φτάσουν οι δυτικές χώρες για να αναπτύξουν και να διαφοροποιήσουν την προμήθεια κρίσιμων ορυκτών, που απαιτούνται για τις μπαταρίες των ηλεκτρικών οχημάτων και για τους τομείς της άμυνας και της τεχνολογίας.
Οι δυτικές κυβερνήσεις έχουν υποστηρίξει ότι η διαφοροποίηση της παραγωγής είναι απαραίτητη για την ενεργειακή ασφάλεια.
Το μέσο μερίδιο αγοράς των τριών μεγαλύτερων παραγωγών χαλκού, λιθίου, νικελίου, κοβαλτίου, γραφίτη και στοιχείων σπάνιων γαιών ήταν 86% το 2024, από περίπου 82% το 2020, ανέφερε ο οργανισμός.
Ο οργανισμός που εδρεύει στο Παρίσι σημείωσε ότι σχεδόν όλη η αύξηση της προσφοράς σε διάφορα τμήματα των αγορών μετάλλων προέρχεται από τον μοναδικό κορυφαίο παραγωγό, όπως η Ινδονησία για το νικέλιο και η Κίνα για το κοβάλτιο, τον γραφίτη και τις σπάνιες γαίες
«Έχουμε όλους τους λόγους να ανησυχούμε για τη συγκέντρωση των κρίσιμων ορυκτών, ιδίως στην πλευρά της διύλισης», δήλωσε ο Fatih Birol, εκτελεστικός διευθυντής του ΙΕΑ, καθώς κάλεσε τις κυβερνήσεις να παράσχουν “επειγόντως” στήριξη στους νεοεισερχόμενους.
«Δεν μπορούμε να βασιστούμε μόνο στις δυνάμεις της αγοράς αν θέλουμε να διαφοροποιηθούμε και να απομακρυνθούμε από αυτή τη συγκέντρωση», δήλωσε στους Financial Times.
Η Κίνα κυριαρχεί στις περισσότερες αλυσίδες εφοδιασμού, ασκώντας επιρροή σε όλα τα στάδια από την εξόρυξη έως την επεξεργασία μετάλλων, καθώς και στην παραγωγή των μπαταριών και των μαγνητών που χρησιμοποιούνται στα ηλεκτρικά οχήματα και σε άλλα βασικά βιομηχανικά εξαρτήματα.
Η χώρα είναι ο κορυφαίος διυλιστής και μεταποιητής για 19 από τα 20 μέταλλα που ανέλυσε ο ΙΕΑ, με μέσο μερίδιο αγοράς περίπου 70%.
Η κυριαρχία της είναι πιθανό να αυξηθεί ακόμη και καθώς ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει υιοθετήσει μια επιθετική προσέγγιση για την οικοδόμηση μιας εγχώριας βιομηχανίας, μεταξύ άλλων με την επιβολή δασμών εισαγωγής και την αναζήτηση συμφωνιών με δυνητικούς προμηθευτές όπως η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, η Γροιλανδία και η Ουκρανία.
Ωστόσο, ο ΔΟΕ (IEA), ένας βραχίονας του ΟΟΣΑ, προειδοποίησε ότι το μέσο μερίδιο των τριών κορυφαίων προμηθευτριών χωρών θα μειωθεί «μόνο οριακά κατά την επόμενη δεκαετία», πράγμα που σημαίνει ότι τα επίπεδα συγκέντρωσης θα επιστρέψουν στην πραγματικότητα στα επίπεδα του 2020.
Η συγκεντρωμένη προσφορά και οι περιορισμοί στις εξαγωγές από χώρες όπως η Κίνα ενέχουν τον κίνδυνο «επώδυνων διαταραχών», δήλωσε ο ΙΕΑ, προσθέτοντας ότι το 55% των ορυκτών που καλύπτονται στην έκθεσή του υπόκεινται σε κάποιους ελέγχους εξαγωγών.
Η αγορά χαλκού, η οποία είναι απαραίτητη για τομείς όπως οι κατασκευές και η τεχνολογία, θα είναι ιδιαίτερα ευάλωτη κατά την επόμενη δεκαετία, καθώς η αύξηση της ζήτησης ξεπερνά την προσφορά, ανέφερε ο ΙΕΑ, η οποία αναμένει ένα κενό προσφοράς 30% μέχρι το 2035.
Η εμπορική διαμάχη ΗΠΑ-Κίνας αποτρέπει επίσης τις δαπάνες, δήλωσε ο ΙΕΑ, ο οποίος διαπίστωσε ότι οι επενδύσεις σε κρίσιμα ορυκτά αυξήθηκαν μόλις κατά 5% πέρυσι, από 14% το 2023