Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η ωρίμανση του έργου δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CO2), «Olympus», του Ομίλου Ηρακλής, στο εργοστάσιο του Μηλακίου, στο Αλιβέρι.
Υπενθυμίζεται ότι τα εγκαίνια για την έναρξη του project πραγματοποιήθηκαν τέλη Μαΐου και ήδη η εταιρεία μετράει ένα σημαντικό πρώτο βήμα, με την κατάθεση της περιβαλλοντικής μελέτης, τον Αύγουστο. Την ίδια στιγμή, όπως επισημαίνουν αρμόδιες πηγές, προχωρά το σύνολο των απαραίτητων μελετών για όλα τα μέρη του έργου, ώστε αναλογικά να μετριούνται βήματα προόδου στο σύνολο της εφοδιαστικής αλυσίδας, δηλαδή δέσμευση, αποθήκευση και μεταφορά των εκπομπών CO2.
Έργο καινοτομίας
Όπως έχει γράψει σε προηγούμενο ρεπορτάζ η «Ν», το «Olympus» αποτελεί μία από τις πρώτες εφαρμογές τεχνολογίας δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CCS), σε αυτή την κλίμακα στην Ευρώπη, και φιλοδοξεί να μετατρέψει το εργοστάσιο τσιμέντου του Ομίλου σε πρότυπο βιομηχανικής δραστηριότητας.
Σημειώνεται ότι το εν λόγω τσιμεντάδικο συγκαταλέγεται μεταξύ των βασικών «emitters» CO2 της χώρας, όπου, στον απόηχο των αυστηρότερων κανονισμών που θα εισαχθούν συν τω χρόνω, υπό τη σκέπη του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Εκπομπών Ρύπων, ενδιαφέρεται πρωτίστως να περιορίσει το ανθρακικό του «αποτύπωμα», σε μια προσπάθεια να αποφύγει τυχόν πλήγμα σε όρους ανταγωνιστικότητας.
Υπό αυτό το πρίσμα, τόσο η ΑΓΕΤ Ηρακλής όσο και η έτερη τσιμεντοβιομηχανία της Ελλάδας, η ΤΙΤΑΝ, προωθούν έργα δέσμευσης και αποθήκευσης CO2, τα οποία έρχονται να λειτουργήσουν συμπληρωματικά από την άποψη της εφοδιαστικής αλυσίδας προς την υπόγεια αποθήκη διοξειδίου του άνθρακα που σχεδιάζει η Energean σε υποθαλάσσιο εξαντλημένο κοίτασμα φυσικού αερίου στον Πρίνο, το «Prinos CO2». Ως προς το «Olympus», το συνολικό κόστος της επένδυσης εκτιμάται στα 400 εκατ. ευρώ και ήδη, από το 2023, έχει επιλεγεί για χρηματοδότηση της τάξης των 124,5 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Καινοτομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EU Innovation Fund).
Σε εξέλιξη οι μελέτες
Χρειάζεται να σημειωθεί ότι οι μελέτες επεκτείνονται στο σύνολο των παραμέτρων του έργου, προκειμένου να προκύψουν τα αναγκαία αποτελέσματα που θα επιτρέψουν με τη σειρά τους τη λήψη της τελικής επενδυτικής απόφασης, η οποία αναμένεται σε έναν χρόνο από τώρα. Αν και, όπως προαναφέρθηκε, το έργο αναμένεται να λειτουργήσει συμπληρωματικά προς το έργο του «Prinos CO2», ο σχεδιασμός του έργου παραμένει αυτόνομος, με τη διοίκηση του Ομίλου να τρέχει μελέτες και διαβουλεύσεις, εξετάζοντας και εναλλακτικά σενάρια.
«Κλειδί» η αυτονομία
Αρχικά, η αυτονομία του έργου φτάνει μέχρι και τη μεταφορά του CO2, με το όλο project να προβλέπει την κατασκευή προβλήτας που θα υποδέχεται καράβι για τη φόρτωση του CO2, ενώ επιχειρεί να επεκταθεί και στο κομμάτι της αποθήκευσης, εξετάζοντας εναλλακτικούς προορισμούς, σε περίπτωση που υπάρχει αδυναμία εξυπηρέτησης στον Πρίνο. Το τελευταίο σημείο, όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές, βρίσκεται στην αρμοδιότητα της κεντρικής διοίκησης του Ομίλου στην Ελβετία, καθώς επιχειρείται μια ολιστική προσέγγιση και διαπραγμάτευση του θέματος, συνυπολογίζοντας το σύνολο των εργοστασίων που διατηρεί ο Όμιλος στη γύρω περιοχή.
Υπό αυτό το πρίσμα, οι συζητήσεις για την αποθήκευση του CO2 δεν περιορίζονται στην περίπτωση του Πρίνου, αλλά εξετάζεται και το σενάριο της Ιταλίας και της Ραβένα, όπου επίσης υπάρχει υποδομή αποθήκευσής του. Μια τελευταία λεπτομέρεια, που ωστόσο αποτυπώνει και επιβεβαιώνει την πρόοδο του φακέλου «Olympus», αφορά την ανάθεση μελέτης στην DNV, με σκοπό να διαμορφώσει το απαραίτητο πλαίσιο, ώστε εν συνεχεία ο Όμιλος να προχωρήσει σε διαγωνισμό για την προμήθεια του πλοίου που θα μεταφέρει το CO2.
Το θεσμικό πλαίσιο
Σε κάθε περίπτωση, χρειάζεται να σημειωθεί ότι το θέμα περί «δέσμευσης και αποθήκευσης CO2» τίθεται υψηλά στην ατζέντα της οικείας βιομηχανίας, όπως αποτυπώθηκε και στις παρεμβάσεις εκπροσώπων του κλάδου, στο πλαίσιο του 8ου Συνεδρίου Υποδομών-Μεταφορών, όπου ξεχώρισε και υπογραμμίστηκε, μεταξύ άλλων, η σημασία να ολοκληρωθεί το θεσμικό πλαίσιο που παραμένει σε εκκρεμότητα, καλύπτοντας το σύνολο της εφοδιαστικής αλυσίδας.
Η τεχνολογία δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα (CCS) στο εργοστάσιο του Μηλακίου σχεδιάζεται να τεθεί σε λειτουργία στα τέλη του 2029, με στόχο τη δέσμευση έως και του 90% των σημερινών εκπομπών του συγκροτήματος, δηλαδή περίπου 1,6 εκατομμύρια τόνων CO₂ ετησίως. Το συνολικό ανθρακικό αποτύπωμα της μονάδας υπερβαίνει σήμερα το 1,8 εκατομμύριο τόνους τον χρόνο.