υπουργού Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, που ήρθε στο φως της δημοσιότητας από το Nordic Monitor αποκαλύπτει ότι έχουν δοθεί εντολές σε διάφορους τουρκικούς θεσμούς να επεξεργαστούν μια συμφωνία Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) με τη Συρία. Στόχος είναι η διασφάλιση των συμφερόντων τόσο της Τουρκίας όσο και της αποκαλούμενης «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου», που αναγνωρίζεται μόνο από την Άγκυρα, όπως αναφέρει η επιστολή. «Με την ανατροπή του καθεστώτος Μπάαθ και τη μετάβαση της εξουσίας σε μια μεταβατική κυβέρνηση, καταβάλλονται συντονισμένες προσπάθειες με τους αρμόδιους θεσμούς για τον καθορισμό των θαλάσσιων συνόρων με τη Συρία και την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών πέραν των χωρικών υδάτων, με τρόπο που θα προστατεύει τα δικαιώματα και τα συμφέροντα της χώρας μας», προσέθεσε ο Φιντάν στην επιστολή, που έχει ημερομηνία 16 Ιουνίου και απευθύνεται στο Γραφείο του Προέδρου της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης.
Η εν λόγω εξέλιξη έρχεται λίγες ημέρες μετά τις πληροφορίες για αλλαγή της στάσης της ανατολικής Λιβύης, που ελέγχεται από τον στρατηγό Χαφτάρ όσον αφορά το τουρκολιβυκό μνημόνιο και το ενδεχόμενο κύρωσής του από την λιβυκή Βουλή που έχει ως έδρα της ανατολική Λιβύη. Η πρώτη σοβαρή αντίδραση ήλθε πάντως από την Αίγυπτο που για τους δικούς της λόγους εναντιώθηκε σφόδρα στο ενδεχόμενο κύρωσης του μνημονίου. Αιγύπτιος αξιωματούχος, μιλώντας υπό το καθεστώς της ανωνυμίας, δήλωσε στην ιστοσελίδα Middle East Eye ότι το Κάιρο εκφράζει την έντονη ανησυχία του, καθώς, σε περίπτωση που το Κοινοβούλιο της ανατολικής Λιβύης επικυρώσει τη συμφωνία που είχε αρχικά υπογραφεί το 2019 από τη δυτική, αντίπαλη κυβέρνηση της χώρας, ενδέχεται να προκληθούν εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, σε μια περίοδο κατά την οποία η Αίγυπτος καλείται να διαχειριστεί τις επιπτώσεις από τις συγκρούσεις σε Γάζα και Σουδάν. Μάλιστα το Κάιρο έχει ζητήσει ήδη την αμερικανική παρέμβαση προκειμένου να φράξει τον δρόμο στην Βεγγάζη προς την αποδοχή του τουρκολιβυκού. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών, Μπαντρ Αμπντελάτι έθεσε το ζήτημα της αμερικανικής παρέμβασης σε τηλεφωνική συνομιλία με τον Μασάντ Μπούλος, ανώτερο σύμβουλο του Λευκού Οίκου για θέματα Αφρικής, τον περασμένο μήνα.
Από την πλευρά της Ελλάδος, που έχει χάσει τα ερείσματά της στην αμερικανική κυβέρνηση, ο Έλληνας ΥΠΕΞ Γιώργος Γεραπετρίτης βρέθηκε την Κυριακή στην Βεγγάζη και συνάντησε τον Χαφτάρ αλλά και τον γιό του που ουσιαστικά έχει αναλάβει τον έλεγχο της Ανατολικής Λιβύης. Σύμφωνα με πληροφορίες η ελληνική πλευρά επικεντρώθηκε τόσο στην αποτροπή κινήσεων όπως η πιθανή κύρωση του Τουρκολιβυκού Μνημονίου, όσο και στην έναρξη συζητήσεων για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών.
Σε δήλωσή του ο υπουργός ανέφερε: "Είχα σήμερα την ευκαιρία να συναντηθώ στη Βεγγάζη με τον ηγέτη της ανατολικής Λιβύης, στρατάρχη Χαφτάρ, καθώς επίσης και μέλη της οικογένειάς τους υπό την θεσμική τους ιδιότητα. Είχα την ευκαιρία να συζητήσω ζητήματα τα οποία αφορούν το μεταναστευτικό, τις θαλάσσιες ζώνες, καθώς επίσης και τη διμερή μας συνεργασία. Mε τη Λιβύη μας συνδέουν κοινές ιστορικές παραδόσεις και ρίζες. Μας συνδέει επίσης, η προσήλωσή μας στο διεθνές δίκαιο, καθώς και το ζήτημα που έχει να κάνει με μια Μεσόγειο της ειρήνης και της ευημερίας των λαών. Θα συνεχίσουμε στο πλαίσιο αυτό την αδιατάρακτη σχέση μας και ευελπιστούμε ότι στο εγγύς μέλλον θα έχουμε και απτά αποτελέσματα για την πρόοδο των σχέσεών μας".
Αν και η Αθήνα εκτιμά ότι εισέπραξε θετική ανταπόκριση, όλα θα φανούν από τις πράξεις επί του πεδίου και κυρίως από το πόσο η Άγκυρα έχει διεισδύσει στην ανατολική Λιβύη. Αυτό που θα μετρήσει στο τέλος είναι αν τελικά ο Χαφτάρ θεωρήσει ότι μια συμμαχία με την Τουρκία, που έχει ενισχυμένο ρόλο και στην Αφρική, θα του προσφέρει περισσότερα πλεονεκτήματα από ότι μια σύμπραξη με την Ελλάδα. Ειδικά με δεδομένο το τεταμένο γεωπολιτικό σκηνικό όπου οι αλλαγές στη Μεσόγειο, το Μαγκρέμπ και την Αφρική είναι ραγδαίες. Ο Χαφτάρ έχει άλλωστε εμπλακεί και στον εμφύλιο του Σουδάν.
Όσο για την Αίγυπτο, μπορεί αυτή την στιγμή να αποτελεί κάποιο αντίβαρο που λειτουργεί προς το συμφέρον της Ελλάδας, όμως κι αυτό μπορεί να αλλάξει ανά πάσα στιγμή όπως αποδεικνύει και η υπόθεση με την Μονή Σινά. Εξάλλου πριν μια εβδομάδα ο Πρόεδρος της Αιγύπτου αλ Σισί συναντήθηκε με τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ, ζητώντας αυξημένο συντονισμό μεταξύ των λιβυκών παρατάξεων για την κατάρτιση ενός σαφούς πολιτικού οδικού χάρτη με στόχο την επίλυση της συνεχιζόμενης κρίσης. Οι συνομιλίες επικεντρώθηκαν σε διάφορα ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης της ξένης ανάμειξης στη Λιβύη, δείχνοντας προς την Τουρκία. Ωστόσο δεν έγινε γνωστό αν οι δύο πλευρές συζήτησαν και για το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο. Και αυτή η σιγή ασυρμάτου σημαίνει ότι όλα τα ενδεχόμενα παραμένουν ανοικτά.