Στην ατζέντα ξεχωρίζει η ηλεκτρική διασύνδεση GREGY, η οποία θα μεταφέρει καθαρή ενέργεια από την Αίγυπτο στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδας. Το έργο έχει ήδη χαρακτηριστεί ως στρατηγικής σημασίας για την ενεργειακή ασφάλεια και τη βιώσιμη ανάπτυξη της Ε.Ε.
Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στην εφαρμογή του διεθνούς δικαίου στην περιοχή, σε μια περίοδο όπου η Τουρκία κλιμακώνει τη ρητορική της για την Κύπρο, μετά και την πρόσφατη επίσκεψη του προέδρου ΤαγίπΕρντογάν στα Κατεχόμενα.
Σημαντική πρόοδος στο GREGY με νέα ευρωπαϊκή χρηματοδότηση
Σημαντικό βήμα για την υλοποίηση του GREGY σημειώθηκε την περασμένη εβδομάδα, με την υπογραφή συμφωνίας επιχορήγησης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) και της εταιρείας ELICA (Όμιλος Κοπελούζου). Τα κονδύλια θα καλύψουν κόστος για κρίσιμες μελέτες, όπως είναι η βέλτιστη όδευση του υποθαλάσσιου καλωδίου και η ανάλυση κόστους-οφέλους, προωθώντας την ταχεία εκκίνηση του έργου.
Οριοθέτηση ΑΟΖ και θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός
Στο τραπέζι θα τεθεί και η συμφωνία Ελλάδας–Αιγύπτου για την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) που είχε κλειδώσει το 2020, η οποία έχει ενταχθεί και στον εθνικό θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό που ολοκλήρωσε η Ελλάδα και υπεβλήθη στην Ευρωπαϊκή Ένωση τον περασμένο μήνα, με μεγάλη καθυστέρηση. Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός, που περιλαμβάνει και τις συμφωνίες με την Ιταλία, στηρίζεται και στο νομικό πλαίσιο του 4001/2011 και αποτελεί ουσιαστική απάντηση στο παράνομο τουρκο-λιβυκό μνημόνιο του 2019, το οποίο παραβλέπει ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα.
Συνεργασία και στην άμυνα
Εκτός από τα ενεργειακά ζητήματα, οι δύο πλευρές θα συζητήσουν και την ενίσχυση της στρατιωτικής τους συνεργασίας μέσω κοινών ασκήσεων και εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Η στρατηγική αυτή σχέση επισημοποιήθηκε με τη σύσταση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας το 2023 και επιβεβαιώθηκε πρόσφατα, στη συνάντηση των πρωθυπουργών Κυριάκου Μητσοτάκη και Αμπντέλ Φάταχ αλ-Σίσι στο Κάιρο, τον Ιανουάριο του 2025.
Επίσης με τις διμερείς συνεργασίες ενισχύονται και οι στενοί δεσμοί Ελλάδας-Αιγύπτου τόσο σε στρατιωτικό επίπεδο όσο και στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας, μέσω κοινών προγραμμάτων και ανταλλαγών, όπως η συμμετοχή σε εκπαιδευτικά προγράμματα και ασκήσεις, ενισχύοντας την αμυντική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών.
Όπως έγινε στις αρχές Απριλίου όταν ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού, αντιναύαρχος Δημήτριος - Ελευθέριος Κατάρας, πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Αίγυπτο, κατόπιν πρόσκλησης του Αιγύπτιου ομολόγου του Ashraf Ibrahim Atwa Megahed. Κατά τη διάρκεια των επαφών τους, οι δύο αρχηγοί συζήτησαν εκτενώς θέματα κοινού ενδιαφέροντος, δίνοντας έμφαση στην περαιτέρω ενίσχυση της στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ των Πολεμικών Ναυτικών Ελλάδας και Αιγύπτου. Χαρακτηριστική ήταν η πρόσφατη ενεργοποίηση του Μνημονίου Αμυντικής Συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών, το οποίο εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στο πεδίο των ανεφοδιασμών.
Συγκεκριμένα, η ελληνική φρεγάτα «ΥΔΡΑ» του Πολεμικού Ναυτικού, κατά την επιστροφή της από αποστολή στην Ερυθρά Θάλασσα στο πλαίσιο της επιχείρησης «ΑΣΠΙΔΕΣ», ανεφοδιάστηκε απευθείας από μονάδα του Αιγυπτιακού Ναυτικού, χωρίς τη διαμεσολάβηση τρίτων. Η πρακτική αυτή οδήγησε σε εξοικονόμηση περίπου 80.000 ευρώ και ανέδειξε την αποδοτικότητα της διμερούς ναυτικής συνεργασίας.Η επίσκεψη αυτή επιβεβαιώνει τη δέσμευση των δύο χωρών για στενότερη στρατιωτική συνεργασία και κοινή αντιμετώπιση προκλήσεων στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.