Πολλοί πρέπει να ήταν αυτοί που πανηγύρισαν στην Τουρκία
όταν τον Δεκέμβριο του 2008 έφυγε από τη ζωή ο Τάσος Παπαδόπουλος, πρώην
πρόεδρος της Κύπρου. Ο ίδιος όμως πρόλαβε στη θητεία του να προχωρήσει σε τρεις
πολύ σημαντικές αποφάσεις για το μέλλον της
νήσου, των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αλλά και της ευρύτερης περιοχής της ΝΑ Μεσογείου:
Πρώτον, είπε το περίφημο «όχι» στο σχέδιο Ανάν, δεύτερον, έθεσε με την πολιτική
του τις βάσεις για την έρευνα και εκμετάλλευση του υποθαλάσσιου χώρου, η οποία
λαμβάνει χώρα πλέον σήμερα και τρίτον οδήγησε την Κύπρο στην Ε.Ε. Στη χθεσινή
ημερίδα του Δικηγορικού Συλλόγου για την κυπριακή ΑΟΖ, παραβρέθηκαν ορισμένοι
συνεργάτες του κ. Παπαδόπουλου, οι οποίοι ανέλυσαν διεξοδικά τον τρόπο με τον
οποίο η Κύπρος έφτασε σήμερα να διεξάγει έρευνες υπό άκρως ευνοϊκές συνθήκες
και χωρίς να φοβάται τόσο την Άγκυρα.
Ένας από αυτούς, ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών και Εμπορίου της
Κυπριακής Δημοκρατίας, κ. Γεώργιος Λιλλήκας, προκάλεσε
μεγάλη εντύπωση με τα όσα είπε, τα οποία έρχονται σε αντιδιαστολή με ότι έχουμε
συνηθίσει από τις ελληνικές κυβερνήσεις του σήμερα και του παρελθόντος. Τα
λόγια του αποδεικνύουν ότι στην Κύπρο, παρά τα προβλήματα, υπάρχει μια αντίληψη
της έννοιας της «υψηλής στρατηγικής», η οποία λείπει στην Αθήνα. Η ίδια η λέξη
σημαίνει τον βέλτιστο συνδυασμό όλων των δυνατών μέσων για την επίτευξη ενός πολιτικού στόχου.
Ο κ. Λιλλήκας τόνισε ότι «τα φοβικά σύνδρομα μας
κρατούσαν καθηλωμένους επί δεκαετίες», σχολιάζοντας την απουσία υποθαλάσσιων
ερευνών στο παρελθόν. Με τα λόγια αυτά έστειλε ταυτόχρονα και ένα μήνυμα προς την
ελληνική πλευρά να ακολουθήσει το παράδειγμα της Λευκωσίας, η οποία άλλωστε
διαθέτει πολύ λιγότερα μέσα στη διάθεσή της από ότι η Αθήνα. Στη συνέχεια, ο κ.
Λιλλήκας
ανέλυσε τον τρόπο με τον οποίο έγινε το πρώτο καθοριστικό βήμα για τις έρευνες,
με τη συμμετοχή της
Noble
Energy
και πως φτάσαμε σήμερα στην πρώτη γεώτρηση επί της κυπριακής
ΑΟΖ.
Σύμφωνα με τον ίδιο, κρίσιμη είναι η υποστήριξη του
αμερικανικού και ισραηλινού παράγοντα, όπως και αυτή της Ρωσίας. Μάλιστα, δεν
έκρυψε ότι στους επόμενους γύρους παραχωρήσεων οικοπέδων για έρευνες, είναι
πολύ πιθανό να δοθεί ένα από αυτά στην ρωσική
Gazprom, καθώς πρόκειται για μια κίνηση «ματ»
στη γεωπολιτική σκακιέρα. Η Μόσχα άλλωστε, έχει αποστείλει αυτή τη στιγμή στην
περιοχή τα υποβρύχιά της, καθώς και ένα αεροπλανοφόρο, ώστε να μπορεί να
επιτηρεί τα όσα συμβαίνουν. Αν η Κύπρος καταφέρει να προχωρήσει σε μια πιο απτή
συνεργασία με τους Ρώσους, δίχως να διαταράξει τις ισορροπίες με την
Ουάσιγκτον, τότε η Τουρκία ουσιαστικά θα έχει βρεθεί περικυκλωμένη από εχθρικές
προς εκείνη δυνάμεις.
Ακόμη ένα σημαντικό ζήτημα, είναι αυτό των εξαγωγών του
φυσικού αερίου που θα παραχθεί στην ευρύτερη περιοχή. Ο κ. Λιλλήκας
δήλωσε βέβαιος ότι κάποια στιγμή η Άγκυρα θα προτείνει επίσημα ή ανεπίσημα στη
Λευκωσία να «της επιτρέψει» να παράγει αέριο στην ΑΟΖ της, με αντάλλαγμα να
εξάγεται αυτό μέσω της Τουρκίας προς την Ευρώπη. Μάλιστα αυτή η λύση θα ήταν
θεωρητικά η πιο φθηνή και για την ίδια την Κύπρο, αλλά βεβαίως θα συνιστούσε
μέγιστο ατόπημα, καθώς στην περίπτωση αυτή η κυπριακή παραγωγή θα ήταν όμηρος της
Τουρκίας.
Όσον αφορά την πιθανή υλοποίηση σταθμού
LNG
στην Κύπρο,
ο κ. Λιλλήκας
δήλωσε ότι για να είναι βιώσιμη μια τέτοια ακριβή επένδυση, θα χρειαστεί να
περνάει από εκεί και το αέριο των Ισραηλινών, όχι μόνο το κυπριακό. Από την
πλευρά τους, οι Ισραηλινοί δεν έχουν τη δυνατότητα να υλοποιήσουν τον σταθμό
στο έδαφός τους, καθώς υπάρχουν πολλά ζητήματα ασφαλείας, άρα είναι εκ των
πραγμάτων αναγκασμένοι να τον κατασκευάσουν στην Κύπρο, πράγμα που άλλωστε
προτείνουν και οι ίδιοι.
Στα παραπάνω, θα πρέπει να προσθέσουμε και τα όσα δήλωσε ο γεωλόγος
κ. Ντίνος Νικολάου, σχετικά με την αντιμετώπιση των κινήσεων της Τουρκίας στην
περιοχή του Οικοπέδου 12. Τόνισε σχετικά ότι οι τωρινές έρευνες που διεξάγει η
Άγκυρα με το Πίρι Ρέις δεν έχουν τόση σημασία, αλλά θα πρέπει η Λευκωσία και η
Αθήνα να είναι πολύ προσεκτικές ώστε να μην της επιτραπεί να τοποθετήσει εξέδρα
γεωτρήσεων στην περιοχή.