Ο Ντόναλντ Τραμπ και το επιτελείο του βρίσκονται στα πρόθυρα μίας ιστορικής συμφωνίας που θα μπορούσε να αλλάξει τα δεδομένα στις διεθνείς αγορές κρίσιμων ορυκτών. Όπως μεταδίδουν έγκυρες πηγές, η αμερικανική κυβέρνηση διαπραγματεύεται με τα εμπλεκόμενα ιδιωτικά συμφέροντα ώστε να ελέγξει ένα μερίδιο 10% στην εταιρεία Lithium Americas. Το μερίδιο αυτό θα λειτουργήσει ως αντάλλαγμα για την παροχή δανείου 2,26 δισεκατομμυρίων δολαρίων από το Υπουργείο Ενέργειας για την κατασκευή του ορυχείου Thacker Pass.
Ο Thacker Pass βρίσκεται κοντά τα βόρεια σύνορα της πολιτείας Νεβάδα και συνιστά το μεγαλύτερο έργο λιθίου στο δυτικό ημισφαίριο. Όταν λειτουργήσει το 2028, θα μπορεί σε πρώτη φάση να παράγει 40.000 τόνους ανθρακικό λίθιο ετησίως, όγκος που ισούται με αρκετές μπαταρίες για 800.000 EVs. Επί του παρόντος, οι ΗΠΑ παράγουν λιγότερο από 5.000 τόνους του άλατος ανά έτος, ενώ το 2024 εισήγαγαν 15.465 τόνους ανθρακικού λιθίου, κυρίως από την Αργεντινή (58%) και τη Χιλή (43%). Η Αυστραλία, η Χιλή, και η Κίνα είναι οι τρεις μεγαλύτεροι παραγωγοί λιθίου παγκοσμίως, ωστόσο η Κίνα ελέγχει σχεδόν ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού ούσα ο μεγαλύτερος επεξεργαστής λιθίου με 75% της παγκόσμιας τροφοδοσίας.
Το ορυχείο Thacker Pass βρίσκεται στη βόρεια Νεβάδα. Πηγή: Lithium Americas
Οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθούν τα τελευταία χρόνια να περιορίσουν τον έλεγχο της Κίνας στο λίθιο και άλλες πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας. Όμως, αυτό είναι ένα ιδιαίτερα δύσκολο εγχείρημα καθώς το Πεκίνο έχει αφιερώσει χρόνο και χρήμα ώστε να διαμορφώσει αυτές τις εφοδιαστικές αλυσίδες, ενώ τα δυτικά κράτη αδιαφορούσαν για αυτόν τον κλάδο επί δεκαετίες. Το έργο Thacker Pass εγκρίθηκε κατά την πρώτη θητεία Τραμπ και εξασφάλισε ένα ομοσπονδιακό δάνειο κατά τη θητεία Μπάιντεν. Το δάνειο έχει διάρκεια 24 ετών και η Lithium Americas επρόκειτο να λάβει την πρώτη δόση στις αρχές Σεπτεμβρίου. Ωστόσο, η κυβέρνηση Τραμπ πάγωσε τη διαδικασία, απαιτώντας επαναδιαπραγμάτευση των όρων.
Όπως αναφέρουν οι καλά γνωρίζοντες το θέμα, ο Λευκός Οίκος αμφισβήτησε την ικανότητα της Lithium Americas να αποπληρώσει το δάνειο δεδομένων των πολύ χαμηλών τιμών του λιθίου. Η εταιρεία εμφανίζεται διατεθειμένη να ακολουθήσει τις διαταγές της κυβέρνησης, εντούτοις η κατάσταση περιπλέκεται λόγω της συμμετοχής της General Motors. Ο αμερικανικός κολοσσός της αυτοκινητοβιομηχανίας είχε εξαγοράσει ένα μειοψηφικό πακέτο 38% για 625 εκατομμύρια δολάρια το 2024, αυξάνοντας τη δέσμευσή της στα 945 εκατομμύρια δολάρια λίγους μήνες αργότερα. Η αρχική συμφωνία είχε διάρκεια 20 έτη και προέβλεπε πως η GM θα αγόραζε όλη την παραγωγή λιθίου κατά την πρώτη φάση λειτουργίας του ορυχείου και ένα μέρος της κατά τη δεύτερη φάση. Η κυβέρνηση επιθυμεί να αλλάξει τους όρους που είχε συμφωνήσει η GM, αποκτώντας περισσότερο έλεγχο στο έργο.
Παρά την εμπλοκή της GM, η είδηση πως η κυβέρνηση Τραμπ σχεδιάζει να ποντάρει στη Lithium Americas οδήγησε σε δραματική άνοδο των μετοχών. Η εταιρεία είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης και του Τορόντο. Μετά τη δημοσιοποίηση των διαπραγματεύσεων, οι μετοχές και στα δύο χρηματιστήρια σημείωσαν άνοδο που ξεπέρασε το 90%. Η εξέλιξη αυτή αναδεικνύει την αισιοδοξία των επενδυτών για την απόφαση του Λευκού Οίκου. Αξίζει να σημειωθεί πως η Lithium Americas δεν είναι η μοναδική επιχείρηση που προσέλκυσε το ενδιαφέρον του Αμερικανού Προέδρου. Μέσα στους τελευταίους μήνες έχει προχωρήσει σε παρόμοιες κινήσεις για την MP Materials που παράγει σπάνιες γαίες και την Intel που κατασκευάζει τσιπς.