στην πυρηνική ενέργεια, αλλά όταν κοιτάζω τις γενικές ενεργειακές εξελίξεις, δεν βλέπω πώς ο κόσμος μπορεί να φτάσει στην ουδετερότητα άνθρακα χωρίς την πυρηνική ενέργεια», δήλωσε πρόσφατα ο πρωθυπουργός.
Η συζήτηση που υπάρχει αφορά στους ευρωπαϊκούς στόχους απανθρακοποίησης, στις επενδύσεις κάθε ενεργειακής τεχνολογίας, από τον λιγνίτη και το φυσικό αέριο έως τα φωτοβολταϊκά πάρκα και τις ανεμογεννήτριες με το επιχείρημα ότι δεν υπάρχει τρόπος να φτάσουμε στο ουδέτερο ισοζύγιο εκπομπών χωρίς την πυρηνική ενέργεια.
Ποιες είναι όμως οι θέσεις των άλλων χωρών;
Η Γερμανία, μέχρι πρότινος σύμβολο της μεταπυρηνικής Ευρώπης, εμφανίζεται να συμπλέει με τη Γαλλία, την κατ’ εξοχήν εκπρόσωπο της πυρηνικής ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η οικολογική Δανία εξετάζει την άρση της 40ετούς απαγόρευσης χρήσης πυρηνικής ενέργειας, ενώ το Βέλγιο αναθεωρεί τις αποφάσεις για παροπλισμό των πυρηνικών μονάδων του.
Στην Ισπανία, που έχει αποφασίσει να παροπλίσει μέχρι το 2035 όσους πυρηνικούς αντιδραστήρες παραμένουν ακόμη σε λειτουργία, το σοκ που προκάλεσε το μπλακ άουτ του Απριλίου άνοιξε εκ νέου τη συζήτηση για την πυρηνική ενέργεια, με τους υποστηρικτές να καλούν την κυβέρνηση να αναθεωρήσει την απόφασή της.
Η πρόσφατη σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, που αναζωπύρωσε τους φόβους για περιφερειακό πόλεμο, έφερε ξανά στο προσκήνιο το ερώτημα: ποιες χώρες διαθέτουν πυρηνικά όπλα και πού βρίσκονται αυτά αποθηκευμένα στον κόσμο; Σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης και την Ομοσπονδία Αμερικανών Επιστημόνων, εννέα χώρες κατέχουν συνολικά περίπου 12.241 πυρηνικές κεφαλές στις αρχές του 2025. Η Ρωσία και οι Ηνωμένες Πολιτείες διατηρούν τη συντριπτική πλειοψηφία, με τη Ρωσία να διαθέτει περίπου 5.459 και τις ΗΠΑ περίπου 5.277 κεφαλές. Οι υπόλοιπες χώρες —Κίνα, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ινδία, Πακιστάν, Βόρεια Κορέα και Ισραήλ— κατέχουν το υπόλοιπο 13% του παγκόσμιου οπλοστασίου.
Τα αμερικανικά όπλα στις ευρωπαϊκές βάσεις παραμένουν υπό αμερικανικό έλεγχο, αλλά η παρουσία τους λειτουργεί ως διαβεβαίωση για τη δέσμευση των ΗΠΑ στην άμυνα των συμμάχων τους, ενώ θεωρείται και εργαλείο αποτροπής περαιτέρω διάδοσης πυρηνικών όπλων. Σύμφωνα με διεθνείς αναλύσεις, οι περισσότερες χώρες κρατούν μυστικό το ακριβές μέγεθος του οπλοστασίου τους. Μόνο οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία έχουν δημοσιοποιήσει σχετικές πληροφορίες. Το Ισραήλ, που θεωρείται η μοναδική πυρηνική δύναμη στη Μέση Ανατολή, ακολουθεί πολιτική «στρατηγικής ασάφειας» και δεν επιβεβαιώνει ούτε διαψεύδει την κατοχή πυρηνικών, αν και εκτιμάται ότι διαθέτει περίπου 90 κεφαλές.
Από την εποχή της Φουκοσίμα βέβαια ο κόσμος έχει αλλάξει, η τεχνολογία έχει προχωρήσει και η τεχνητή νοημοσύνη έχει εισβάλει στη ζωή μας.
Σε μια πυρηνική αντιπαράθεση λοιπόν, οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων συχνά έχουν μόνο λίγα λεπτά για να αξιολογήσουν τις απειλές και να ανταποκριθούν και τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να επεξεργάζονται τεράστιες ποσότητες πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο, ενδεχομένως βοηθώντας σε ταχύτερες αποφάσεις, αλλά πιθανώς εις βάρος της προσοχής.
Και αυτό ενδεχομένως να το πληρώσει η ανθρωπότητα αν δεν σκεφτεί με προσοχή τα επόμενα βήματα. Η Ελλάδα ασφαλώς πρέπει να το λάβει σοβαρά καθώς είναι στον ορίζοντα η εφιαλτική προοπτική να αποκτήσει η Τουρκία πυρηνικά όπλα, καθώς οι πρόσφατες συγκυρίες δεν αφήνουν περιθώριο για εφησυχασμού, ή έστω θεωρητικό αποκλεισμό αυτής της εξέλιξης, ακόμα και μέσα στα επόμενα 10 χρόνια.