Παράλληλα, ο Πρόεδρος Πούτιν προετοιμάζει μία κίνηση καλής θέλησης στην Ουκρανία, προκειμένου να κατευνάσει τον Αμερικανό ομόλογό του. Το διακύβευμα πλέον αφορά αν τελικά η Ινδία θα υποκύψει στις πιέσεις των ΗΠΑ και πού θα μπορούσε να βρει εναλλακτικούς προμηθευτές πετρελαίου.
Η Ινδία αποτελεί τον δεύτερο μεγαλύτερο αγοραστή ρωσικών ορυκτών καυσίμων, εισάγοντας τόσο πετρέλαιο, όσο και άνθρακα. Σε αντίθεση, όμως, με τον άνθρακα, όπου η Ρωσία έχει μόλις το 7% των ινδικών εισαγωγών πίσω από την Ινδονησία (23%) και την Αυστραλία (8%), η εικόνα όσον αφορά στο πετρέλαιο είναι πολύ διαφορετική. Το ρωσικό αργό συνιστά περίπου το 35% των ινδικών εισαγωγών, έχοντας καταγράψει εντυπωσιακή αύξηση από το 2022 και μετά, όπου κινούταν περίπου στο 2%. Εξού και η άποψη ορισμένων ότι η Ινδία χρηματοδοτεί εμμέσως τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία δεν είναι αβάσιμες, καθώς οι εξαγωγές αργού συνεχίζουν να αποτελούν τη μεγαλύτερη με διαφορά πηγή εσόδων για τη Ρωσία.
Κίνα και Ινδία αποτέλεσαν τους δύο μεγαλύτερους εισαγωγείς ρωσικών ορυκτών καυσίμων για τον Ιούνιο. Πηγή: CREA.
Από την άλλη πλευρά, δεδομένου ότι η Ινδία αναγκάζεται να εισάγει περίπου το 85% του πετρελαίου που καταναλώνει, μία δυνητική παύση των εισαγωγών από τη Ρωσία, θα την οδηγούσε αναγκαστικά στο να αναζητήσει εναλλακτικούς προμηθευτές. Για την Ουάσιγκτον, το ιδανικό σενάριο θα ήταν η αντικατάσταση του ρωσικού αργού με αμερικανικό, ικανοποιώντας και τη βασική επιθυμία του Τραμπ να μετατρέψει τις ΗΠΑ σε κύριο προμηθευτή ορυκτών καυσίμων των ασιατικών αγορών. Πράγματι, η Ινδία εισήγαγε 51% περισσότερο αμερικανικό πετρέλαιο για το α’ εξάμηνο του 2025 συγκριτικά με το α’ εξάμηνο του 2024. Και η τάση αυτή φαίνεται να συνεχίζεται, με τις εισαγωγές του Ιουλίου να είναι 25% αυξημένες από τις αντίστοιχες του Ιουνίου. Συνολικά, το μερίδιο του αμερικανικού αργού στις ινδικές εισαγωγές έχει φτάσει το 8% από το 3% που ήταν πέρσι.
Εκτός από τις ΗΠΑ, υπάρχουν και άλλοι προμηθευτές που θα μπορούσαν να κερδίσουν από την περιθωριοποίηση του ρωσικού πετρελαίου στην Ινδία. Επί του παρόντος, ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής μετά τη Ρωσία είναι το Ιράκ, το οποίο αποτελεί έναν παραδοσιακό εμπορικό εταίρο της Ινδίας στον κλάδο των καυσίμων. Ο τρίτος μεγαλύτερος προμηθευτής είναι η Σαουδική Αραβία, η οποία επιθυμεί διακαώς να αυξήσει το μερίδιό της στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου, έχοντας πιέσει τον OPEC+ σε έναν παρατεταμένο πόλεμο εναντίον των ΗΠΑ. Δεδομένου ότι και οι δύο παίκτες αναμένονται να αυξήσουν την ημερήσια παραγωγή τους εντός των επόμενων εβδομάδων σύμφωνα με τις αποφάσεις του καρτέλ, θα μπορούσαν να αποστείλουν μεγαλύτερες ποσότητες αργού προς την Ινδία χωρίς να προκαλέσουν ελλείψεις προς άλλες αγορές.
Οι βασικοί προμηθευτές πετρελαίου της Ινδίας. Πηγή: Nikkei Asia.
Εντούτοις, το ερώτημα παραμένει αν τελικά η Ινδία θα υποκύψει στις πιέσεις των ΗΠΑ. Η απάντηση δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη καθώς το Νέο Δελχί έχει να ζυγίσει πολλά διαφορετικά κριτήρια πριν λάβει την τελική του απόφαση. Το πρώτο είναι ένα σοβαρό γεωπολιτικό δίλημμα. Η Ινδία είναι ιδρυτικό μέλος των BRICS, της συμμαχίας που ο Τραμπ κατηγορεί ως εχθρούς της αμερικανικής ηγεμονίας. Ωστόσο, η Ινδία συχνά εμφανίζεται πολύ λιγότερο προσηλωμένη στο όραμα των BRICS να διαμορφώσουν ένα πολυ-πολικό διεθνές σύστημα, με ορισμένους αναλυτές να πιστεύουν πως το Νέο Δελχί μπορεί να λειτουργεί και ως Δούρειος Ίππος της Ουάσιγκτον εντός της συμμαχίας.
Από την άλλη πλευρά, Ινδία και ΗΠΑ έχουν στενή συνεργασία, με τους Αμερικανούς αξιωματούχους να θεωρούν την αναπτυσσόμενη ασιατική δύναμη ως το μόνο σοβαρό αντίβαρο έναντι της Κίνας στην περιοχή. Κίνα και Ινδία έχουν κρίσιμα σημεία τριβής σε πολλούς τομείς— από το ανισοβαρές εμπορικό ισοζύγιο ως και τις διαχρονικές εδαφικές διαφορές— οι δύο γείτονες φαίνονται “καταδικασμένοι” να ανταγωνίζονται ο ένας τον άλλον. Εντούτοις, αυτή η σχέση μπορεί να βελτιωθεί προσωρινά αν προκύψουν κοινά συμφέροντα.
Η Κίνα είναι ο άλλος μεγάλος εισαγωγέας ρωσικού πετρελαίου, και επομένως σε πρώτο επίπεδο δεν επιθυμεί να δει την επιβολή νέων αμερικανικών δασμών, ειδικά όσο βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την Ουάσιγκτον για μία νέα εμπορική συμφωνία. Εντός αυτού του πλαισίου, ο Ινδός Πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι, ανακοίνωσε νωρίτερα σήμερα πως θα επισκεφθεί το Πεκίνο στα τέλη Αυγούστου με αφορμή τη Σύνοδο Κορυφής του Οργανισμού της Σαγκάης, όπου συμμετέχουν τόσο η Κίνα, όσο και η Ρωσία. Ως εκ τούτου, μία συνάντηση του Μόντι με τον Κινέζο Πρόεδρο Σι Ζινπίνγκ μπορεί να θεωρείται δεδομένη, ενώ δεν είναι απίθανη και η συνάντησή του με τον Πρόεδρο Πούτιν, αν εκείνος εκπροσωπήσει το Κρεμλίνο. Η ανακοίνωση του ταξιδιού προκάλεσε ανάμεικτες αντιδράσεις, με κάποιους να κατηγορούν τον Τραμπ ότι σπρώχνει την Ινδία στην αγκαλιά της Κίνας και άλλους να εξοργίζονται από τη στάση του Μόντι.
Οι σχέσεις Μόντι-Τραμπ θεωρούνταν αρμονικές μέχρι πρόσφατα, με τον Ινδό ηγέτη να υιοθετεί μάλιστα το γνωστό σύνθημα του Αμερικανού Προέδρου, προσαρμόζοντάς το ως “make India great again”. Εντούτοις, τα κοινά χαρακτηριστικά των δύο αντρών, όπως η τάση τους προς τον συγκεντρωτισμό και την προσωπολατρία, θα μπορούσαν να λειτουργήσουν αρνητικά στην τρέχουσα κρίση. Εν προκειμένω, όσο και αν ο Μόντι επιθυμεί να βρει μία συμβιβαστική λύση με τον Τραμπ, δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να φανεί ότι υποχωρεί ή ότι χάνει, καθώς αυτό θα υπονόμευε την εικόνα τους ως ηγέτη εντός Ινδίας. Μία βασική προτεραιότητα του ίδιου του Ινδού Πρωθυπουργού, αλλά και ευρύτερα της σύγχρονης ινδικής πολιτικής ελίτ, είναι να προωθήσουν τη χώρα τους ως μία μεγάλη δύναμη που μπορεί να παίξει κομβικό ρόλο στο νέο διεθνές σύστημα. Ουσιαστικά, η Ινδία απαιτεί πλέον να συνδιαλέγεται ως ίση με τις άλλες μεγάλες δυνάμεις, κάτι που ίσως δεν είναι τόσο κατανοητό στην Ουάσιγκτον.