Σήμερα, 3 Δεκεμβρίου 2025, παρουσιάζονται μια σειρά από πολύ σημαντικά νομοθετήματα σχετικά με το περιβάλλον και, ειδικότερα:
- ο Εθνικός Κλιματικός Νόμος (4936/2022 - Α΄ 105),
- ο Νόμος 5106/2024, που περιλαμβάνει ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση των πολυεπίπεδων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής σε μια σειρά τομείς και, τέλος,
- ο Νόμος 5132/2024 (Α΄141), με τον οποίο κυρώνεται το Πρωτόκολλο της Σύμβασης της Οικονομικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη (UNECE) «για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε διασυνοριακό πλαίσιο», το οποίο αφορά τη στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση
Αναλυτικά:
Νόμος 4936/2022 (Α΄ 105) Εθνικός Κλιματικός Νόμος - Μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα και προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, επείγουσες διατάξεις για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και την προστασία του περιβάλλοντος
1. Με τον παραπάνω νόμο θεσπίζονται μέτρα και πολιτικές για την προσαρμογή της χώρας στην κλιματική αλλαγή και τη διασφάλιση της πορείας απανθρακοποίησης έως το έτος 2050. Ειδικότερα, θεσπίζονται:
α) μέτρα και πολιτικές για την ενίσχυση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή με το μικρότερο δυνατό κόστος,
β) ενδιάμεσοι στόχοι μετριασμού των ανθρωπογενών εκπομπών για τα έτη 2030 και 2040,
γ) δείκτες παρακολούθησης της προόδου προς επίτευξη των σχετικών στόχων,
δ) διαδικασίες αξιολόγησης και αναπροσαρμογής των στόχων και λήψης πρόσθετων μέτρων, και
ε) μέτρα για τον μετριασμό των εκπομπών από την ηλεκτροπαραγωγή, τον κτιριακό τομέα, τις μεταφορές και τις επιχειρήσεις.
2. Προβλέπεται, επίσης, η δημιουργία μηχανισμού κατάρτισης προϋπολογισμών άνθρακα για τους βασικούς τομείς της οικονομίας και του συστήματος διακυβέρνησης και συμμετοχής για την ανάληψη κλιματικής δράσης.
Νόμος 5106/2024 (Α΄63/01.05.2024 - Ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση των πολυεπίπεδων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στους τομείς: α) της διαχείρισης υδάτων, β) της διαχείρισης και προστασίας των δασών, γ) της αστικής ανθεκτικότητας και πολιτικής, δ) της καταπολέμησης της αυθαίρετης δόμησης, ε) της ενεργειακής ασφάλειας και άλλες επείγουσες διατάξεις.
Σκοπός του παραπάνω νόμου είναι η αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής σε τρία (3) επίπεδα:
α) στην προστασία των υδάτων, των δασών και του φυσικού περιβάλλοντος,
β) στην δημιουργία βιώσιμων και ανθεκτικών αστικών περιοχών, στην καταστολή της αυθαίρετης δόμησης και την επίλυση συναφών χωροταξικών και πολεοδομικών ζητημάτων και
γ) στην μείωση του ενεργειακού κόστους των ευάλωτων νοικοκυριών, των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμού, των Τοπικών και Γενικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων και των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης, και στην περαιτέρω προώθηση και τον εκσυγχρονισμό των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Νόμος 5132/2024 (Α΄141) Κύρωση του Πρωτοκόλλου για τη στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση στη Σύμβαση της Οικονομικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη «για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε διασυνοριακό πλαίσιο», που κυρώθηκε με τον ν. 2540/1997
Ο στόχος του Πρωτοκόλλου είναι η προώθηση της προστασίας του περιβάλλοντος σε υψηλό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένης της υγείας, με:
α) την εξασφάλιση ότι λαμβάνονται πλήρως υπόψη οι περιβαλλοντικές πτυχές, συμπεριλαμβανομένης της υγείας, στην ανάπτυξη σχεδίων και προγραμμάτων,
β) την εξέταση και τον συνυπολογισμό των περιβαλλοντικών συνεπειών, συμπεριλαμβανομένης της υγείας, κατά την επεξεργασία πολιτικών και νομοθεσίας,
γ) την καθιέρωση σαφών, διαφανών και αποτελεσματικών διαδικασιών για τη στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση,
δ) τη διασφάλιση της συμμετοχής του κοινού στη στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση και
ε) την, μέσω των ανωτέρω, ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών πτυχών, συμπεριλαμβανομένης της υγείας, στα μέτρα και μέσα που προορίζονται για την προαγωγή της βιώσιμης ανάπτυξης.