Ανησυχία προκαλεί ο ρυθμός αναπλήρωσης των αποθεμάτων φυσικού αερίου στις χώρες της Ε.Ε., με αρμόδιες πηγές της αγοράς να αναφέρουν χαρακτηριστικά ότι «καταλήγουμε να βρισκόμαστε στο έλεος του χειμώνα» ως προς τα επίπεδα τιμών του καυσίμου.
Ειδικότερα, ο προβληματισμός εκκινεί από την ανάλυση των διαθέσιμων στοιχείων που, αν και επιτρέπουν μια ορισμένη αισιοδοξία, με την κατάσταση να μη χαρακτηρίζεται «τραγική», διαπιστώνεται πρόβλημα, το οποίο υπό προϋποθέσεις δύναται να πάρει σημαντικές διαστάσεις, έχοντας νωπές τις μνήμες από το ράλι τιμών τα προηγούμενα χρόνια, γεγονός που σημάδεψε εν γένει την ενεργειακή αγορά.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Gas Infrastructure Europe, οι υπόγειες αποθήκες φυσικού αερίου σε επίπεδο Ε.Ε. δείχνουν πληρότητα της τάξης του 62,5%, η οποία είναι μειωμένη κατά σχεδόν 24% σε σχέση με έναν χρόνο πριν ή διαφορετικά βρισκόμαστε σε αντίστοιχα επίπεδα αναπλήρωσης με το καλοκαίρι του 2022. Αν και το προαναφερόμενο ποσοστό εμφανίζεται υψηλό, με ακόμη τρεις μήνες να μένουν μέχρι την έναρξη της χειμερινής περιόδου στην Κεντρική Ευρώπη και τα μεγάλα κέντρα κατανάλωσης, ωστόσο κρίνεται ανεπαρκές, αν συνυπολογίσει κανείς μια σειρά από παραμέτρους που ενδέχεται να επηρεάσουν έως και καταλυτικά την προσπάθεια αποκατάστασης των αποθεμάτων.
Αρχικά, όπως διευκρινίζουν αρμόδιες πηγές με γνώση του θέματος που συνομίλησαν με τη «Ν» και λαμβάνοντας υπόψη το «μοτίβο» που χαρακτηρίζει τη διαδικασία αναπλήρωσης των αποθεμάτων και συνολικότερα την αγορά ενέργειας, ο Ιούλιος αποτελεί «ορόσημο», με τις εισροές να μετριάζονται σε συνέχεια της αύξησης της ενεργειακής ζήτησης.
Η συνεισφορά των ΑΠΕ
Κατά την τρέχουσα περίοδο, η προσφορά ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ κορυφώνεται, με την όποια πρόσθετη ποσότητα απαιτείται να εξασφαλίζεται από συμβατικές μονάδες, κυρίως φυσικού αερίου. Κατά συνέπεια, οι προς αποθήκευση ποσότητες περιορίζονται, με τη διαδικασία να εκκινεί πάλι περί τον Σεπτέμβριο και λίγο Οκτώβριο, όταν πια κανονικά μπαίνουμε στη «μάχη» του χειμώνα, ξεκινώντας από τις χώρες της Βόρειας Ευρώπης.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι ίδιες πηγές εκτιμούν ότι ο διαθέσιμος χρόνος για την αναπλήρωση των αποθεμάτων σε επίπεδα που να μπορούν να αντιμετωπίσουν ακόμη και άσχημες καιρικές συνθήκες κατά τη χειμερινή περίοδο είναι συγκεκριμένος και επομένως πιθανά ο υφιστάμενος ρυθμός έκχυσης αερίου στις υπόγειες αποθήκες να αποδειχθεί υποδεέστερος των αναγκών.
Πρακτικά, η συζήτηση αφορά τις εκτιμήσεις για την ισορροπία προσφοράς και ζήτησης στην αγορά φυσικού αερίου, με τον βασικό φόβο να αφορά το σενάριο ανισορροπίας με μεγαλύτερη ζήτηση και μικρότερη προσφορά, σε αντιστοιχία με καταστάσεις που έχουμε δει και στο παρελθόν. Σε μια τέτοια περίπτωση, οι πιέσεις στις τιμές καθίστανται ασφυκτικές, με το «σοκ» -δεδομένης της βαρύτητας του φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή- να διαχέεται στο σύνολο της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και, από εκεί, στο σύνολο της οικονομίας.
Υπό αυτό το πρίσμα, η βασική εκτίμηση της κατάστασης, όπως διαμορφώνεται μέχρι στιγμής και με δεδομένο ότι υπεισέρχονται και άγνωστες παράμετροι στην τελική εξίσωση, είναι ότι ο «καιρός» αναδεικνύεται για ακόμη μια φορά «μαέστρος» των ενεργειακών αγορών, καθορίζοντας εν τέλει την κατεύθυνση που θα πάρουν.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα ερωτήματα περί κατανάλωσης φυσικού αερίου δεν αφορούν μονάχα το φθινόπωρο αλλά και την τρέχουσα περίοδο του καλοκαιριού, όπου ένας παρατεταμένος καύσωνας στις χώρες της Ευρώπης αναμένεται να καταστήσει περαιτέρω σύνθετο το παραπάνω σκηνικό, με την αναπλήρωση των αποθεμάτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Οι τιμές σήμερα
Για την ώρα, τα πράγματα βαίνουν ομαλά, με την τιμή του φυσικού αερίου στον ολλανδικό κόμβο TTF να κυμαίνεται στα 36 ευρώ ανά θερμική Μεγαβατώρα και τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας να κινούνται σε εύλογα για την εποχή επίπεδα, στο σύνολο λίγο πολύ της Ευρώπης, διατηρώντας ωστόσο τις «περιφερειακές» διαφορές που κατ’ εξακολούθηση γράφονται στην ενιαία ευρωπαϊκή ενεργειακή αγορά.
Αναλυτικότερα, η μέση τιμή στην αγορά επόμενης ημέρας στο Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας για σήμερα διαμορφώθηκε στα 92,82 ευρώ/MWh με τα υπόλοιπα χρηματιστηριακά «ταμπλό» να γράφουν τις εξής τιμές: Βουλγαρία 98,36 ευρώ/MWh, Ιταλία 122,52 ευρώ/MWh, Αυστρία 94,44 ευρώ/MWh, Βέλγιο 68,31 ευρώ/MWh, Γαλλία 58,20 ευρώ/MWh, Γερμανία 90,82 ευρώ/MWh, Ολλανδία 81,44 ευρώ/MWh, Πολωνία 108,13 ευρώ/MWh, Κροατία 99,87 ευρώ/MWh, Ουγγαρία 100,49 ευρώ/MWh, Ρουμανία 100,68 ευρώ/MWh, Ισπανία και Πορτογαλία 83,11 ευρώ/MWh.
Χαλάρωση των στόχων για τις ποσότητες αποθήκευσης
Από φέτος, ισχύει νέα «φόρμουλα» για την αναπλήρωση των αποθεμάτων φυσικού αερίου, επιτρέποντας μεγαλύτερη ευελιξία ως προς την επίτευξη των στόχων. Ειδικότερα, ο κανονισμός που εγκρίθηκε προ ημερών από την Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου διατηρεί σε ισχύ τους στόχους αναπλήρωσης των εγκαταστάσεων αποθήκευσης μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2027, ενώ, ταυτόχρονα, θεσπίζει ένα πιο ευέλικτο σχήμα για την υλοποίησή τους.
Σύμφωνα με αυτό, τα κράτη-μέλη καλούνται να επιτύχουν τον στόχο πλήρωσης του 90%, οποιαδήποτε χρονική στιγμή μεταξύ της 1ης Οκτωβρίου και 1ης Δεκεμβρίου κάθε έτους (ήταν αυστηρά 1η Νοεμβρίου), ενώ θα αρκεί να επιτευχθεί μία φορά κατά το διάστημα αυτό.
Επιπλέον, προβλέπεται δυνατότητα απόκλισης για τα κράτη-μέλη κατά έως και 10 ποσοστιαίες μονάδες από τον στόχο αυτόν, σε περιπτώσεις δυσμενών συνθηκών της αγοράς, όπως σε περίπτωση εμπορικών δραστηριοτήτων που εμποδίζουν την οικονομικά αποδοτική πλήρωση των εγκαταστάσεων αποθήκευσης. Σε περίπτωση παρατεταμένων δυσμενών συνθηκών, η Επιτροπή θα μπορεί να αυξήσει την επιτρεπόμενη απόκλιση έως και κατά πέντε (5) επιπλέον ποσοστιαίες μονάδες, μέσω κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων και για μία μόνο περίοδο πλήρωσης.
(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ")