Είναι η ηχηρή δικαίωση όσων, επί σειρά ετών, υπέστησαν έναν ανελέητο πόλεμο ειρωνείας, λοιδωρίας και ύβρεων, επειδή τολμούσαν να υποστηρίξουν δημόσια την ανάγκη η Ελλάδα να αξιοποιήσει τον σημαντικό υπόγειο πλούτο της, για να αποκτήσει επιτέλους ενεργειακή αυτάρκεια και ασφάλεια.
Αυτή η διαχρονική υποστήριξη αντιμετωπίστηκε με μια πρωτοφανή, ιδιότυπη συμμαχία: από τη μία, δυνάμεις της νεοφιλελεύθερης παράταξης και από την άλλη, το σύνολο της Αριστεράς, λειτούργησαν ως ad hoc συγκοινωνούντα δοχεία, κινούμενα από «κέντρα» με κοινό στόχο: να μπλοκάρουν τις εξορύξεις. Το όχημα αυτής της αντίδρασης ήταν η κλιματική κινδυνολογία και η μαζική διασπορά φοβιών και παραπληροφόρησης στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, στοχεύοντας την περιβαλλοντικά ευαίσθητη κοινή γνώμη. Σήμερα, παρατηρούμε με έκπληξη την ίδια κυβέρνηση να υπερηφανεύεται για τις εξορύξεις προσπαθώντας να κεφαλαιοποιήσει πολιτικά αυτό που επί χρόνια πολεμούσε και μπλόκαρε.
Η υποχώρηση από το «πράσινο» δόγμα καταδεικνύει πως η ενεργειακή ακρίβεια και η αναποτελεσματικότητα της βίαιης στροφής προς τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) ήταν αποτέλεσμα ιδεοληπτικής και, σε στοιχεία, θρησκοληπτικής προσέγγισης στο κλίμα. Η επιχειρηματολογία που σήμερα εγκαταλείπεται, υπήρξε μαζικά διαφημιζόμενη, ενώ όσοι τολμούσαν να μιλήσουν για υδρογονάνθρακες, αντιμετωπίζονταν σαν «εχθροί» του περιβάλλοντος. Αυτά τα επιχειρήματα, τα οποία οδήγησαν στο σφοδρό κύμα ακρίβειας, οφείλουν να υπενθυμιστούν.
Η Κατάρριψη των Ψευδών Επιχειρημάτων: Μύθοι και Πραγματικότητα
Η επιχειρηματολογία εναντίον των υδρογονανθράκων υπήρξε, στην καλύτερη περίπτωση, μη επιστημονική και, στη χειρότερη, σκόπιμα παραπλανητική, εκμεταλλευόμενη τον φόβο και την άγνοια.
- Σεισμολαγνεία, Τσουναμολαγνεία και Εξορύξεις
Το πιο διαδεδομένο και δυστυχώς πειστικό «επιχείρημα», ιδίως σε περιοχές όπως η Κρήτη και τα Ιωάννινα, ήταν η προσπάθεια σύνδεσης των εξορύξεων με σεισμικά φαινόμενα και τσουνάμι. Αυτό ήταν ένα σκόπιμο ψεύδος. Η περίπτωση της Ινδονησίας, η οποία βρίσκεται στο «Δαχτυλίδι της Φωτιάς» (περιοχή με πολλά ενεργά ηφαίστεια και συχνές σεισμικές δονήσεις, όπως οι καταστροφικοί σεισμοί του 2004 και 2018), αποδεικνύει περίτρανα το αντίθετο:
Από το 1969 είχε ξεκινήσει η εγκατάσταση θαλάσσιων πλατφορμών.
Το 2015 υπήρχαν πάνω από 450 θαλάσσιες πλατφόρμες εξόρυξης υδρογονανθράκων.
Καμία πετρελαιοκηλίδα δεν παρατηρήθηκε μετά από αυτά τα χτυπήματα, καθώς οι πλατφόρμες άντεξαν. Και το κυριότερο: Κανείς επιστήμονας διεθνώς δεν τόλμησε να συνδέσει τους σεισμούς με τις εξορύξεις υδρογονανθράκων.
- Τουρισμός, Αλιεία και Υδρογονάνθρακες: Η Αντίφαση της Πραγματικότητας
Το μεγαλύτερο εμπόδιο υψώθηκε με πρόσχημα την καταστροφή του τουρισμού και της αλιείας από τις υποτιθέμενες πετρελαιοκηλίδες. Η Θάσος αποτελεί ήδη ένα ελληνικό παράδειγμα επιτυχημένης συνύπαρξης. Τα νησιά Phi-Phi στην Ταϊλάνδη, περιτριγυρισμένα από εκατοντάδες πλατφόρμες εξόρυξης, έγιναν παγκόσμιος τουριστικός προορισμός, με την παραλία του Leonardo Di Caprio να κλείνει για τρία χρόνια λόγω... υπερτουρισμού! Όσο για την αλιεία, το σενάριο της καταστροφής της από τις εξορύξεις καταρρίφθηκε από την επιστημονική κοινότητα. Επιστημονικό άρθρο της Αμερικανικής Ακαδημίας Επιστημών από το 2014, έδειξε ότι στις περιοχές γύρω από τις θαλάσσιες πλατφόρμες της Καλιφόρνια παρατηρήθηκε ιδιαίτερα υψηλότερη παρουσία/παραγωγή ψαριών. Η μέση ετήσια παραγωγή ψαριών στον πυθμένα των πετρελαιοπηγών ήταν μέχρι και 27,4 φορές μεγαλύτερη από αυτήν του φυσικού βραχώδους περιβάλλοντος. Οι πλατφόρμες λειτουργούν ως τεχνητοί ύφαλοι, ωφελώντας την αλιεία και τον αλιευτικό τουρισμό.
- Το Φόβητρο της «Νιγηρίας» και ο Ρατσισμός
Η υποτιμητική και ρατσιστική αποστροφή «Αν εξορυχθούν οι υδρογονάνθρακες θα γίνουμε… Νιγηρία» καλλιέργησε υποσυνείδητα την άποψη ότι ο ελληνικός λαός είναι άμυαλος, ανίκανος και τεμπέλης και δεν μπορεί να προστατεύσει τους θεσμούς και το περιβάλλον του. Μια βαθιά προσβολή, ενστερνιζόμενη από όσους παριστάνουν τους πολέμιους του ρατσισμού.
Το Δαπανηρό Ψέμα των ΑΠΕ και η Ανάγκη για Εθνική Στρατηγική
Η ακραία, ιδεοληπτική «πράσινη» ατζέντα οδήγησε σε ραγδαία αύξηση του ενεργειακού κόστους και έπληξε την ανταγωνιστικότητα. Ο μύθος των «φθηνών ΑΠΕ» καταρρίπτεται από τα αμείλικτα στοιχεία: τα τελευταία 20 χρόνια έχουν χαθεί δισεκατομμύρια ευρώ σε άγριες επιδοτήσεις των ΑΠΕ. Αυτά τα ποσά, που επιβαρύνουν τον Έλληνα καταναλωτή, θα μπορούσαν να είχαν επενδυθεί στην ανάπτυξη υποδομών για την αξιοποίηση του εγχώριου φυσικού αερίου και πετρελαίου, επιτυγχάνοντας πραγματική μείωση του κόστους και γεωπολιτική αυτονομία.
Οι ΑΠΕ, λόγω της αστάθειάς τους (διαλείπων χαρακτήρας), μπορούν να έχουν μόνο συμπληρωματικό ρόλο σε ένα ενεργειακό σύστημα. Η λογική επιτάσσει την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων ως βασική πηγή για τη διασφάλιση της ενεργειακής αυτάρκειας και της ανταγωνιστικότητας, με τις ΑΠΕ να έρχονται να συμπληρώσουν το μείγμα, αφού σταματήσει η στρεβλή και εξωφρενική επιδότησή τους, η οποία έχει λειτουργήσει ως παρασιτικός μηχανισμός.
Οι λοιδωρημένοι υπέρμαχοι των υδρογονανθράκων δικαιώνονται από την πραγματικότητα του κόστους. Η Ελλάδα πλήρωσε πολύ ακριβά το τίμημα της κλιματικής κινδυνολογίας. Η Ελλάδα καθυστέρησε τουλάχιστον μια δεκαετία να αξιοποιήσει τα κοιτάσματα των υδρογονανθράκων. Οι ευθύνες των πολιτικών σε ολόκληρο το πολιτικό φάσμα, καθώς και ακαδημαϊκών, είναι τεράστιες. Η χειραγώγηση των ευγενών ευαισθησιών των πολιτών για το φυσικό περιβάλλον, αποτελεί το μεγαλύτερο έγκλημα όλων, καθώς καθυστέρησε την εθνική ανάπτυξη και την ενεργειακή ανεξαρτησία.
Πλέον, η ανάγκη για εθνική ενεργειακή στρατηγική είναι επιτακτική. Η χώρα οφείλει να προχωρήσει άμεσα στην αξιοποίηση του φυσικού της πλούτου, να τερματίσει την άκριτη επιδότηση των ΑΠΕ, και να αποκαταστήσει την ενεργειακή δικαιοσύνη και τη βιωσιμότητα, δίνοντας τέλος στην κλιματική κινδυνολογία.
*Ο Σωτήρης Καμενόπουλος είναι κάτοχος διδακτορικού τίτλου από τη Σχολή Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείου Κρήτης. Οι τομείς του ερευνητικού του ενδιαφέροντος είναι η βιώσιμη αξιοποίηση των ορυκτών πόρων, η γεωπολιτική και η διαχείριση κινδύνων.