ως κρύο, βαθύ νερό στον Νότιο Ατλαντικό. Αυτή η κυκλοφορία βοηθά στον έλεγχο του κλίματος της Βορειοδυτικής Ευρώπης. Στην πραγματικότητα, η AMOC είναι μέρος του λόγου για τον οποίο το Βόρειο Ημισφαίριο είναι κατά μέσο όρο 1,40°C θερμότερο από το Νότιο Ημισφαίριο.
Ωστόσο, οι ερευνητές έχουν αποκαλύψει αυξανόμενους κινδύνους για την AMOC να φτάσει σε σημείο καμπής, ειδικά καθώς αλλάζει το παγκόσμιο κλιματικό σύστημα. Ένας βασικός παράγοντας αποσταθεροποίησης για την AMOC είναι οι αλλαγές στην αλατότητα των ωκεανών. Το 1961, ο Αμερικανός ωκεανογράφος Henry Stommel ήταν από τους πρώτους ερευνητές που αναγνώρισαν πώς η αλατότητα του νερού του Ατλαντικού οδηγεί στο σημείο καμπής της AMOC. Αλλά καθώς αυτή η έρευνα προχωρούσε με την πάροδο του χρόνου, υπήρξαν εικασίες σχετικά με τον ρόλο που διαδραματίζει η κλιματική αλλαγή.
Την περασμένη εβδομάδα, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης στην Ολλανδία δημοσίευσαν μια πρωτοποριακή μελέτη σχετικά με τη σχέση μεταξύ της κλιματικής αλλαγής και της κατάρρευσης του φαινομένου AMOC. Ενώ οι ερευνητές δημοσίευσαν μια σχεδόν παρόμοια μελέτη πέρυσι, η νέα εργασία χρησιμοποιεί δεδομένα από τα πιο πρόσφατα κλιματικά μοντέλα που περιέχονται στο Έργο Σύγκρισης Συνδεδεμένων Μοντέλων Φάσης 6 (CMIP6). Η πρόσφατη έκθεση της IPCC βασίζεται σε δεδομένα από το CMIP6, το οποίο αποτελείται από κλιματικά μοντέλα από διάφορα ινστιτούτα σε όλο τον κόσμο. Στο πλαίσιο του CMIP6, ορισμένα από τα μοντέλα έχουν προβλέψεις για την υπερθέρμανση του πλανήτη μετά το έτος 2100. Αυτό έχει παράσχει μια πιο λεπτομερή προσέγγιση στην ανάλυση συστημάτων όπως το AMOC. Δυστυχώς, τα ευρήματα είναι ανησυχητικά.
Παρόλο που προηγούμενες μελέτες έδειξαν ότι η κατάρρευση του AMOC πριν από το 2100 ήταν απίθανη, η νέα εργασία δείχνει ότι το σημείο καμπής θα μπορούσε να ξεκινήσει ήδη από το 2060. «Ο κίνδυνος ενός σημείου καμπής έως το 2100 είναι πάνω από 90% σε ένα σενάριο υψηλών εκπομπών και πάνω από 50% σε ένα ενδιάμεσο σενάριο κλιματικής αλλαγής», δήλωσε ο René van Westen, συν-συγγραφέας της μελέτης.
Σε αυτήν την περίπτωση, ένα σημείο καμπής είναι όταν σταματά η βαθιά μεταφορά θερμότητας στον βόρειο Ατλαντικό. Μια προσέγγιση στο κλείσιμο του AMOC είναι η συνεχιζόμενη απώλεια πάγου στην Αρκτική, η οποία προσθέτει γλυκό νερό στον Ατλαντικό, επηρεάζοντας τα επίπεδα αλατότητας των ωκεανών.
«Η μελέτη παρέχει πρόχειρες εκτιμήσεις, αλλά το κύριο σημείο είναι ότι αυτός είναι ένας κίνδυνος που θεωρούσα λιγότερο από 10% και, δεδομένων των καταστροφικών επιπτώσεων που διαρκούν πολλούς αιώνες, θέλουμε πραγματικά να είναι λιγότερο από 1%», δήλωσε ο Stefan Rahmstorf, καθηγητής στο Ινστιτούτο Έρευνας Κλιματικών Επιπτώσεων του Πότσνταμ στη Γερμανία, ο οποίος ήταν επίσης μέλος της ομάδας μελέτης.
Ένα πλήρες κλείσιμο της AMOC θα προκαλούσε σοβαρές κλιματικές διαταραχές. Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι εάν η AMOC αποδυναμωθεί, η στάθμη της θάλασσας στις βορειοανατολικές ακτές της Αμερικής θα αυξηθεί απότομα. Από την άλλη πλευρά, οι θερμοκρασίες του κρύου αέρα θα επεκταθούν για να καλύψουν την Ισλανδία, τη Βρετανία και τη Σκανδιναβία, με πρωτοφανείς καταιγίδες.