Την ίδια στιγμή το αντίστοιχο συμβόλαιο με βάση την Αμερικανική ποικιλία WTI διαπραγματεύετο στα $ 72.09 το βαρέλι.
Με την ανωτέρω τιμή του Brent να είναι σαφώς κάτω από το επίπεδο κορύφωσης στα $78 το βαρέλι, που έφθασε την περασμένη Παρασκευή πρωί, έχοντας ανατιμηθεί κατά 12%, καθώς έγινε γνωστή η μεγάλη επίθεση της Ισραηλινής αεροπορίας κατά των πυρηνικών εγκαταστάσεων και στρατιωτικών στόχων του Ιράν. Να υπενθυμίσουμε ότι η ισραηλινή επίθεση στην οποία συμμετείχαν 200 και πλέον μαχητικά αεροσκάφη της Ισραηλινής αεροπορίας εκδηλώθηκε τα χαράματα της περασμένης Παρασκευής, παράλληλα με εκτεταμένες δολιοφθορές αντιαεροπορικών συστοιχιών και κατευθυνόμενων πυραύλων από Ισραηλινούς κομάντος σε διάφορες τοποθεσίες εντός του Ιράν, αλλά και με εστιασμένες επιθέσεις κατά της ανώτερης στρατιωτικής ηγεσίας η οποία και αποδεκατίστηκε.
H εβδομαδιαία διακύμανση του Brent
Εν τω μεταξύ την Κυριακή και Δευτέρα η Ισραηλινή αεροπορία έπληξε και σειρά ενεργειακών εγκαταστάσεων στο Ιράν συμπεριλαμβανομένων αποθηκευτικών χώρων πετρελαϊκών προϊόντων πέριξ της Τεχεράνης αλλά και δύο μονάδων επεξεργασίας φυσικού αερίου, προερχόμενου από το μεγάλο υποθαλάσσιο κοίτασμα South Pars στον Περσικό Κόλπο, το οποίο μοιράζεται το Ιράν με το Κατάρ. Το συγκεκριμένο κοίτασμα χωρητικότητας 51 tcm θεωρείται από τα μεγαλύτερα στον κόσμο κι αποτελεί την βάση για την παραγωγή LNG από το Κατάρ. Με το Ιράν, λόγω πολυετών κυρώσεων, να μην έχει μπορέσει να αξιοποιήσει αποτελεσματικά το εν λόγω κοίτασμα για εξαγωγές αλλά το χρησιμοποιεί για να καλύπτει σχεδόν αποκλειστικά τις εγχώριες ανάγκες που ανέρχονται περίπου στα 250 bcma, επιτρέποντας περιορισμένες μόνο εξαγωγές, μέσω αγωγών, ύψους περίπου 15 bcma, προς την Τουρκία, την Αρμενία και το Ιράκ.
Να σημειωθεί ότι από εχθές η λειτουργία των ανωτέρω μονάδων επεξεργασίας αερίου στην περιοχή Asaluyeh και Bandar -E Tahari έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας, ενώ ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες κάνουν λόγο για πλήγματα κατά του μεγάλου διυλιστηριακού συγκροτήματος στο Abadan.
Να σημειωθεί ότι το Ιράν διαθέτει ένα δίκτυο 8 διυλιστηρίων που λειτουργούν σε διάφορες τοποθεσίες της χώρας, ενώ η παραγωγή αργού γίνεται από δεκάδες χερσαία και θαλάσσια κοιτάσματα στην περιοχή Bushehr και Khuzestan. Το δε εξαγωγικό τέρμιναλ ευρίσκεται στο νησί Kharg στο βόρειο ανατολικό άκρο του Περσικού Κόλπου. Από εκεί το Ιράν εξάγει περί τα 1.6 εκατ βαρέλια την ημέρα, από μια συνολική παραγωγή που σύμφωνα με τελευταία στοιχεία του OPEC και του ΙΕΑ έφθασε τα 3.4 εκατ.βαρ/ημερα, στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων ετών. Με την παγκόσμια παραγωγή αργού, συμπεριλαμβανομένων και υγρών καταλοίπων ( NGL’s) να υπολογίζεται στα 104.6 εκατ.βαρ.ανά ημέρα.
Με το Ισραήλ να έχει αρχίσει να πλήττει εγκαταστάσεις πετρελαίου και αερίου στο Ιράν εύλογα τίθεται το ερώτημα ως προς τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει ο τερματισμός των ενεργειακών εξαγωγών της Τεχεράνης. Και ναι μεν για το φυσικό αέριο οι εξαγόμενες ποσότητες θεωρούνται μικρές και οι χώρες που πλήττονται εύκολα μπορούν να τις αντικαταστήσουν από άλλους προμηθευτές ( λχ στην περίπτωση της Τουρκίας με Ρωσικό αέριο και LNG από τη διεθνή αγορά). Στην περίπτωση του πετρελαίου όμως τα πράγματα είναι λίγο ποιο σύνθετα αφού το εξαγόμενο πετρέλαιο κατευθύνεται σχεδόν αποκλειστικά στην Κίνα ( μέσω του σκιώδους στόλου του Ιράν) και μάλιστα πωλείται με σοβαρό discount σε διάφορα μικρά διυλιστήρια (tea pot refineries).
Στελέχη της διεθνούς αγοράς πετρελαίου εκτιμούν ότι ακόμα και εάν μηδενιστούν οι πετρελαϊκές εξαγωγές του Ιράν δεν πρόκειται να υπάρξει σοβαρό πρόβλημα αφού η παγκόσμια αγορά αργού και προϊόντων είναι επαρκώς εφοδιασμένη με ικανά χερσαία και εν πλω αποθέματα, που σύμφωνα με τον ΙΕΑ ξεπερνούν συνολικά τα 7.670 εκατ. βαρέλια ενώ αυτά των χωρών του Ο.Ο.Σ.Α είναι στα 2.734 εκατ. βαρ. Παράλληλα η εφεδρική παραγωγική ικανότητα (δηλ. το spare capacity) των χωρών του OPEC+ εκτιμάται στα 5.3 εκατ. βαρ. την ημέρα, σε αρκετά υψηλό ιστορικό επίπεδο.
Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και εάν σταματήσει άμεσα η ροή πετρελαίου από το Ιράν η διεθνής αγορά δεν πρόκειται να αντιμετωπίσει σοβαρό πρόβλημα.
Σήμερα, πέμπτη ημέρα του πολέμου Ιράν-Ισραήλ οι φόβοι των περισσότερων αναλυτών εστιάζονται στο ενδεχόμενο η Τεχεράνη να υπονομεύσει την διέλευση των πετρελαιοφόρων πλοίων που πλέουν μέσα από τα στενά του Όρμου Ορμούζ. Ένα στενό πέρασμα μήκους 33 χλμ. μεταξύ των ακτών των ΗΑΕ και Ομάν, στο νότιο δυτικό άκρο του Περσικού Κόλπου, όπου τα τάνκερς και άλλα πλοία διέρχονται μέσα από ένα στενό δίαυλο 6 νμ. Υπό κανονικές συνθήκες οι Ιρανοί δεν θα είχαν πρόβλημα να παγιδεύσουν τον εν λόγω δίαυλο είτε με νάρκες είτε με πυραύλους ή και με απευθείας επιθέσεις μέσω στόλου ταχύπλοων σκαφών που διαθέτουν.
Ομως, με τα περισσότερα επιχειρησιακά κέντρα ελέγχου του Ιράν εκτός λειτουργίας, με σοβαρό πρόβλημα στρατιωτικής ηγεσίας και συνεχείς αεροπορικούς βομβαρδισμούς από το Ισραήλ εκφράζονται σοβαρές επιφυλάξεις κατά πόσο ικανή είναι πλέον η ηγεσία του ναυτικού του Ιράν και οι Φρουροί της Επανάστασης να οργανώσουν ένα ναυτικό αποκλεισμό των Στενών του Ορμούζ, μέσω των οποίων πλέει καθημερινά ένα 18% με 20% της παγκόσμιας πετρελαϊκής παραγωγής και ένα 21% του διακινούμενου LNG. Στην ακραία περίπτωση που η Τεχεράνη καταφέρει να αποκλείσει με κάποιο τρόπο τα εν λόγω Στενά, το πρόβλημα καθίσταται διεθνές και άρα είναι πιθανό να δούμε την επέμβαση των ναυτικών χωρών ( ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία) προς αποκατάσταση της διεθνούς τάξης ναυσιπλοΐας διευρύνοντας με αυτόν τον τρόπο την σύρραξη. Αλλά και σε αυτή την περίπτωση η τιμή του αργού θα ανατιμηθεί για μια περιορισμένη χρονική περίοδο, ενός ή δύο το πολύ μηνών, έως ότου αποκατασταθεί η ναυσιπλοΐα.
Τέλος, καθώς εξελίσσονται οι στρατιωτικές επιχειρήσεις και από τα δυο μέρη με σοβαρά πλήγματα κατά αμάχων και υποδομών, και το θεοκρατικό καθεστώς στην Τεχεράνη αρχίζει να αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα πειθαρχίας και συνοχής που το κάνουν να φοβάται για την επιβίωση του, δεν αποκλείεται να δοκιμάσει ως ύστατο αμυντικό μέσο, την χρήση πυρηνικών όπλων. Αφού αποδεδειγμένα διαθέτει εμπλουτισμένο ουράνιο σε αρκετή ποσότητα ικανή για την κατασκευή πέντε ή και περισσότερων «βρόμικων» βομβών ουρανίου. Και πάλι τίθεται το θέμα εάν μετά από τους εκτενείς βομβαρδισμούς των τελευταίων ημερών η Τεχεράνη θα διαθέτει τα μέσα και την οργάνωση για την ετοιμασία του πυρηνικού της οπλοστασίου και την αποστολή πυρηνικών κεφαλών με κατευθυνόμενους πυραύλους κατά στόχων στο Ισραήλ. Σε μια τέτοια περίπτωση, που όμως δεν μπορεί να αποκλειστεί, κάθε εκτίμηση για την πορεία της ενεργειακής αγοράς είναι λίαν παρακινδυνευμένη.
Όσο διαρκούν οι πολεμικές επιχειρήσεις στον άξονα Ιράν-Ισραήλ και οι μάχες διεξάγονται με συμβατικά μέσα, οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν ότι οι αγορές πετρελαίου και φυσικού αερίου θα κινηθούν σε λογικά επίπεδα ενισχυμένες με ένα μικρό σχετικά war premium. Καθώς κλείνουμε αυτό το κείμενο το Brent στις Ασιατικές αγορές διαπραγματευόταν στα $ 73.85 το βαρέλι και το φυσικό αέριο στο Ολλανδικό TTF στα € 37.906 / MWh χωρίς ιδιαίτερη ανοδική φορά.