Χρειάστηκαν μόλις 20 λεπτά για να επιταχυνθούν οι απώλειες στο 3%. Μέχρι τις 7:30 μ.μ. η τιμή είχε πέσει 7,2% στα 71,48 δολάρια το βαρέλι, καταγράφοντας την μεγαλύτερη ημερήσια πτώση των τελευταίων σχεδόν τριών ετών.
Η ταχύτητα του sell-off σε μια αγορά που συνήθως κάνει άλμα σε οποιαδήποτε ένδειξη γεωπολιτικής ταραχής εξέπληξε πολλούς. Ενώ πολίτες έψαχναν για κάλυψη και τα τηλεοπτικά κανάλια μετέδιδαν εικόνες πυραύλων στον βραδινό ουρανό, οι traders είχαν ήδη συμπεράνει σωστά πως οι επιθέσεις θα μείωναν, αντί να κλιμακώσουν, τις εντάσεις μεταξύ των ΗΠΑ, του Ισραήλ και του Ιράν.
«Είναι όλα ενορχηστρωμένα, γνωρίζουμε πως η βάση είναι άδεια. Γνωρίζω από τις 18 Ιουνίου πως η βάση ήταν άδεια» έγραψε ο Jorge Montepeque, αναλυτής πετρελαίου στην Onyx Capital Group, σε μήνυμα λίγο πριν αρχίσει η επίθεση τη Δευτέρα. «Το έχουμε ξαναδεί το έργο».
Από τότε που ξέσπασαν οι εχθροπραξίες μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν, οι traders λένε πως ήταν κολλημένοι στα social media και τις πληροφορίες open source για να ερμηνεύσουν τις εξελίξεις. «Όλοι είναι σε παρόμοια βάρκα, όλοι παρακολουθούμε τα Twitter feeds, τους λογαριασμούς Osint και οτιδήποτε μπορούμε για να βγάλουμε νόημα» ανέφερε στέλεχος μεγάλης εταιρείας εμπορίας πετρελαίου.
Οι traders πετρελαίου, για παράδειγμα, εστίασαν σε δορυφορικές εικόνες της αεροπορικής βάσης Al Udeid στο Κατάρ, που φιλοξενεί 10.000 Αμερικάνους στρατιώτες. Φάνηκε να δείχνουν πως οι ΗΠΑ απομάκρυναν αεροσκάφη από την Al Udeid μέρες πριν την αεροπορική επιδρομή στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν το περασμένο Σαββατοκύριακο, και την απάντηση της Τεχεράνης στην επίθεση τη Δευτέρα.
Αυτές οι πληροφορίες βοήθησαν τους traders να βγάλουν δύο συμπεράσματα: οι εκτοξεύεις πυραύλων ήταν σε μεγάλο βαθμό συμβολικές, και η Ισλαμική δημοκρατία, έχοντας επιδείξει μια απάντηση στις αμερικανικές επιθέσεις κατά των πυρηνικών της εγκαταστάσεων, ήταν απίθανο να κλιμακώσει περαιτέρω στοχεύοντας το πιο πολύτιμο asset της περιοχής -τις πετρελαϊκές της υποδομές.
Το πετρέλαιο και το αέριο συνέχισαν να ρέουν ανεμπόδιστα από την περιοχή καθ’ όλη τη διάρκεια των μαχών, με το Ιράν να αυξάνει τις εξαγωγές του, σύμφωνα με την εταιρεία συμβούλων ενέργειας Rystad, επειδή δεν μπορούσε να διυλίσει τόσο πολύ αργό πετρέλαιο εγχώρια.
Αυτό αντανάκλασε ένα άλλο χαρακτηριστικό της αγοράς πετρελαίου: οι traders συχνά είναι καλοί στο να διατηρούν τη ροή πετρελαίου κατά τη διάρκεια αναταραχών που τρέπουν άλλες βιομηχανίες σε μαζική φυγή.
Η αντίδραση της αγοράς τη Δευτέρα αντήχησε αυτή τη συμπεριφορά μια εβδομάδα νωρίτερα, όταν οι τιμές του αργού πετρελαίου αυξήθηκαν αρχικά ως 5,5% μετά τα ισραηλινά αεροπορικά πλήγματα στις εγκαταστάσεις αερίου και τα ντεπό καυσίμων του Ιράν, προτού εξατμιστούν τα κέρδη όταν εμφανίστηκαν σημάδια πως η Τεχεράνη επιδιώκει ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις.
Και τα δυο επεισόδια δείχνουν το πώς, από τότε που ξεκίνησαν οι μάχες, οι traders έχουν περιορίσει την προσοχή τους σε ένα βασικό ερώτημα: Το Ιράν είναι πιο πιθανό ή λιγότερο πιθανό να απειλήσει τα πετρελαιοφόρα τάνκερ που κινούνται μέσω των Στενών του Ορμούζ, του φάρδους 33 χιλιομέτρων σημείου που συνδέει τους παραγωγούς του Κόλπου με τις παγκόσμιες αγορές;
«Όλοι ήταν επικεντρωμένοι στο ότι θα βάλλονταν τα Στενά. Μόλις έγινε ξεκάθαρο πως αυτό δεν θα συνέβαινε, το risk premium κατέβηκε» ανέφερε ο Amrita Sen, ιδρυτής της εταιρείας πληροφοριών αγοράς Energy Aspects.
Το στέλεχος της εμπορίας πετρελαίου σημείωσε πως τα τελευταία χρόνια έχει καθιερωθεί ένα μοτίβο: τα άλματα στις τιμές που προκαλούνται από γεωπολιτικά δράματα συχνά φθίνουν γρήγορα. «Δεν είναι μια κατάσταση όπως αυτή της Ουκρανίας και της Ρωσίας όπου πρέπει να ανακατευθύνουμε τις εμπορικές ροές για πολύ καιρό. Αυτή είναι μια κατάσταση όπου η αγορά κοιτάζει να πουλήσει σε οποιαδήποτε κατακόρυφη αύξηση».
Ο Montepeque είχε παρόμοια άποψη, λέγοντας πως είναι πλέον συνήθης πρακτική να πουλάς σε οποιαδήποτε σημαντική εξέλιξη. «Αν διαβάσεις την αγορά σωστά, έχεις τη θέση υπέρ σου, βάζεις χρήματα και θέλεις να αποκρυσταλλώσεις το κέρδος και να πουλήσεις».
Αν και η αγορά περίμενε την έναρξη του πολέμου, με το πετρέλαιο να κινείται ανοδικά εν όψει της αρχικής επίθεσης του Ισραήλ, το ευρύτερο σκηνικό έχει κάνει τους traders απρόθυμους να βάλουν μεγάλα στοιχήματα σε μια αύξηση των τιμών.
Η παγκόσμια αγορά πετρελαίου εφοδιάζεται καλά, με το πετρελαϊκό καρτέλ OPEC+ να έχει αυξήσει σημαντικά την παραγωγή της τους τελευταίους μήνες. Οι αμερικανικές εταιρείες παραγωγής σχιστολιθικού πετρελαίου επίσης θέλουν να διατηρηθεί η αμερικανική παραγωγή σε επίπεδα ρεκόρ.
Η Helima Croft, στρατηγική αναλύτρια του RBC, σημείωσε πως ο Λευκός Οίκος πιθανόν αποφάσισε να μην αντλήσει από τα στρατηγικά πετρελαϊκά αποθέματα των ΗΠΑ ακόμα και κατά τη διάρκεια της κορύφωσης των αναταραχών στην αγορά ενέργειας τις τελευταίες εβδομάδες επειδή οι αξιωματούχοι «ήταν βέβαιοι πως είχαν άλλες πηγές εφεδρικών βαρελιών στην περίπτωση που υπάρξει σοβαρή διακοπή».
Πολλοί αναλυτές προέβλεπαν πως ο κόσμος θα είχε κατακλυστεί με αργό πετρέλαιο μέχρι το τέλος του έτους, ασκώντας ακόμα μεγαλύτερη πίεση στις τιμές. «Όλοι εξακολουθούν να νομίζουν πως αυτό [το πετρέλαιο] θα πέσει στα 50 με 60 δολάρια» λέει ο Sen. «Μόλις αφαιρεθεί ο κίνδυνος, ο κόσμος θα επιστρέψει στην εξέταση των θεμελιωδών».
Μια αβέβαιη εκεχειρία μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ, με τη μεσολάβηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, πυροδότησε ένα ακόμα sell-off την Τρίτη, με το Brent να πέφτει 6,1% σε λίγο πάνω από τα 67 δολάρια το βαρέλι, κάτω από το επίπεδο που βρίσκονταν πριν τον πόλεμο.
«Η επικρατούσα αίσθηση είναι ότι το Ιράν δεν μπορεί να κάνει πολλά περισσότερα, και το κλείσιμο των Στενών βλάπτει μόνο την Κίνα, τον μοναδικό σύμμαχό του που έχει απομείνει», δήλωσε ένας trader πετρελαίου. «Οι Ισραηλινοί δεν μπορούν να κάνουν τίποτε άλλο, η πυρηνική απειλή έχει υποχωρήσει, οποιαδήποτε περαιτέρω επιθετικότητα από αυτούς, δεν θα ήταν και τόσο καλοδεχούμενη».
Οι αναλυτές είπαν πως οι διακυμάνσεις των τιμών στην αγορά είχαν επίσης επιδεινωθεί από την τοποθέτηση σε options, παράγωγα που αποκτούν μεγαλύτερη αξία όταν το πετρέλαιο αυξάνεται ή μειώνεται προς μια προκαθορισμένη τιμή.
Με τις αγορές πετρελαίου να δέχονται πιέσεις πριν ξεσπάσει η σύγκρουση μεταξύ Ιράν και Ισραήλ λόγω των ανησυχιών για τις υψηλές προμήθειες και τη χλιαρή ζήτηση, ορισμένοι παραγωγοί αγόρασαν put options, τα οποία πληρώνουν αν το αργό πέσει.
Οι dealers διαχειρίζονται αυτές τις θέσεις αγοράζοντας συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, τα οποία είναι τα κύρια οχήματα που χρησιμοποιούνται στις συναλλαγές πετρελαίου και τα οποία καθορίζουν τη βάση για την παγκόσμια τιμή του πετρελαίου.
«Καθώς το Brent έπεφτε, η πιθανότητα να χρειαστεί να πληρώσουν οι dealers αυξήθηκε. Έτσι έπρεπε να πουλήσουν όλο και περισσότερα futures», δήλωσε ο Ilia Bouchouev, πρώην πρόεδρος της αμερικανικής εταιρείας εμπορίας εμπορευμάτων Koch Global Partners. Αυτές οι επιπλέον πωλήσεις τροφοδότησαν την απότομη κίνηση προς τα κάτω τη Δευτέρα, είπε.
Ο Al Munro, χρηματιστής της Marex, πρόσθεσε: «Υπήρξε μια φρενίτιδα προς την κορυφή και μια φρενίτιδα προς τα κάτω».