές προκλήσεις. Τα μέτωπα αντί να μειώνονται, αυξάνονται, ενώ έχουν πάρει μια εξαιρετικά απρόβλεπτη τροπή. Στο μέτωπο της Ουκρανίας, η Ρωσία έχει εντείνει τις επιθέσεις της εναντίον ουκρανικών στόχων με πρόσχημα ότι το Κίεβο βρίσκεται πίσω από την τρομοκρατική επίθεση που σκόρπισε 

τον θάνατο σε συναυλιακό χώρο σε προάστιο της Μόσχας. Την περασμένη Δευτέρα μπήκε στο στόχαστρο και ο πυρηνικός σταθμός στην Ζαπορίζια, με την Μόσχα και το Κίεβο να αλληλοκατηγορούνται για τον βομβαρδισμό του εργοστασίου, το οποίο εμπεριέχει τον κίνδυνο ενός σοβαρού πυρηνικού ατυχήματος. Είχε προηγηθεί η προειδοποίηση του γ.γ του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ ότι οι εχθροί της Δύσης συνεργάζονται πιο στενά ως «συμμαχία αυταρχικών δυνάμεων», δείχνοντας την Ρωσία, την Κίνα, το Ιράν και την Βόρεια Κορέα. Επέμενε στην ανάγκη στήριξης της Ουκρανίας, ωστόσο κάλεσε το Κίεβο «να αποφασίσει τι είδους συμβιβασμούς είναι διατεθειμένο να κάνει», αναγνωρίζοντας ουσιαστικά ότι η Ουκρανία δεν πρόκειται να κερδίσει τον πόλεμο.

Μέση Ανατολή

Στο μέτωπο της Μέσης Ανατολής, τα μηνύματα είναι ιδιαιτέρως συγκεχυμένα και ουδείς γνωρίζει αν Ισραήλ και Χαμάς βαδίζουν προς μιας μορφή εκεχειρίας ή το Τέλ Αβίβ θα προχωρήσει τελικά σε μια χερσαία επίθεση, προκαλώντας γενικότερη ανάφλεξη στην περιοχή. Η δε εμπλοκή του Ιράν, μετά την επίθεση των Ισραηλινών στην πρεσβεία του στην Δαμασκό, κάνει την κατάσταση ακόμη πιο επικίνδυνη, με την Τεχεράνη να έχει απειλήσει με αντίποινα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες προετοιμάζονται ενεργά για ένα «σημαντικό» χτύπημα αντιποίνων από το Ιράν εντός της εβδομάδας, αναφέρουν τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης, επικαλούμενα κυβερνητικούς αξιωματούχους. Ωστόσο τόσο η Ουάσιγκτον όσο και το Τελ Αβίβ δεν γνωρίζουν «πότε και πώς το Ιράν σχεδιάζει την αντεπίθεση». Αμερικανοί αξιωματούχοι υποθέτουν ότι μια επίθεση σε μια ισραηλινή διπλωματική εγκατάσταση είναι πιθανή μέχρι το τέλος του Ραμαζανιού, εντός της εβδομάδας.

Καζάνι που βράζει είναι και τα Βαλκάνια μετά την θετική εισήγηση της κ. Ντόρας Μπακογιάννη για την ένταξη του Κοσσυφοπεδίου στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε την οργή του Προέδρου της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς, ο οποίος κατηγόρησε την πρώην υπουργό Εξωτερικών πως άλλαξε τους όρους στην εισήγησή της έπειτα από ένα τηλεφώνημα και παραιτήθηκε από τον όρο η Πρίστινα να εφαρμόσει πρώτα την «Ένωση Σερβικών Δήμων» (ZSO). Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε: «Ξαφνικά μετάνιωσε, ενώ ήταν πολύ σταθερή και δυνατή. Θυμήθηκε ότι το ZSO δεν είναι σημαντικό. Και μετά θυμήθηκε ότι ούτε η απαλλοτρίωση είναι σημαντική. Ξέρω πολύ καλά ποιος έδωσε την εντολή να εγκαταλείψετε τις αρχές σας και να συμπεριφέρεστε έτσι. Ντροπή σας». Η ZSO είναι το σχέδιο για μια αυτοδιοικούμενη ένωση δήμων με πλειοψηφικό σερβικό πληθυσμό στο Κοσσυφοπέδιο, κυρίως στα βόρεια της αποσχισθείσας επαρχίας. Η πρόταση αυτή εμπεριέχεται στη Συμφωνία των Βρυξελλών του 2013 που υπέγραψαν οι κυβερνήσεις του Κοσσυφοπεδίου και της Σερβίας με ευρωπαϊκή μεσολάβηση.

Ο Πρόεδρος της Σερβίας έχει διαμηνύσει ότι σε περίπτωση που το Κόσοβο γίνει μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης, η αντίδραση της Σερβίας θα είναι σφοδρή. H ψηφοφορία αναμένεται να λάβει χώρα στις 18 Απριλίου. Και σε περίπτωση που το Κοσσυφοπέδιο λάβει τελικώς το πράσινο φως, ουδείς μπορεί να πει μετά βεβαιότητος πως θα αντιδράσει ο Βούτσιτς και αν θα καλέσει για βοήθεια τον ηγέτη της σερβικής οντότητας της Βοσνίας Ερζεγοβίνης, Republika Srpska, Μίλοραντ Ντόντικ. Κάτι που μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε απόσχιση της Σερβικής Δημοκρατίας από την Βοσνία Ερζεγοβίνη. Πριν από περίπου ένα χρόνο, μετά την εκλογική του νίκη τον Οκτώβριο του 2022, ο Ντόντικ είχε κάνει λόγο για “ανεξαρτησία” της σερβοβοσνιακής περιοχής και ένωση της με την Σερβία, στα πρότυπα των δημοψηφισμάτων που οργανώθηκαν στις τέσσερις περιοχές της Ουκρανίας. Πέρα από τις αναταράξεις στην Βοσνία, αν Βούτσιτς και Ντόντικ συμμαχήσουν δεν αποκλείεται να προκαλέσουν μικρής ή μεγάλης εκτάσεως επεισόδια και στο Κοσσυφοπέδιο, όπως αναφέρουν διπλωματικές πηγές με πολύ καλή γνώση της περιοχής.

Σημειωτέον πάντως ότι η Αθήνα πήρε αποστάσεις από τα τεκταινόμενα στο Συμβούλιο της Ευρώπης. «Η έκθεση η οποία κατατέθηκε αφορά διεθνή οργανισμό δεν αφορά την Ελλάδα και τις σχέσεις με το Κόσοβο», τονίζουν διπλωματικές πηγές, ξεκαθαρίζοντας ότι «η έκθεση δεν ασκεί καμία επιρροή στην ελληνική διπλωματία». «Είναι ένα εσωτερικό θέμα του Συμβουλίου της Ευρώπη», επεσήμαναν, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν πρόκειται να αλλάξει η στάση της Αθήνας ούτε απέναντι στο Κόσοβο, ούτε απέναντι στην Σερβία. Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα για ευνόητους λόγους δεν αναγνωρίζει το Κοσσυφοπέδιο ως ανεξάρτητο κράτος, όπως και η Σερβία, η Κύπρος, η Ρουμανία και η Ισπανία.

Ελληνοτουρκικά

Όσον αφορά το μέτωπο των ελληνοτουρκικών, στις 22 Απριλίου έρχεται στην Αθήνα η τουρκική αποστολή για τον επόμενο γύρο των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), ενώ θα ακολουθήσει στις 26 Απριλίου η συνάντηση για τη θετική ατζέντα που θα πραγματοποιηθεί στην Κωνσταντινούπολη, σύμφωνα με τις ίδιες διπλωματικές πηγές. Όπως επεσήμαναν, δεν έχει οριστεί ακριβής χρόνος για το πρόγραμμα επίσκεψης του Έλληνα πρωθυπουργού στην Τουρκία αλλά εκτιμάται ότι θα πραγματοποιηθεί στα μέσα Μαΐου. Μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει συζήτηση για τα ζητήματα της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ καθώς πρέπει να ωριμάσουν οι συνθήκες, όπως ανέφεραν.
Όσον αφορά το άλλο μείζον εθνικό θέμα, το Κυπριακό, διπλωματικές πηγές κατέστησαν σαφές ότι η τουρκική θέση περί δύο κρατών είναι εκτός πλαισίου συζητήσεων, ενώ εκτιμούν ότι θα υπάρξει αναφορά στις ευρωτουρκικές σχέσεις στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που θα πραγματοποιηθεί τον Απρίλιο και εκεί θα πρέπει να γίνεται αναφορά και στο Κυπριακό. Η ελληνική πλευρά συντάσσεται με την Κυπριακή, τονίζοντας ότι η ΕΕ θα πρέπει να έχει λόγο στα τεκταινόμενα.