Ωστόσο, η αξιοποίηση αυτής της ευκαιρίας συνοδεύεται από μια σημαντική πρόκληση, που αφορά την εξασφάλιση των εντεινόμενων ενεργειακών αναγκών των κέντρων δεδομένων. Σύμφωνα με στοιχεία της McKinsey, η παγκόσμια ζήτηση για data centers αυξάνεται με ρυθμό 10% 12% ετησίως από το 2020 και αναμένεται να τριπλασιαστεί μέχρι το 2030. Η τάση αυτή αναμένεται να επιταχυνθεί περαιτέρω από τη ραγδαία άνοδο της τεχνητής νοημοσύνης, με τις εφαρμογές ΑΙ να καταλαμβάνουν το 73% της ζήτησης ενέργειας των data centers μέχρι το 2028.
Με την ενέργεια να αποτελεί το 65%-75% των λειτουργικών εξόδων ενός μεγάλου data center, το ενεργειακό κόστος αναδεικνύεται ως ο πιο καθοριστικός παράγοντας για τη βιωσιμότητα και την ανταγωνιστικότητα του κλάδου. Σε αυτό το πλαίσιο, η διαθεσιμότητα επαρκούς, φθηνής και κυρίως πράσινης ενέργειας σε σταθερή βάση αποτελεί πλέον βασικό κριτήριο επιλογής χωρών εγκατάστασης των data centers, καθώς οι εταιρίες προσπαθούν αφενός να περιορίσουν το λειτουργικό κόστος και αφετέρου να ανταποκριθούν στις δεσμεύσεις βιωσιμότητας που έχουν αναλάβει. Ήδη πολλοί πάροχοι ενέργειας αναπτύσσουν εξειδικευμένες προσφορές για τα data centers, όπως 24 7 πράσινα PPAS και συστήματα αποθήκευσης ενέργειας στις εγκαταστάσεις.
Αυτό σημαίνει ότι οι χώρες που επενδύουν στρατηγικά σε αυτόν τον τομέα θα έχουν σημαντικό πλεονέκτημα στον παγκόσμιο ανταγωνισμό για την προσέλκυση data centers, ενώ όσες δεν διαθέτουν αυτές τις ενεργειακές προϋποθέσεις θα παραμείνουν στο περιθώριο της νέας ψηφιακής οικονομίας.
Η Ελλάδα, διαθέτοντας κομβική γεωστρατηγική θέση, αλλά και πλούσιο δυναμικό σε ΑΠΕ, μπορεί να αποτελέσει προορισμό επιλογής στον επενδυτικό χάρτη των data centers. Ήδη επενδύσεις από παγκόσμιους τεχνολογικούς κολοσσούς, όπως η Microsoft και η Google, αναδεικνύουν τις δυνατότητες της χώρας να αναδειχθεί σε ισχυρό περιφερειακό κέντρο επεξεργασίας και μεταφοράς δεδομένων.
Σε αυτόν τον στόχο συμβάλλει σαφώς και η υλοποίηση των μεγάλων έργων συνδεσιμότητας, που ενισχύουν τη θέση της χώρας στο παγκόσμιο δίκτυο, όπως για παράδειγμα το έργο ανάπτυξης του αγωγού GREGY, ένα από τα πιο εμβληματικά έργα για την υποθαλάσσια μεταφορά ενέργειας από ΑΠΕ μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου, που συζητήθηκε πρόσφατα και στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας των δύο χωρών. Πρόκειται για έργο υψηλής οικονομικής και γεωστρατηγικής σημασίας.
Το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που οικοδομεί μέχρι τώρα η Ελλάδα στον τομέα των πράσινων data centers μπορεί και οφείλει να ενισχυθεί περαιτέρω. Η χώρα χρειάζεται να επιταχύνει τις πολιτικές για τη διείσδυση των ΑΠΕ, με έμφαση σε επενδύσεις για την αναβάθμιση των δικτύων και την αντιμετώπιση περιορισμών στη χωρητικότητα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Σημαντικό εργαλείο αποτελεί επίσης ο θεσμός των Συμφωνιών Αγοράς Ενέργειας (PPAs), μέσω των οποίων οι εταιρείες data centers εξασφαλίζουν προβλέψιμο κόστος και επίτευξη στόχων βιωσιμότητας. Βεβαίως, η διασφάλιση πράσινης και προσιτής ενέργειας για τα data centers δεν εξυπηρετεί μόνο τις επιχειρηματικές ανάγκες, αλλά συμβάλλει καθοριστικά στους στόχους του ευρωπαϊκού Green Deal για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% έως το 2030 και επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050.
Για την Ελλάδα η προσέλκυση επενδύσεων σε πράσινα data centers αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία για την προώθηση της τεχνολογικής αλλά και της ενεργειακής μετάβασης της ελληνικής οικονομίας. Είναι σημαντικό να την αξιοποιήσουμε με μακρόπνοο σχεδιασμό, αποτελεσματικότητα και όραμα.
* Ο Γιάννης Μπρατάκος είναι πρόεδρος του ΕΒΕΑ
(από την εφημερίδα "ΤΟ ΒΗΜΑ")