Εντείνεται η αβεβαιότητα για τα ελληνικά προϊόντα που εξάγονται στις ΗΠΑ με τις ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις να αναμένουν με ανησυχία το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων μεταξύ των εκπροσώπων και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού και των οριστικών αποφάσεων Τραμπ για την επιβολή δασμών από την 1η Αυγούστου 30% στις εισαγωγές προϊόντων που πραγματοποιούν οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με δασμούς 30%, οι ελληνικές εξαγωγές σε τρόφιμα, ποτά, φάρμακα και βιομηχανικά προϊόντα θα αντιμετωπίσουν αυξημένο κόστος, πιθανώς μειώνοντας τις εξαγωγές κατά 20-25% και με απώλειες τουλάχιστον 500 εκατ. ευρώ. Αυτό θα μετατρέψει το ελληνικό εμπορικό πλεόνασμα σε έλλειμμα, πλήττοντας ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις, ιδίως τις μικρομεσαίες.
Όπως εκτιμάται το πλήγμα στις ελληνικές εξαγωγές από την επιβολή αυξημένων δασμών από τις ΗΠΑ θα είναι διπλό σε μία κρίσιμη συγκυρία για την ελληνική οικονομία. Τα ελληνικά προϊόντα θα καταστούν ακριβότερα και άρα λιγότερο ανταγωνιστικά ενώ θα θα μειωθούν οι εξαγωγές όχι μόνο προς τις ΗΠΑ αλλά και εντός ΕΕ. Στη μεγάλη ανησυχία των Ελλήνων εξαγωγέων που έχουν «παγώσει» το τελευταίο χρονικό διάστημα τις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ αναμένοντας τις τελικές αποφάσεις Τραμπ ,έρχεται να προστεθεί η αγωνία και για την επιβολή δασμών στα φάρμακα. Για την Ευρώπη, η φαρμακευτική βιομηχανία είναι δεύτερη μεγαλύτερη φαρμακευτική αγορά παγκοσμίως, με περισσότερα από 2 εκατομμύρια άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας, και εμπορικά πλεονάσματα 135 δισ. ευρώ. Όπως επισημαίνουν παράγοντες της φαρμακοβιομηχανίας,εάν πληγεί οι συνέπειες μπορεί να είναι μη αναστρέψιμες καθώς ένας δασμός 200% θα διογκώσει το κόστος παραγωγής, θα συμπιέσει τα περιθώρια κέρδους και θα επιφέρει διαταραχές στην αλυσίδα εφοδιασμού, οδηγώντας σε ελλείψεις φαρμάκων και υψηλότερες τιμές. Αν και οι εξαγωγές φαρμάκων από την εγχώρια φαρμακοβιομηχανία είναι περιορισμένες καθώς αφορούν κυρίως γενόσημα σκευάσματα,παράγοντες της αγοράς φαρμακου υποστηρίζουν ότι θα υπάρξει μεγάλη αναταραχή. Για την ώρα ισχύει δασμός 10% σε όλες τις ελληνικές εξαγωγές στις ΗΠΑ με ορισμένες εξαιρέσεις. Για τα ροδάκινα, όπως και ορισμένα άλλα προϊόντα, ισχύει δασμός 17% από τις ΗΠΑ.Οι νέοι δασμοί θα μπορούσαν να αυξήσουν τον συνολικό εισαγωγικό δασμό στο 47%. Oι Έλληνες εξαγωγείς επισημαίνουν ότι δασμοί μέχρι 10% είναι ανεκτοί αλλά πάνω από αυτό το όριο θα φέρουν αναταράξεις στην αγορά και πλήγμα για ελληνικά προϊόντα.
Αγωνία και στην κυβερνηση
Μεγάλη είναι η ανησυχία και στην κυβέρνηση για τις δευτερογενείς συνέπειες από τους δασμούς Τραμπ.Το βασικό ερώτημα είναι το πόσο θα επηρεαστεί τόσο η άνοδος του ελληνικού ΑΕΠ όσο και ο πληθωρισμός από τις ανατροπές που φέρνει μία τέτοια εξέλιξη, και την επιβράδυνση στους ρυθμούς ανάπτυξης που δυνητικά θα προκαλέσει. Σχετική μελέτη που εμπεριέχεται στη Νομισματική Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδoς αποτυπώνει τον άμεσο ελεγχόμενο άμεσο αντίκτυπο των δασμών στην ελληνική οικονομία, λόγω των περιορισμένων εξαγωγών αγαθών από τη χώρα μας προς τις ΗΠΑ. Ωστόσο, χτυπά καμπανάκι κινδύνου σε σχέση με το ότι θα είναι σημαντικές οι έμμεσες επιπτώσεις μέσω των εμπορικών μας εταίρων στην ΕΕ που θα πιεστούν σημαντικά.Το μέγεθος της επίπτωσης εξαρτάται σημαντικά από την ένταση των διαταραχών στην εξωτερική ζήτηση και στην αβεβαιότητα.
Οι ελληνικές εξαγωγές
Η αξία των ελληνικών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ ανήλθε το 2024 σε 2,41 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 13,9% σε σχέση με τα 2,12 δισ. ευρώ του 2023 ,στοιχείο που δείχνει τη δυναμική της αμερικανικής αγοράς για ελληνικά προϊόντα.Στη λίστα με τα πιο εξαγώγιμα προϊόντα βρίσκονται οι επιτραπέζιες ελιές, το ελαιόλαδο, η φέτα και η κομπόστα ροδάκινο, με τη συνολική αξία των συγκεκριμένωνπροϊόντων να αγγίζει τα 380 εκατ. ευρώ. Τα ποτά και ο καπνός διαμορφώνονται στα 36 εκατ. ευρώ , τα λίπη ζωικής ή φυτικής προέλευσης έφθασαν τα 77 εκατ. ευρώ. ενώ ακολουθούν τα πετρελαιοειδή (551,3 εκατ. ευρώ).
Με αυτά τα δεδομένα,ελιές, τσιμέντο, αλουμίνιο, φέτα, ελαιόλαδο και κομπόστες ροδάκινου είναι τα προϊόντα τα οποία εκτιμάται ότι θα πληγούν περισσότερο από την επιβολή των δασμών, με τις ελληνικές επιχειρήσεις να εξακολουθούν να στηρίζουν αν και σε μικρότερο βαθμό τις ελπίδες τους ,στην εξαίρεση κάποιων εξ αυτών από τη νέα δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ, όπως συνέβη κατά την πρώτη θητεία Τραμπ με το ελληνικό ελαιόλαδο και τις επιτραπέζιες ελιές.Ωστόσο όσο περνάει ο καιρός περιορίζονται τα θετικά μηνύματα και τα περιθώρια δείχνουν να στενεύουν για τους Έλληνες εξαγωγείς.
Η εικόνα στα φάρμακα
Μέχρι στιγμής δύο φαρμακοβιομηχανίες η RAFARM και Pharmathen έχουν λάβει πιστοποίηση από τις ΗΠΑ για τα εργοστάσια τους και τις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ.Η RAFARM ήταν η πρώτη ελληνική εταιρεία που έλαβε πιστοποίηση από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων ενώ η πιστοποίηση αφορούσε το εργοστάσιο και το ερευνητικό της κέντρο, για την παραγωγή́ στείρων και σύνθετων φαρμακευτικών σκευασμάτων. Οσον αφορά την Pharmathen η πιστοποίηση αφορούσε σε φάρμακα σε στερεές μορφές (ταμπλέτες και κάψουλες. Η φαρμακοβιομηχανία DEMO σκόπευε εντός της φετινής χρονιάς να υποβάλει ανάλογα αίτημα στις αμερικανικές αρχές προκειμένου να λάβει τη σχετική πιστοποίηση.
Τι εκτιμά η UBS
Οι σχεδιαζόμενοι καθολικοί δασμοί 30% στις εισαγωγές προς τις ΗΠΑ, οι οποίοι εντάσσονται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο εμπορικού αναπροσανατολισμού της Ουάσινγκτον, ενδέχεται να δημιουργήσουν σοβαρές δευτερογενείς πιέσεις στις ευρωπαϊκές οικονομίες της περιφέρειας. Η Ελλάδα, σύμφωνα με την ανάλυση της UBS εντοπίζεται μεταξύ των χωρών με υψηλό βαθμό εξαγωγικής έκθεσης και περιορισμένα περιθώρια βραχυπρόθεσμης προσαρμογής, ειδικά για το 2026.Όπως καταγράφει η UBS, περίπου 60% των ελληνικών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ αφορά προϊόντα τα οποία καλύπτονται από το νέο οριζόντιο δασμολογικό καθεστώς. Το ποσοστό αυτό κατατάσσει την Ελλάδα στην τρίτη υψηλότερη θέση ανάμεσα σε 13 χώρες της περιοχής ΕΜΕΑ, μετά την Ουγγαρία (75%) και τα ΗΑΕ (65%).
Οι ελληνικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ συγκεντρώνονται σε ευαίσθητες κατηγορίες (χημικά, αγροτικά, φαρμακευτικά), όπου δεν προβλέπεται καμία μορφή εξαίρεσης. Η μικρή κλίμακα παραγωγής και η περιορισμένη δυνατότητα ανακατεύθυνσης των εξαγωγών προς άλλες αγορές καθιστούν το σοκ δυνητικά πιο έντονο σε επιλεγμένους κλάδους.
Η UBS προβλέπει για την Ελλάδα μια αρνητική συμβολή των δασμών στην αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,1–0,15 ποσοστιαίες μονάδες για το 2025–2026, με την επίπτωση να κορυφώνεται το δεύτερο έτος εφαρμογής λόγω της συσσωρευμένης επίδρασης στις εξαγωγές και τις επενδύσεις. Η επίπτωση προκύπτει κυρίως από δευτερογενείς διαύλους μετάδοσης, όπως η μείωση της εξωτερικής ζήτησης, η επιβράδυνση επενδυτικών σχεδίων και οι αρνητικές προσδοκίες.
(από την εφημερίδα "ΕΣΤΙΑ")