Μεγάλη Πρόοδο Δείχνει η Πρώτη Έκθεση για την Κατάσταση της Ενεργειακής Ένωσης

Η στρατηγική-πλαίσιο για την Ενεργειακή Ένωση (IP/15/4497) έδωσε νέα ώθηση στην μετάβαση σε μια ασφαλή, ανταγωνιστική και χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών οικονομία. Η Επιτροπή ανέλαβε επίσης τη δέσμευση να υποβάλλει κάθε χρόνο έκθεση για την κατάσταση της Ενεργειακής Ένωσης, όπου θα εξετάζονται τα σημαντικότερα ζητήματα και θα δίνονται οι κατευθύνσεις σχετικά με την ακολουθητέα πολιτική. Η έκθεση για την Κατάσταση της Ενεργειακής Ένωσης, η οποία δημοσιεύεται σήμερα για πρώτη φορά, εξετάζει την πρόοδο που έχει σημειωθεί κατά τους τελευταίους εννέα μήνες, προσδιορίζει τους κύριους τομείς δράσης για το 2016 και διατυπώνει συμπεράσματα για τη χάραξη πολιτικής σε εθνικό, περιφερειακό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Αποτελεί κομβικό στοιχείο για την παρακολούθηση της εφαρμογής της βασικής αυτής προτεραιότητας της Επιτροπής Γιούνκερ.

Ο Μάρος Σέφτσοβιτς, αντιπρόεδρος της Επιτροπής και αρμόδιος για την Ενεργειακή Ένωση, δήλωσε: «Μετά από εννέα μήνες εργασιών, μπορούμε σήμερα να υποστηρίξουμε με βεβαιότητα ότι βρισκόμαστε σε τροχιά υλοποίησης της Ενεργειακής Ένωσης. Τα μηνύματά μου για το 2016 είναι σαφή. Πρώτον, η ΕΕ πρέπει να εξακολουθήσει να ηγείται των προσπαθειών για μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών. Δεύτερον, η μετάβαση αυτή πρέπει να είναι κοινωνικά δίκαιη και επικεντρωμένη στον καταναλωτή. Και τρίτον, οι γεωπολιτικές προκλήσεις που αντιμετωπίσαμε φέτος δεν θα εκλείψουν. Το 2016 θα είναι επίσης το έτος εντός του οποίου θα θέσουμε τα θεμέλια ενός ισχυρού συστήματος διακυβέρνησης που θα χαρακτηρίζεται από προβλεψιμότητα και διαφάνεια, ό,τι ακριβώς χρειάζονται οι επενδυτές. Τέλος, το 2016 είναι το έτος στο οποίο θα δούμε αποτελέσματα!»

Ο Μιγκέλ Αρίας Κανιέτε, επίτροπος Δράσης για το Κλίμα και Ενέργειας, δήλωσε επίσης: «Η Ενεργειακή Ένωση αρχίζει να παίρνει μορφή. Σε αυτούς τους λίγους μήνες σημειώθηκε μεγάλη πρόοδος, τώρα όμως θα πρέπει να προχωρήσουμε στην ανάληψη όλων των απαιτούμενων δράσεων. Σ’ αυτό ακριβώς θα επικεντρωθούμε το 2016: να προτείνουμε τη νομοθεσία που θα βελτιώσει τη λειτουργία της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, θα αυξήσει περαιτέρω το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, θα μειώσει την κατανάλωση ενέργειας και θα εγγυηθεί την ασφάλεια του εφοδιασμού με φυσικό αέριο. Έτσι, το ενεργειακό σύστημα της ΕΕ θα γίνει ισχυρότερο και θα εξασφαλιστούν όλες οι προϋποθέσεις για τη μετάβαση της ΕΕ προς ένα ενεργειακό σύστημα χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών. Καθώς η προσοχή όλων μας είναι στραμμένη στις διαπραγματεύσεις στο Παρίσι, η νομοθεσία αυτή ανανεώνει τη δέσμευση για ευρωπαϊκή πρωτοκαθεδρία και την προσήλωσή μας στις διεθνείς προσπάθειες για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.»

Όσον αφορά την κλιματική αλλαγή, η έκθεση για την Κατάσταση της Ενεργειακής Ένωσης υπογραμμίζει τη συμβολή της Ευρώπης στις διαπραγματεύσεις που θα γίνουν στο Παρίσι. Σ’ αυτό το στάδιο, περισσότερες από 160 χώρες, οι οποίες ευθύνονται για πάνω από το 90% των παγκόσμιων εκπομπών, έχουν προσκομίσει τις προτάσεις τους ενόψει της συμφωνίας στο Παρίσι. Η ΕΕ υπέβαλε, στο πλαίσιο της διαδικασίας αυτής, τον δεσμευτικό στόχο της μείωσης των εγχώριων εκπομπών σε όλο το φάσμα της οικονομίας κατά τουλάχιστον 40% έως το 2030 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Μετά τη διάσκεψη του Παρισιού, θα είναι σημαντικό όλες οι χώρες να προχωρήσουν στην υλοποίηση των δεσμεύσεών τους.

Για να είναι η μετάβαση επιτυχημένη και κοινωνικά δίκαιη, οι πολίτες θα πρέπει να ενστερνιστούν τη διαδικασία αυτή συμμετέχοντας ενεργά στην αγορά ενέργειας, καθώς αυτοί είναι εκείνοι που τελικά θα πρέπει να ωφεληθούν από αυτήν. Ταυτόχρονα, η μετάβαση αυτή έχει εξαιρετικό οικονομικό ενδιαφέρον. Κορυφαίες ευρωπαϊκές εταιρείες αλλάζουν επιχειρηματικό μοντέλο. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η ενεργειακή απόδοση δημιουργούν σε τοπικό επίπεδο στην Ευρώπη θέσεις εργασίας, για τις οποίες απαιτούνται νέες δεξιότητες.

Λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων η ενέργεια εξακολουθεί να συγκαταλέγεται ανάμεσα στα θέματα προτεραιότητας. Το 2015 χαρακτηρίστηκε από τις συνεχιζόμενες εντάσεις μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, τις σταθερά χαμηλές τιμές του πετρελαίου που επηρεάζουν τις ενεργειακές αγορές σε ολόκληρο τον κόσμο, την ανακοίνωση νέων εμπορικών πρωτοβουλιών για πρόσθετες υποδομές εφοδιασμού με φυσικό αέριο από τη Ρωσία, τις νέες προοπτικές που ανοίγονται από την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν, καθώς και την περαιτέρω πτώση της εγχώριας παραγωγής ορυκτών καυσίμων.

Εκτός της απεξάρτησης από τον άνθρακα (συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας) και της ενεργειακής ασφάλειας, η στρατηγική για την Ενεργειακή Ένωση εξακολουθεί να συμβάλλει στην ενεργειακή απόδοση, την εσωτερική αγορά ενέργειας, την έρευνα, την καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα, δεδομένου ότι όλες αυτές οι προτεραιότητες είναι άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους.

Η έκθεση για την Κατάσταση της Ενεργειακής Ένωσης παρουσιάζει επίσης τα βασικά στοιχεία ενός μηχανισμού υλοποίησης που θα οδηγεί σε πιο προβλέψιμες, διαφανείς και σταθερές πολιτικές, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι της Ενεργειακής Ένωσης. Οι κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τα ολοκληρωμένα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα, που δημοσιεύονται σήμερα, παρέχουν στα κράτη μέλη τη βάση για να αρχίσουν να διαμορφώνουν τα σχέδιά τους για την περίοδο 2021-2030. Η προτεινόμενη μεθοδολογία σχετικά με τους βασικούς δείκτες είναι το πρώτο βήμα για τη μέτρηση και παρακολούθηση της υλοποίησης της Ενεργειακής Ένωσης. Η Κατάσταση της Ενεργειακής Ένωσης συνοδεύεται επίσης από 28 ενημερωτικά δελτία που περιλαμβάνουν την αξιολόγηση της υλοποίησης της Ενεργειακής Ένωσης για κάθε κράτος μέλος.

Τι άλλο εγκρίθηκε σήμερα;

Οι παρακάτω εκθέσεις και τα αποτελέσματα για την Ενεργειακή Ένωση εγκρίνονται και δημοσιεύονται μαζί με την Κατάσταση της Ενεργειακής Ένωσης:

• Ο 2^ος κατάλογος Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος περιλαμβάνει τα έργα υποδομών που είναι απολύτως αναγκαία για την υλοποίηση των στόχων της ενεργειακής πολιτικής. Για περισσότερες πληροφορίες, βλ. το ξεχωριστό δελτίο Τύπου (IP/15/IP/15/6107).
• Έκθεση προόδου για την ενεργειακή απόδοση: η έκθεση σχετικά με την πρόοδο υλοποίησης του στόχου ενεργειακής απόδοσης 20% μέχρι το 2020 δείχνει ότι, παρά τη σημαντική πρόοδο που έχει σημειωθεί, οι συλλογικές προσπάθειες των κρατών μελών απέφεραν εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας μόνο 17,6% σε σύγκριση με τις προβλέψεις για το 2020. Ωστόσο, η Επιτροπή εξακολουθεί να είναι αισιόδοξη ότι ο στόχος του 20% θα επιτευχθεί, υπό την προϋπόθεση ότι θα εφαρμοστεί πλήρως η υφιστάμενη νομοθεσία της ΕΕ, θα επιταχυνθούν οι προσπάθειες, θα αυξηθεί το επίπεδο φιλοδοξίας και θα βελτιωθούν οι συνθήκες για επενδύσεις.
• Έκθεση προόδου της δράσης για το κλίμα: Η έκθεση δείχνει ότι η ΕΕ έχει αποσυνδέσει με ιδιαίτερη επιτυχία την οικονομική ανάπτυξη από τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και ότι βρίσκεται σε καλό δρόμο για την επίτευξη τόσο του στόχου μείωσης κατά 20% των αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2020 όσο και των στόχων του πρωτοκόλλου του Κιότο. Ωστόσο, απαιτούνται περαιτέρω μέτρα για την επίτευξη του στόχου που έχει τεθεί για το 2030.
• Τάσεις των καταναλωτών ενέργειας: το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής δείχνει ότι οι αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου δεν παρουσιάζουν ακόμη τις αναμενόμενες επιδόσεις, παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί.
• Έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την ενεργειακή ασφάλεια: η έκθεση παρέχει τα τελευταία δεδομένα για την κατάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά την ενεργειακή ασφάλεια, καθώς και τα μέτρα που έχουν ληφθεί για τη βελτίωσή της μετά την έγκριση της στρατηγικής τον Μάιο του 2014.
• Έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας για την πυρηνική ασφάλεια: η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, σε γενικές γραμμές, το επίπεδο συμμόρφωσης με την οδηγία του 2009 για την πυρηνική ασφάλεια είναι ικανοποιητικό.
• Συνοπτική παρουσίαση των πετρελαϊκών αποθεμάτων: η οδηγία για τα πετρελαϊκά αποθέματα απαιτεί από την Επιτροπή να υποβάλλει τακτικά εκθέσεις σχετικά με τα διαθέσιμα αποθέματα πετρελαίου στα κράτη μέλη. Το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής συντάχθηκε στο πλαίσιο της υποχρέωσης αυτής και παρέχει επικαιροποιημένες πληροφορίες για τα αποθέματα πετρελαίου στην ΕΕ.
• Πρόταση κανονισμού σχετικά με τις στατιστικές για τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου. Στόχος του κανονισμού είναι να βελτιωθούν οι ευρωπαϊκές στατιστικές για τις τιμές της ενέργειας.
• Η Επιτροπή ξεκινά επίσης σήμερα δημόσια διαβούλευση για μελλοντική αναθεώρηση της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η οποία θα διαρκέσει μέχρι τις 10 Φεβρουαρίου.