Μία
σειρά ενστάσεων διατυπώνουν κύκλοι του αγωγού
IGI για τις διαπιστώσεις που
εμπεριέχονται σε πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ, για τους αγωγούς φυσικού αερίου που
διέρχονται από την Ελλάδα. Οι
ενστάσεις αυτές εντοπίζονται συγκεκριμένα
στην υπογράμμιση πλεονεκτημάτων του
TAP έναντι του
IGI, τα
οποία, σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους, δεν αποδίδουν την πραγματικότητα.
Το
ΙΟΒΕ έδωσε πρόσφατα στη δημοσιότητα τη μελέτη του με αντικείμενο «Η Ελλάδα ως
ενεργειακός δίαυλος προς την Ευρώπη: αγωγοί φυσικού αερίου που διέρχονται από
την Ελλάδα», στην οποία επισημαίνεται ότι τα οικονομικά οφέλη για την Ελλάδα
από την κατασκευή αγωγών φυσικού αερίου εντός της επικράτειας της είναι
σημαντικά, δεδομένου ότι η διάνοιξη του Νοτίου Ενεργειακού Διαδρόμου αναμένεται
να δημιουργήσει 413-445 εκατ. ευρώ προστιθέμενης αξίας στην ελληνική οικονομία.
Υπογραμμίζει, επίσης, η μελέτη ότι από την απόφαση της κοινοπραξίας που
αναπτύσσει το κοίτασμα Σαχ Ντενίζ 2 στο Αζερμπαϊτζάν θα κριθεί ποιος από τους
τέσσερις αγωγούς που ανταγωνίζονται για τη μεταφορά του αερίου από την Κασπία
στην Ευρώπη (
Nabucco,
SEEP,
IGI,
TAP) θα υλοποιηθεί τελικά. Η
μελέτη του ΙΟΒΕ εστιάζει στους δύο τελευταίους αγωγούς, καθώς αυτοί έχουν
σχεδιασθεί να περάσουν από την ελληνική επικράτεια, συνεπώς, αποκτούν ελληνικό
ενδιαφέρον.
Κύκλοι
του
IGI επικροτούν καταρχήν το ενδιαφέρον του ΙΟΒΕ στο ότι το άνοιγμα του
Νοτίου Διαδρόμου πρέπει να συμπεριλαμβάνει σε κάθε περίπτωση την Ελλάδα, καθώς
και την αγωνία τους να μην απολέσει η χώρα απαραίτητες όσο ποτέ άλλοτε
επενδύσεις.
Όμως,
διατυπώνουν τις ενστάσεις τους για τις λανθασμένες, όπως υποστηρίζουν,
εκτιμήσεις που γίνονται για τον
IGI. Και πιο συγκεκριμένα,
επισημαίνουν ότι το χερσαίο τμήμα του
IGI είναι μεγαλύτερο σε
σύγκριση με τον
TAP και έχει ως σημαντικότερο πλεονέκτημα ότι διασχίζει
από άκρη σε άκρη την Ελλάδα, με αποτέλεσμα να μεγιστοποιούνται τα οφέλη για την χώρα, όπως επενδύσεις,
θέσεις εργασίας, ανάπτυξη της περιφέρειας κτλ. Ειδικότερα, κατά την φάση της κατασκευής,
και λόγω του μεγαλύτερου μήκους του αγωγού που διέρχεται από την ελληνική
επικράτεια, οι αναμενόμενες νέες θέσεις εργασίας στην περιφέρεια θα είναι
αντίστοιχα περισσότερες.
Η
μη υλοποίηση του
IGI, τονίζουν οι ίδιοι κύκλοι, θα σημαίνει ότι η
Ήπειρος και η Δυτική Ελλάδα θα χάσουν μια σημαντική ευκαιρία να συνδεθούν με το
εθνικό δίκτυο μεταφοράς αερίου, αναβάλλοντας για το απώτερο μέλλον την ανάπτυξη
τοπικής εταιρείας παροχής φυσικού αερίου.
Σε
ό,τι έχει να κάνει με την χρηματοδότηση του
IGI, αυτή, όπως τονίζεται, έχει σχεδιαστεί από ανεξάρτητους
χρηματοοικονομικούς συμβούλους, εγνωσμένου κύρους, διασφαλίζοντας την επάρκεια
των απαιτούμενων κεφαλαίων αλλά και τη βελτιστοποίηση της αποδοτικότητας του
έργου. Για το μεν υποθαλάσσιο τμήμα, οι εταιρείες ΔΕΠΑ και
Edison
προκρίνουν ένα υβριδικό μοντέλο χρηματοδότησης που περιλαμβάνει την αξιοποίηση
πόρων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, από Οργανισμούς Ασφάλισης
Εξαγωγικών Πιστώσεων καθώς και από ιδιωτικές τράπεζες. Όσο αφορά στο χερσαίο
κομμάτι του έργου, η χρηματοδότηση θα βασιστεί επίσης σε ένα παρόμοιο υβριδικό
σχήμα και λόγω του γεγονότος ότι αυτό θα ανήκει στο Εθνικό Σύστημα Φυσικού
Αερίου, ένα πολύ μικρό μέρος της επένδυσης ενδέχεται να χρηματοδοτηθεί από τους
πόρους του ΕΣΠΑ.
Συνεπώς,
υπογραμμίζουν οι ίδιοι κύκλοι, η αναφορά της μελέτης του ΙΟΒΕ ότι η
χρηματοδότηση του
ITGI θα επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό με το ποσό
της τάξης των 170-210 εκατ. ευρώ το χρόνο για την περίοδο κατασκευής και
λειτουργίας του αγωγού έως το 2030, δεν ανταποκρίνεται σε καμία περίπτωση στην
πραγματικότητα και χρήζει επανεξέτασης με τη δέουσα προσοχή.
Γι
αυτό το λόγο θεωρούν ότι η υλοποίηση του
TAP δεν θα επέφερε κανένα
πλεονέκτημα όσον αφορά στην προσέλκυση επιπλέον επενδυτικών κεφαλαίων στη χώρα
σε σύγκριση με τον
ITGI.
Εξάλλου,
στο τεχνικό τομέα, ο
IGI, θεωρούν οι ίδιες πηγές,
είναι ξεκάθαρα το πιο ώριμο έργο, έχοντας ολοκληρώσει την πλειονότητα των
τεχνικών μελετών και έχοντας λάβει τις απαιτούμενες περιβαλλοντικές άδειες για
τη λήψη των οποίων χρειάστηκαν τέσσερα χρόνια συνεχούς προσπάθειας και διαβούλευσης
τόσο με τους εμπλεκόμενους φορείς όσο και με τις τοπικές κοινωνίες. Προσθέτουν,
επίσης, ότι ο
IGI έχει ξεκάθαρο προβάδισμα σε όλα τα ρυθμιστικά
θέματα, έχοντας εξασφαλίσει την εξαίρεση από πρόσβαση τρίτων μερών, καθώς και
την πρόσβαση σε όλα τα συστήματα μεταφοράς φυσικού αερίου, σύμφωνα με το ισχύον
ρυθμιστικό πλαίσιο σε Ελλάδα και Ιταλία.
Παρόλο
που η μελέτη αναγνωρίζει την υστέρηση του
TAP σε αδειοδοτικά και
ρυθμιστικά θέματα, δεν αξιολογείται, λένε οι ίδιοι κύκλοι, στην πραγματική της
διάσταση η σημασία της συγκεκριμένης καθυστέρησης και τους κινδύνους που
εγκυμονεί για την εντός χρονοδιαγράμματος υλοποίηση του έργου.
Ειδικότερα
ο
TAP θα πρέπει το αργότερο μέχρι τα μέσα του 2013, οπότε η Κοινοπραξία Σαχ
Ντενίζ 2 πρέπει να λάβει την Τελική Επενδυτική Απόφαση για την ανάπτυξη του
ομώνυμου κοιτάσματος, να έχει αποκτήσει όλες της απαραίτητες περιβαλλοντικές
άδειες καθώς και να έχει, επικυρωμένη από την Ευρωπαϊκή Ένωση,
TPA
exemption
(εξαίρεση από πρόσβαση τρίτων στον αγωγό), εξέλιξη που θεωρείται ως μη
ρεαλιστική λαμβάνοντας υπόψη τις χρονοβόρες διαδικασίες που απαιτούνται.