Οι ελλείψεις μετάλλων που είναι σε υψηλή ζήτηση, όπου κυριαρχεί ένας μόνος προμηθευτής – η Κίνα- απειλούν τους στόχους της ΕΕ για καθαρότερες μεταφορές και βιώσιμη ενέργεια, όπως αναφέρει νέα έρευνα που πραγματοποίησε η Επιτροπή.
Η μελέτη του Joint Research Centre λέει ότι οι ελλείψεις παροχής μετάλλων τις επόμενες δύο δεκαετίες θέτουν σε κίνδυνο την παραγωγή ηλιακών, αιολικών και πυρηνικών τεχνολογιών, ηλεκτρικών αυτοκινήτων καθώς και συστημάτων αποθήκευσης άνθρακα. «Αυτό σημαίνει ότι η Ευρώπη πρέπει να δει τα του οίκου της σε ότι αφορά τη διαχείριση των αποβλήτων, επαναχρησιμοποίηση των υπαρχόντων μετάλλων», είπε ο Δρ. Raymond Moss, συντάκτης της έκθεσης.
Τα ευρήματα θα μπορούσαν να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στον «Οδικό Χάρτη προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα το 2050» που εξαρτάται από την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθαρότερων μεταφορών όπως και τον εκσυγχρονισμό και ολοκλήρωση των ηλεκτρικών δικτύων της Ευρώπης.
Τέτοιες φιλοδοξίες εξαρτώνται κατά πολύ από τη διαθεσιμότητα νεοδυμίου,δυσπρόσιου,ίνδιου,γάλλιουκαιτελλούριου, μετάλλων που βρίσκονται σε υψηλή ζήτηση παγκοσμίως.
Ζωτικές πρώτες ύλες για την ΕΕ
Η Επιτροπή έχει ήδη εντοπίσει πολλές από τις λεγόμενες σπάνιες γαίες όπως επίσης και μέταλλα όπως το κοβάλτιο στις λίστες των 14 οικονομικά πιο ζωτικών πρώτων υλών που είναι επιρρεπείς σε διακοπή παροχής. Η μελέτη του JRC είναι μέρος της εξέτασης της Επιτροπής για τις ανάγκες πρώτων υλών.
Η Ευρώπη εξαρτάται από τις εισαγωγές σχεδόν όλων των μετάλλων σπάνιων γαιών. Αν και πολλά από αυτά βρίσκονται σε αφθονία στον πλανήτη, είναι διασκορπισμένα ή έχουν δύσκολη πρόσβαση, και παρόλη τη σημασία τους για την πράσινη ενέργεια, απαιτούν εντατική εξόρυξη και επεξεργασία.
Τον Ιούλιο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου κάλεσε την Κίνα να μειώσει τους περιορισμούς των εξαγωγών στα 17 μέταλλα σπάνιων γαιών που είναι σημαντικά για την ενέργεια, τις μεταφορές και την παραγωγή ηλεκτρικών.
Ελλείψεις ή περιορισμοί στην παροχή θα έχουν σοβαρό αντίκτυπο σε πολλές βιομηχανίες. Ωστόσο η αιολική και ηλιακή ενέργεια αναμένονται να αντιπροσωπεύουν τις μεγαλύτερες αγορές ενεργειακής ανάπτυξης τα επόμενα 20 χρόνια, ο αντίκτυπος στις εναλλακτικές ενέργειες θα μπορούσε να είναι βαθύς.
Η έκθεση αναφέρει ότι 5 μέταλλα- Δυσπρόσιο, νεοδύμιο,τελλούριο,γάλλιο,το ίνδιο- βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο περιορισμών παροχής από την υψηλή ζήτηση, συγκέντρωσης παροχής και υψηλών πολιτικών κινδύνων εξαιτίας της ακραίας συγκέντρωσης της παροχής στην Κίνα». Η μελέτη εξετάζει 14 μέταλλα σπάνιων γαιών.
Οι τεχνολογίες ηλιακής ενέργειας, για παράδειγμα, θα απαιτούν το ήμισυ της τωρινής παγκόσμιας παροχής τελλουρίου και 25% της παροχής ινδίου, λέει η έκθεση. Η αιολική ενέργεια της Ευρώπης θα απαιτεί περίπου το 4% τόσο του νεοδυμίου και του δυσπροσίου.
«Ενώ το ποσοστό είναι ίσως μικρό, μπορεί να έχει σημαντική επιρροή στης τεχνολογία αιολικής ενέργειας», είπε ο Moss στη EurActiv. Η ανησυχία έγκειται, είπε, στο ότι «το 90% των πόρων βρίσκονται στην Κίνα αυτή τη στιγμή, και οι ίδιοι έχουν μια ταχέως αναπτυσσόμενη ζήτηση για τα ίδια μέταλλα ενώ έχουν ήδη μειώσει τους περιορισμούς στις εξαγωγές».
Ανάγκη για ανακύκλωση
Η έκθεση αναφέρει ότι οι χαράσσοντες πολιτική θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο εκ νέου ανοίγματος των ευρωπαϊκών ορυχείων όπου οι σπάνιες γαίες είναι διαθέσιμες, και προτείνει ανακύκλωση και υποκατάσταση των μετάλλων με πιο κοινά μέταλλα.
Οι Friends of the Earth Europe, μια περιβαλλοντική ομάδα, προσφάτως πρότεινε στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να αυξήσουν την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση για να ελέγξουν την κατανάλωση σπάνιων γαιών και φυσικών πόρων, οι οποίοι, όπως αναφέρει η ομάδα, έχουν περιβαλλοντικό αντίκτυπο στις αναπτυσσόμενες χώρες παραγωγούς.
Η οργάνωση σε πρόσφατη έκθεση υποστηρίζει ότι η κατανάλωση νερού, μετάλλων, ορυκτών, ορυκτών καυσίμων και βιομάζας στην παρασκευή προϊόντων «έχει αγγίξει ανησυχητικά επίπεδα. Αυτό θέτει σε κίνδυνο τη βιώσιμη λειτουργία των οικοσυστημάτων μας και των υπηρεσιών που παρέχουν. Χρειάζονται άμεσα στρατηγικές που θα καταστήσουν την χρήση πόρων πιο βιώσιμη».