Πέρασαν δύο δεκαετίες από την τελευταία φορά που κάποιο κράτος εισχώρησε στο κλειστό κλαμπ των πυρηνικών δυνάμεων. Με τον βομβαρδισμό τριών ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων το περασμένο Σαββατοκύριακο, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ σηματοδότησε την πρόθεσή του να κρατήσει την πόρτα του κλαμπ ερμητικά κλειστή.
Αγνωστο παραμένει εάν το προληπτικό πλήγμα που διέταξε ο Τραμπ θα έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Πολλοί εκφράζουν, όμως, ήδη ανησυχίες ότι το Ιράν καθώς και άλλες χώρες θα βγάλουν τα λάθος συμπεράσματα από αυτά που θα ήθελε ο Λευκός Οίκος, καταλήγοντας ότι η κατοχή πυρηνικής βόμβας αποτελεί τη μόνη προστασία σε έναν απειλητικό κόσμο.
Η Βόρεια Κορέα, το τελευταίο μέλος του πυρηνικού κλαμπ, δεν αντιμετώπισε ποτέ τέτοια επίθεση, όπως το Ιράν. Αρνούμενη επιμόνως εδώ και χρόνια να διαλύσει το πυρηνικό της πρόγραμμα, η Βόρεια Κορέα αντιμετωπίζεται σήμερα σαν απόρθητο κάστρο από τον υπόλοιπο κόσμο. Ο Τραμπ αντάλλαξε φιλικές επιστολές με τον Κιμ Γιονγκ Ουν και συναντήθηκε μαζί του δύο φορές, σε φρούδα προσπάθεια επίτευξης συμφωνίας. Στην περίπτωση του Ιράν, ο Τραμπ ανέπτυξε βομβαρδιστικά Β-2 λίγες μόλις εβδομάδες μετά το διπλωματικό του άνοιγμα προς την ηγεσία του θεοκρατικού καθεστώτος.
«Ο κίνδυνος το Ιράν να αποκτήσει μικρό πυρηνικό οπλοστάσιο έχει αυξηθεί σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα. Μπορούμε να υποθέσουμε ότι ομάδα σκληροπυρηνικών στελεχών του καθεστώτος απαιτεί ήδη την επιτάχυνση του προγράμματος κατασκευής πυρηνικού όπλου», σημειώνει ο ειδικός του αφοπλισμού, Ρόμπερτ Αϊνχορν, μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας της κυβέρνησης Ομπάμα με το Ιράν. Ακόμη, όμως, και αν το Ιράν επέσπευδε δραματικά το πυρηνικό του πρόγραμμα, τα προσκόμματα θα ήταν μνημειώδη. Ενα από αυτά είναι η πεποίθηση πως αν οι ΗΠΑ ή το Ισραήλ εντοπίσουν τέτοια κίνηση, θα χτυπήσουν ξανά. Οι απομονωμένοι και εξασθενημένοι ηγέτες του Ιράν δεν επιθυμούν να προκαλέσουν τους δυτικούς εχθρούς τους.
Στελέχη του καθεστώτος της Τεχεράνης απαιτούν ήδη την επιτάχυνση του προγράμματος, ενώ και άλλα κράτη θεωρούν ότι ίσως πρέπει να μιμηθούν τη Βόρεια Κορέα.
«Είναι βέβαιο ότι η Βόρεια Κορέα δεν έχει μετανιώσει που απέκτησε πυρηνικό οπλοστάσιο», λέει ο Κρίστοφερ Χιλ, μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας με την Πιονγιάνγκ την περίοδο 2007-08. Το θέλγητρο της πυρηνικής βόμβας έχει ενισχυθεί μεταξύ των συμμάχων των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή και στην Ασία. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι σύμμαχοι αυτοί καλύπτονταν από την αμερικανική πυρηνική ομπρέλα. Αντιμέτωποι, ωστόσο, σήμερα με τον πρόεδρο Τραμπ και την άποψή του ότι οι συμμαχίες είναι ασύμβατες με το όραμα της «Αμερικής πάνω απ’ όλα», οι σύμμαχοι καλούνται να λάβουν δύσκολες αποφάσεις.
«Θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί πια όταν κάνουμε λόγο για αμερικανική ομπρέλα. Χώρες όπως η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα αναρωτιούνται αν μπορούν να βασίζονται πάνω μας», τονίζει ο Χιλ, ο οποίος υπηρέτησε ως πρέσβης στη Νότια Κορέα, στο Ιράκ, στην Πολωνία και στη Σερβία.
Οι πολίτες στη Νότια Κορέα εμφανίζονται σε δημοσκοπήσεις να επιθυμούν η χώρα τους να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Ο νεοεκλεγείς πρόεδρος Λι Τζάε Μιουνγκ, πάντως, δεσμεύθηκε να βελτιώσει τις σχέσεις με την Πιονγιάνγκ. Το 2023, ο πρόεδρος Μπάιντεν είχε υπογράψει συμφωνία με τη Σεούλ προκειμένου η Νότια Κορέα να εμπλακεί σε μεγαλύτερο βαθμό στον πυρηνικό σχεδιασμό των ΗΠΑ στην Ασία, σε μία προσπάθεια να αποθαρρύνει τη Νότια Κορέα να επιδιώξει την αυτόνομη κατασκευή πυρηνικής βόμβας.
Στην Ιαπωνία, λίκνο του κινήματος υπέρ του αφοπλισμού, ο πολιτικός κόσμος έχει αρχίζει να συζητά την αποθήκευση αμερικανικών πυρηνικών βομβών σε ιαπωνικό έδαφος. Η απειλή του προέδρου Πούτιν για χρήση πυρηνικών όπλων πεδίου μάχης στα πρώτα στάδια του πολέμου στην Ουκρανία έκανε τον Μπάιντεν να διστάσει να εξοπλίσει καλά τους Ουκρανούς. «Το δίδαγμα της Ουκρανίας θα μπορούσε να είναι: Αν έχεις πυρηνικά, κράτα τα. Αν δεν τα έχεις, απόκτησέ τα, ιδίως αν είσαι μικρή χώρα με απειλητικό γείτονα», επισημαίνει ο αναλυτής του ινστιτούτου Brookings, Μπρους Ραϊντέλ.
Η Σαουδική Αραβία, από την πλευρά της, έχει παρακολουθήσει τις πυρηνικές φιλοδοξίες του Ιράν με ανησυχία. Οι ΗΠΑ προσπάθησαν να καθησυχάσουν το Ριάντ, προσφέροντας βοήθεια για ανάπτυξη ειρηνικών εφαρμογών της πυρηνικής ενέργειας. Η Λιβύη του Καντάφι εγκατάλειψε το 2003 τις πυρηνικές φιλοδοξίες της. «Στη Μόσχα, στην Πιονγιάνγκ και στο Πεκίνο, οι ηγεσίες συγκράτησαν την προθυμία του Τραμπ να χρησιμοποιήσει ένοπλη βία», υπογραμμίζει ο Αϊνχορν.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ")