Οι ΗΠΑ ισχυρίζονται εδώ και δύο δεκαετίες πως
είναι αποφασισμένες να αποτρέψουν το Ιράν και τη Βόρεια Κορέα από το να γίνουν
πυρηνικές δυνάμεις. Εν μέσω σημαντικότερων προβλημάτων, η αμερικανική κυβέρνηση
επαναλαμβάνει σε τακτά χρονικά διαστήματα τη σημασία του σκοπού αυτού. Από τη
στιγμή που και οι δύο αυτές χώρες είναι ξεκάθαρα απρόθυμες να υποκύψουν στις αιτιάσεις
των ΗΠΑ, η Ουάσιγκτον καταφεύγει σε απειλές για κάποιου είδους περαιτέρω δράσεις.
Μετά από όλο αυτό το διάστημα, θα έπρεπε να τις
εκλαμβάνουμε σοβαρά; Αυτό που συμβαίνει είναι το παιχνίδι της «κότας». Κάθε φορά
που παίζεται, τίθεται το ζήτημα ποιος θα δειλιάσει πρώτος και θα αναδιπλωθεί από
την κλιμάκωση. Συνήθως οι ΗΠΑ παίζουν το παιχνίδι αυτό είτε με το Ιράν, είτε με
τη Βόρεια Κορέα. Τώρα όμως, το παίζουν και με τις δύο ταυτόχρονα. Από τη μια έτσι
γίνεται πιο δύσκολο να πάρει κανείς στα σοβαρά τις ΗΠΑ. Από την άλλη, το παιχνίδι
γίνεται πιο επικίνδυνο.
Ποια είναι η τωρινή κατάσταση; Στην περίπτωση
του Ιράν, οι ΗΠΑ προσπαθούν εδώ και μερικούς μήνες να αποσπάσουν από το Συμβούλιο
Ασφαλείας απόφαση για νέα μέτρα ώστε να αναγκαστεί το Ιράν να διακόψει τον
εμπλουτισμό ουρανίου. Προς αυτόν τον σκοπό, οι ΗΠΑ βρίσκονται σε επαφές με τη
Ρωσία και την Κίνα ώστε να διασφαλίσουν την υποστήριξή τους. Προς το παρόν, οι
δύο αυτές χώρες φαίνεται να έχουν συμφωνήσει να υποστηρίξουν το ψήφισμα, αλλά
με σε μια μορφή αμβλυμμένη και με ανταλλάγματα σε άλλα ζητήματα.
Οι ΗΠΑ υπέθετε ότι μόλις θα εξασφάλιζε την
υποστήριξή τους, θα περνούσε μια ομόφωνη απόφαση στο Σ.Α. Ξαφνικά, δύο μη μόνιμα
μέλη, η Βραζιλία και η Τουρκία, εμφανίστηκαν και ενεπλάκησαν σε μια δημόσια
διπλωματία για το ίδιο ζήτημα. Οι ηγέτες τους συμφώνησαν με το Ιράν να ανταλλάξει
το μισό ουράνιο που διαθέτει με αντάλλαγμα πυρηνικά καύσιμα. Οι ΗΠΑ δεν συμφωνούν
και δηλώνουν πως θα προχωρήσουν με την απόφαση στο Σ.Α.
Οι ΗΠΑ δεν ξέρουν πώς να χειριστούν την είσοδο
της Βραζιλίας και της Τουρκίας στο παιχνίδι. Και οι δύο υποτίθεται πως είναι
φιλικές χώρες, καθώς και μικρότερα κράτη που θα έπρεπε να αφήσουν τα ζητήματα
αυτά στα μόνιμα μέλη του Σ.Α. Φαίνεται πως ο ΗΠΑ πιθανόν να ενίσχυσαν το εγχείρημα
με τη λογική ότι θα αποτύχει, κάτι το οποίο δεν συνέβη. Η Βραζιλία και η Τουρκία
τα κατάφεραν ή τουλάχιστον έτσι πιστεύουν. Και δεν επιθυμούν να αντιμετωπίζονται
σαν μικρά παιδιά που πρέπει να περιμένουν τους μεγαλύτερους. Πιστεύουν ότι οι
ΗΠΑ θα πρέπει να χαιρετίσουν τη συμφωνία τους με το Ιράν και να αποσύρουν την
πρότασή τους.
Στο μεταξύ, η προσοχή όλων εστιάζεται στην
Κορέα. Στις 26 Μαρτίου βυθίστηκε πολεμικό σκάφος της Νότιας Κορέας. Αρχικά οι Νότιοι
το χαρακτήρισαν ατύχημα, αλλά δύο μήνες μετά, δηλαδή ένα ύποπτο χρονικό διάστημα,
ανακοίνωσαν ότι αποδεδειγμένα βυθίστηκε από υποβρύχιο των Βορείων. Ορισμένοι
Νοτιοκορεάτες αναλυτές πάντως, ισχυρίστηκαν πως βυθίστηκε κατά λάθος στα πλαίσια
άσκησης με τους Αμερικανούς. Η άποψη αυτή αγνοήθηκε στον διεθνή τύπο, ο οποίος
προτιμά να ασχολείται με τα κίνητρα της Βόρειας Κορέας. Η Χίλαρι Κλίντον δήλωσε
πως δεν καταλαβαίνει γιατί να πράξουν κάτι τέτοιο.
Σε οποιαδήποτε περίπτωση, η Νότια Κορέα διέκοψε
τους δεσμούς με τον Βορρά, καθώς και την πολιτική της «λιακάδας» που υιοθετούσε
μέχρι πρότινος. Οι ΗΠΑ επιθυμούν μια απόφαση του Σ.Α. και η Βόρεια Κορέα δηλώνει
πως αν ψηφιστεί, η ίδια θα αποσυρθεί από κάθε μορφής συνεργασία με τις αρχές για
το πυρηνικό της πρόγραμμα.
Οι διεθνείς αγορές αντιδρούν σε όλα αυτά με
νευρικότητα. Τι θα συμβεί τώρα; Προφανώς, όλοι παίζουν για το δικό τους κοινό.
Η αμερικανική κυβέρνηση θέλει να δείξει στο Κογκρέσο ότι κάνει κάτι σοβαρό. Το ίδιο
και η κυβέρνηση της Νότιας Κορέας. Το ίδιο και το Ιράν και η Βόρεια Κορέα. Το ίδιο
και η Βραζιλία και η Τουρκία.
Ποιος θα υποχωρήσει πρώτος; Δεν πιστεύω πως
τα άμεσα εμπλεκόμενα κράτη επιθυμούν τον πόλεμο. Έχουν πάρα πολλά να χάσουν. Η
πραγματική απόφαση πάντως ανήκει όχι σε αυτές τις χώρες, αλλά στην Κίνα. Αυτή
αποφασίζει. Η Κίνα προφανώς θέλει να ηρεμήσουν όλοι και να παραμείνουν έτσι. Το
πρόβλημα είναι πως η ακραία πολιτική είναι επικίνδυνη όταν τα γεωπολιτικά και
τα οικονομικά είναι τόσο χαώδη και ευμετάβλητα. Ατυχήματα μπορεί να συμβούν. Κάποιος
αξιωματικός σε κάποιο μέρος, με το δάκτυλο στη σκανδάλη, μπορεί να κάνει ένα λάθος,
είτε κατά λάθος, είτε ηθελημένα.
Ζούμε σε ενδιαφέροντες καιρούς.