Η άνοδος των ΑΠΕ οφείλεται στην εξαιρετικά ταχεία αύξηση της παραγωγής αιολικής και ηλιακής ενέργειας, η οποία ξεπέρασε τις 4.000 TWh το 2024 και θα ξεπεράσει τις 6.000 TWh έως το 2026. Η αιολική και η ηλιακή ενέργεια δέχονται όλο και περισσότερες επιθέσεις από λαϊκιστές πολιτικούς της δεξιάς, όπως ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και το κόμμα Reform στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ωστόσο, σύμφωνα με τον IEA, θα καλύψουν από κοινού περισσότερο από το 90% της αύξησης της παγκόσμιας ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας έως το 2026, ενώ η μέτρια αύξηση της υδροηλεκτρικής ενέργειας θα συμβάλει στην άνοδο των ΑΠΕ.
Με την πυρηνική ενέργεια και το φυσικό αέριο να φτάνουν επίσης σε επίπεδα ρεκόρ έως το 2026, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα αναμένεται να μειωθεί — λόγω της πτώσης στην Κίνα και την ΕΕ — πράγμα που σημαίνει ότι θα μειωθούν και οι εκπομπές του τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας.
Η παραγωγή ηλεκτρισμού από ΑΠΕ θα ξεπεράσει εκείνη από άνθρακα εντός των επόμενων μηνών. Πηγή: ΙΕΑ.
Ο IEA αναφέρει ότι οι ΑΠΕ θα μπορούσαν να ξεπεράσουν τον άνθρακα ακόμα από φέτος, ανάλογα με τις επιπτώσεις των καιρικών συνθηκών στην παραγωγή αιολικής και υδροηλεκτρικής ενέργειας. Προσθέτει ότι η αλλαγή θα συμβεί «το αργότερο» έως το 2026, όταν οι ΑΠΕ αναμένεται να καλύψουν το 36% της παγκόσμιας παροχής ηλεκτρικής ενέργειας, έναντι μόλις 32% από τον άνθρακα — το χαμηλότερο μερίδιο του καυσίμου σε έναν αιώνα. Το μερίδιο της παγκόσμιας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που προέρχεται από την αιολική και την ηλιακή ενέργεια θα αυξηθεί από 1% το 2005 και 4% το 2015 σε 15% το 2024, 17% το 2025 και σχεδόν 20% το 2026.
Η παγκόσμια μείωση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα θα προέλθει από τη μείωση στην Κίνα και την ΕΕ, η οποία θα αντισταθμιστεί μόνο εν μέρει από την αύξηση στις ΗΠΑ, την Ινδία, και άλλες ασιατικές χώρες. Ο ΙΕΑ αποδίδει την επικείμενη μείωση του άνθρακα στη «συνεχή ανάπτυξη των ΑΠΕ και στην αύξηση της μετάβασης από τον άνθρακα στο φυσικό αέριο σε πολλές περιοχές». Αναφέρει ότι η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο θα αυξηθεί κατά 1,3% φέτος και το επόμενο έτος.
Όσον αφορά την πυρηνική ενέργεια, ο IEA αναφέρει ότι το νέο ρεκόρ στην παραγωγή θα είναι αποτέλεσμα της επανεκκίνησης των σταθμών στην Ιαπωνία, της «ισχυρής» παραγωγής στη Γαλλία και τις ΗΠΑ, καθώς και των νέων αντιδραστήρων στην Κίνα, την Ινδία, και τη Νότια Κορέα.
Η στροφή προς την αιολική και την ηλιακή ενέργεια πραγματοποιείται παρά το γεγονός ότι η παγκόσμια ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας προβλέπεται να αυξηθεί πολύ πιο γρήγορα τα επόμενα δύο χρόνια — κατά 3,3% και 3,7% αντίστοιχα — από τον μέσο όρο 2,6% για την περίοδο 2015-2023. Ο IEA αναφέρει ότι η νέα ζήτηση προέρχεται από τη βιομηχανία, τις οικιακές συσκευές, την αυξανόμενη χρήση κλιματισμού, τη συνεχιζόμενη ηλεκτροδότηση της θέρμανσης και των μεταφορών, καθώς και την ανάπτυξη των data centers.