Στο τέλος του περασμένου Φεβρουαρίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το Clean Industrial Deal, που περιλαμβάνει και το Σχέδιο δράσης για προσιτή ενέργεια (Action Plan for Affordable Energy). 

Πρόκειται για 8 μέτρα που κατατείνουν στη μείωση του ενεργειακού κόστους, μέσα από δράσεις που ευνοούν την προσέλκυση ζωτικής σημασίας επενδύσεων σε τομείς, όπως είναι οι διασυνδέσεις. Μπορεί η Ευρώπη να διαθέτει ένα σχετικά ολοκληρωμένο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, όμως απαιτείται περαιτέρω επέκτασή του με περισσότερες διασυνδέσεις, περισσότερες υποδομές και περισσότερη ευελιξία που θα επιτρέψει την καλύτερη αξιοποίηση των φθηνών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. 

Αυτή η πλήρως ολοκληρωμένη αγορά ενέργειας του μέλλοντος, θα μειώσει τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας, θα αποτρέψει τον κίνδυνο αποβιομηχάνισης της ηπείρου και θα επιτρέψει την αποτελεσματικότερη χρήση των ΑΠΕ. Σημειώνουμε ότι η βελτίωση της διασυνοριακής δυναμικότητας και της ευελιξίας θα μπορούσε να αποτρέψει τις αιχμές των τιμών και να μειώσει το υψηλό κόστος συμφόρησης του δικτύου. Οι δε εξίσου υψηλές επενδύσεις σε διασυνοριακά δίκτυα, (εκτιμώνται σε 2 δισ. ευρώ το χρόνο, θα απέφερε συνολικό όφελος ύψους 5 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση).  

Το μπλακ άουτ 

Κάνοντας μια αναγωγή αυτών των παραδοχών στα όσα βίωσε προ ημερών η Ιβηρική χερσόνησος, με την πρωτοφανή μαζική διακοπή στην ηλεκτροδότηση της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και ενός μικρού τμήματος στην νότια Γαλλία, αρκούσε, κατά τα φαινόμενα, ένα εξωτερικό συμβάν για να διαταράξει συθέμελα το ισοζύγιο παραγωγής και ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας και να προκαλέσει το μπλακάουτ.    

Με άρθρο τους, οι Financial Times, παρουσιάζουν μια νέα εκδοχή των γεγονότων που οδήγησαν στο δραματικό συμβάν. Πιο συγκεκριμένα, η Πορτογαλία κατηγορεί την Γαλλία ως υπαίτιο.

Το πόσο σοβαρή είναι αυτή η καταγγελία αποδεικνύεται από το γεγονός ότι η Λισαβόνα θα προσφύγει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου να ασκήσει πίεση στην γαλλική πλευρά να επιταχύνει τις διασυνοριακές συνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας επειδή ισχυρίζεται ότι η καθυστέρηση στην υλοποίηση της κατασκευής των αναγκαίων νέων συνδέσεων άφησαν, τελικά, την ιβηρική χερσόνησο ευάλωτη σε φαινόμενα εκτεταμένων διακοπών στην ηλεκτροδότηση. 

Το καταστροφικό μπλακ άουτ στις 28 Απριλίου, που έθεσε εκτός λειτουργίας το ηλεκτρικό δίκτυο της Πορτογαλίας, αναζωπύρωσε, γράφουν οι FT, τις μακροχρόνιες εντάσεις σχετικά με τις διασυνδέσεις για την εμπορία ηλεκτρικής ενέργειας με την Γαλλία. 

Στην Μαδρίτη, οι ισπανικές αρχές δεν έχει ακόμη καταλήξει στο τί έφταιξε ακριβώς, όμως ορισμένοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι περισσότερες ηλεκτρικές συνδέσεις με την Γαλλία θα είχαν καταστήσει την Ισπανία μέρος ενός μεγαλύτερου και ισχυρότερου δικτύου, που θα αποδεικνυόταν πιο ανθεκτικό να αντέξει το πλήγμα. 

Πίσω στην Λισαβόνα, η υπουργός Ενέργειας της Πορτογαλίας δήλωσε στους Financial Times ότι οι ανεπαρκείς διασυνδέσεις μεταξύ Γαλλίας και Ισπανίας συνιστούν «εμπόδιο» στην εσωτερική αγορά της Ε.Ε., όπερ σημαίνει ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία παρέχει στις Βρυξέλλες τη δυνατότητα να παρέμβουν αυτοβούλως. «Αυτό είναι ένα ευρωπαϊκό ζήτημα, δεν είναι ζήτημα μεταξύ των τριών χωρών», είπε χαρακτηριστικά. 

Η ιβηρική χερσόνησος δεν διαθέτει επαρκή επίπεδα συνδεσιμότητας με την υπόλοιπη Ένωση, με αποτέλεσμα, την αυτόματη αποσύνδεση του ισπανικού συστήματος που κατέρρευσε, από εκείνο της Γαλλίας, με στόχο να προστατευθεί το ευρύτερο δίκτυο. 

Η Ισπανία κατηγορεί εδώ και δεκαετίες την γειτονική Γαλλία ότι εμποδίζει την κατασκευή περισσότερων ηλεκτρικών συνδέσεων μεταξύ των δύο χωρών, επειδή, υποψιάζεται ότι επιθυμεί να προστατεύσει τα πυρηνικά εργοστάσιά της από την εισροή φθηνής ισπανικής ηλιακής και αιολικής ενέργειας. 

Ωστόσο, ο μεν υπουργός Ενέργειας της Γαλλίας αρνήθηκε να σχολιάσει, ενώ ο διαχειριστής δικτύου της Γαλλίας, RTE, απέρριψε την κατηγορία ότι εμποδίζει επίτηδες τις διασυνοριακές συνδέσεις. 

Ο πρόεδρος της RTE, δήλωσε: «Πάντα αντιμετωπίζαμε τις διασυνδέσεις με την Ισπανία ως ένα πολύ σοβαρό ζήτημα, για το οποίο υπάρχουν γαλλικές και ευρωπαϊκές δεσμεύσεις. Επομένως, είναι λάθος να εκτοξεύονται κατηγορίες σε βάρος της Γαλλίας για το θέμα.» 

Ο ίδιος πρόσθεσε ότι βρίσκονται σε εξέλιξη εργασίες για μια νέα σύνδεση μέσω του Βισκαϊκού Κόλπου, που αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2028, που θα διπλασιάσει την χωρητικότητα ισχύος της διασύνδεσης μεταξύ Γαλλίας και Ισπανίας, στα 5 GW. 

Το υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος της Ισπανίας δήλωσε ότι οι περισσότερες διασυνδέσεις αποτελούν «προτεραιότητα» και ότι εργάζεται «από κοινού» με τη Γαλλία και την Επιτροπή για το θέμα αυτό. 

Το 2002 οι Βρυξέλλες έθεσαν στόχους για τα κράτη -μέλη να έχουν ικανότητα εισαγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ίση με το 10% της εγχώριας παραγωγής τους, έως το 2020 και το ποσοστό αυτό να φθάσει στο 15% έως το 2030. Η Ισπανία υποστηρίζει ότι η ηλεκτρική διασύνδεση Γαλλίας-Ισπανίας βρίσκεται σήμερα, κάτω από το 3%. 

Εν τω μεταξύ, ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ απέρριψε τα επιχειρήματα ότι η εξάρτηση της χώρας του από τις ΑΠΕ ευθύνεται για το μπλακ άουτ. 

Όσον αφορά στην Πορτογαλία κάλυψε το 35% των αναγκών της σε  ηλεκτρική ενέργεια με εισαγωγές από την Ισπανία το πρωί της 28ης Απριλίου λόγω του χαμηλού κόστους της ηλιακής ενέργειας που παράγεται κυρίως στο νότο της χώρας.

Ακολουθήστε το energia.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του energia.gr