από τα κράτη-μέλη μέχρι το 2027, το οποίο παρουσιάστηκε χθες. Ωστόσο, η υλοποίηση του σχεδίου αξιολογείται ως ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση, με ορισμένους να έχουν ήδη εκφράσει ενστάσεις.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε χθες το πολυσυζητημένο σχέδιό της για τη γενική παύση των εισαγωγών ορυκτών καυσίμων από τη Ρωσία. Μολονότι οι εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου έχουν μειωθεί δραματικά από το 2022, τα ρωσικά καύσιμα συνεχίζουν να συνιστούν ένα κρίσιμο ποσοστό των εισαγωγών και στους δύο τομείς. Με στόχο την ευθυγράμμιση και των 27 κρατών-μελών, η Επιτροπή σκοπεύει να εξαναγκάσει τις εταιρείες ενέργειας στην Ευρώπη να αποκαλύψουν τα συμβόλαια που έχουν υπογράψει με τους προμηθευτές τους από τη Ρωσία.
Οι λεπτομέρειες του μέτρου δεν έχουν ανακοινωθεί, ωστόσο είναι βέβαιο πως οι επιχειρήσεις θα κληθούν να ενημερώσουν τόσο τις ευρωπαϊκές, όσο και τις εθνικές αρχές του κράτους όπου εδρεύουν για τον όγκο των καυσίμων και τη διάρκεια των συμβολαίων τους. Στη συνέχεια, οι αξιωματούχοι της ΕΕ θα συγκεντρώσουν όλα τα συμβόλαια και θα ξεκινήσουν τη διαδικασία ακύρωσής τους μέσω της ενεργοποίησης της ρήτρας «ανωτέρας βίας» που περιλαμβάνουν όλες οι συμφωνίες. Αυτό θα επιταχύνει τη διακοπή όλων των συμβολαίων χωρίς την ανάγκη επιβολής πρόσθετων κυρώσεων.
Εκτός από την ακύρωση των υφιστάμενων συμβολαίων μεταξύ ευρωπαϊκών και ρωσικών εταιρειών, το σχέδιο περιλαμβάνει την απαγόρευση της υπογραφής νέων μακροχρόνιων συμφωνιών μέχρι το 2027 και των αγορών σποτ μέχρι το τέλος του 2025. Ευρύτερα, η ευρωπαϊκή ηγεσία ευελπιστεί πως η ΕΕ θα έχει σταματήσει όλες τις εισαγωγές ρωσικών καυσίμων εντός του 2027. Τα κενά στη ζήτηση θα καλυφθούν μέσω συμφωνιών με άλλους προμηθευτές. Αξίζει να σημειωθεί, πως πέρα των ορυκτών καυσίμων, η παύση αφορά και το ουράνιο— με τη Ρωσία να αποτελεί τον μεγαλύτερο παίκτη στην αγορά εμπλουτισμένου ουρανίου.
Αναμενόμενα, ένα μεγάλο κομμάτι στην αγορά LNG θα μεταφερθεί στους Αμερικανούς εξαγωγείς, κάτι για το οποίο έχει ασκήσει πιέσεις και ο Ντόναλντ Τραμπ. Από την άλλη πλευρά, το σχέδιο της ΕΕ βάζει τέλος στα όποια πλάνα των Αμερικανών για επαναλειτουργία των αγωγών NordStream υπό τον έλεγχό τους. Μυστήριο παραμένει και το μέλλον του TurkStream, του μόνο εναπομείναντα αγωγού που μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο προς τις ευρωπαϊκές αγορές.
Εντούτοις, κάποιοι δεν είναι έτοιμοι να διακόψουν τις αγορές τους από τη Ρωσία. Ουγγαρία και Σλοβακία απέρριψαν εξαρχής την πρόταση της Επιτροπής, προμηνύοντας μία νέα διαμάχη εντός των θεσμών της ΕΕ. Σε αντίθεση με άλλα ψηφίσματα, η έγκριση του συγκεκριμένου σχεδίου δεν απαιτεί ομοφωνία των 27, αλλά ειδική πλειοψηφία, δηλαδή 15 από τα 27 κράτη-μέλη και 65% του συνολικού πληθυσμού. Ως εκ τούτου, οι δύο αντάρτες δεν μπορούν να εμποδίσουν την υπερψήφιση του σχεδίου, αλλά μπορούν να προσεγγίσουν άλλες κυβερνήσεις. Βέβαια, δεν θα ήταν απίθανο αν Βουδαπέστη και Μπρατισλάβα εκμεταλλεύονταν και αυτή την ευκαιρία ώστε να αποκομίσουν ορισμένες παραχωρήσεις από την ΕΕ.