Η πράσινη μετάβασις και η ενεργειακή κρίση οδηγούν σε «πράσινο» πληθωρισμό. Οι κλυδωνισμοί που απορρέουν από το κλίμα-από την πλευρά είτε της ζήτησης είτε της προσφοράς αλλά και η στροφή προς την πράσινη ενέργεια, μπορούν να πυροδοτήσουν έναν διαφορετικό πληθωρισμό από αυτόν που ξέρουμε.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το πώς πλέον διαμορφώνονται οι τιμές στο φόντο των προκλήσεων του κλίματος και της πράσινης μετάβασης. Ήδη, η έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών δίνει το στίγμα. Όπως αναφέρει η έρευνα οι τιμές των προϊόντων στα σούπερ μάρκετ τον Μάιο 2024, μπορεί να καταγράφονται για πρώτη φορά μειωμένες κατά μέσο όρο -1,25% σε σχέση με τον Μάιο 2023, ωστόσο, όπως τονίζεται, αυτές οι μειώσεις έχουν ένα έντονα εποχικό χαρακτήρα. Μάλιστα αναφέρεται ότι οι περυσινές βροχές είχαν αυξήσει σημαντικά το κόστος στα φρέσκα φρούτα και λαχανικά με αποτέλεσμα φέτος να υπάρχει μια σχετική μείωση.
Είναι ένα απτό δείγμα ότι ότι πλέον η κλιματική αλλαγή αλλά και τα αυξημένα κόστη παραγωγής, που προέρχονται από τις ανάγκες συμμόρφωσης σε πολύ αυστηρά ρυθμιστικά πλαίσια, που ισχύουν στην ΕΕ και που πριν λίγους μήνες οδήγησαν τους αγρότες όλης της ΕΕ στους δρόμους, αλλά και οι υψηλές απαιτήσεις εισροών για την κάλυψη των αναγκών προσαρμογής στα νέα δεδομένα του κλίματος, φέρνουν τον “πράσινο” πληθωρισμό.
Ενδεικτικές οι αναφορές πριν λίγες μέρες ο επιχειρηματίας Σπύρος Θεοδωρόπουλος “Κάποια προϊόντα απλώς θα πάψουν να υπάρχουν. Και θα είναι αυτά που θα χτυπηθούν περισσότερο από την κλιματική κρίση. Αν δεν συνέλθει, για παράδειγμα, ο πορτοκαλεώνας της νότιας Αμερικής, ο μεγαλύτερος του κόσμου, που θα βρίσκουμε πορτοκάλια;” διερωτήθηκε ο Σπύρος Θεοδωρόπουλος, προειδοποιώντας για τους κινδύνους που είναι ante portas.
“Το πορτοκάλι πέρυσι το αγοράσαμε 230 δολάρια τον τόνο και φέτος η τιμή έφτασε στην περίοδο της συγκομιδής στα 600 δολάρια ο τόνος”, είπε “Η αύξηση είναι 161%. Αντίστοιχα το βούτυρο κακάο, πρώτη ύλη για τη σοκολάτα, είχε τιμή στην χονδρική 4,2 δολάρια και τώρα πλέον είναι στα 26 δολάρια, αφού πρώτα έφτασε στο pick - κορύφωση - των 42 δολαρίων! Η αύξηση εδώ είναι της τάξης του 520%! Και τώρα ο καφές οδεύει σε μια αντίστοιχη κατάσταση, όπως και τα κρέατα που έχουν ανέβει και δεν πέφτουν με τίποτα. Το χοιρινό έχει αυξηθεί πάρα πολύ και η πανσέτα, που είναι η πρώτη ύλη για το μπέικον, έχει… τρελαθεί”,ανέφερε ο επιχειρηματίας. Πολλές από αυτές τις ανισορροπίες συνδέονται με την κλιματική αλλαγή, παρατήρησε ο ίδιος και και προέβλεψε πως έρχεται νέα τεράστια αναστάτωση στη βιομηχανία τροφίμων από τη νέα ντιρεκτίβα της Κομισιόν, η οποία ορίζει πως (εκτός από τα τέλη CO2 που ανεβάζουν τα κόστη σε πλειάδα επιχειρήσεων) από το 2025 όλες οι πρώτες ύλες που έρχονται στην Ευρώπη ειδικά για τη βιομηχανία τροφίμων θα πρέπει να φέρουν πιστοποιητικά που να βεβαιώνουν ότι προέρχονται από περιοχές του κοσμου στις οποίες εφαρμόζονται πρακτικές βιώσιμης ανάπτυξης (π.χ. δεν επιτρέπεται να έχουν κοπεί δάση για να γίνουν φυτείες καφέ).
Οι υπηρεσίες
Όμως δεν είναι μόνο οι τιμές αγροτικών προϊόντων που επηρεάζονται από την πράσινη μετάβαση και τα νέα δεδομένα του κλίματος. Είναι και οι υπηρεσίες, τα κόστη στις κατασκευές κτλ. Απτό παράδειγμα, “φλέγον” ενόψει του καλοκαιριού, θέμα των τιμών στα ακτοπλοϊκά και αεροπορικά
εισιτήρια, όπου τα κόστη της “πράσινης” μετάβασης, μετακυλίονται στον καταναλωτή, είτε λόγω των αναγκών σε εναλλακτικά καύσιμα - SAF - της αεροπορίας και των καταβολών για τέλη ρύπων, είτε για τις επιβαρύνσεις που ισχύουν από φέτος στην ακτοπλοΐα . Έτσι, όπως αναφέρουν στελέχη της ακτοπλοΐας, φέτος το περιβαλλοντικό τέλος που θα συλλέγεται από τις εταιρείες και θα αποδίδεται απευθείας στην ΕΕ για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, θα ανέλθει περίπου στα 25 εκατ. ευρώ. Αυτά είναι χρήματα, όμως, όσων ταξιδεύουν σε γραμμές της Κρήτης ή της Αδριατικής. Και βέβαια είναι μόνο η αρχή καθώς, με βάση τα υπάρχοντα δεδομένα, θα πρέπει οι ακτοπλοϊκές εταιρείες να προχωρήσουν σε επενδύσεις πολλών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ για να μπορέσουν να “συμμορφωθούν” με τους κανονισμούς της ΕΕ. Όμως, τα κόστη αυτά είναι αναπόφευκτο να εκτινάξουν τις τιμές στα εισιτήρια τα επόμενα χρόνια, εκτός aεάν προβλεφθουν γενναίες κρατικές επιδοτήσεις, όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν γνώστες του θέματος. “Η ακτοπλοΐα θα πρέπει να γίνει “λαϊκής βάσης” ή κρατική για να συνεχίσει το έργο της με αυτό το ρυθμιστικό πλαίσιο, που μάλιστα είναι και απόλυτα μεταβλητό χωρίς στέρεη οικονομική βάση” αναφέρουν χαρακτηριστικά τα ίδια στελέχη, πουπου κάνουν λόγο για “πράσινο πληθωρισμό” και στις μεταφορές. Στις, δε, οδικές αυτό καταφαίνεται με τις τις τιμές καυσίμων και με το “πράσινο” τέλος που έχει επιβληθεί στο ντίζελ.
Η ενέργεια
Στο ίδιο μήκος και ο επικεφαλής της εταιρείας Metlen Ευάγγελος Μυτιληναίος. Μιλώντας, την γενική συνέλευση της εταιρείας,άσκησε αυστηρή κριτική για μια ακόμη φορά στην ηγεσία της Κομισιόν και την «πράσινη» πολιτική της, λέγοντας ότι τα επόμενα χρόνια θα γραφτούν πολλά μαύρα βιβλία για τον τρόπο που χειρίστηκε τα ζητήματα της ενέργειας. Προέβλεψε ότι τα λάθη δεν θα σταματήσουν εδώ και επικέντρωσε τα βέλη του στην Επίτροπο Ενέργειας Κάντρι Σίμσονς που όπως είπε δεν ενδιαφέρεται για το εάν το TTF φθάσει στα 120 ευρώ/MWh και το ηλεκτρικό ρεύμα στα 300 ευρώ/MWh, αλλά μόνο για το πως θα καταστραφεί η Ρωσία.
“Έχουμε μια Εσθονή Επίτροπο ενέργειας, που το μόνο που την ενδιαφέρει είναι να καραστρέψει τη Ρωσία. Όλη η βιομηχανία της Γερμανίας βασίζεται σε μι Εσθονή Επίτροπο, που λέει ότι πρέπει να σταματήσουμε τις ρωσικές εισαγωγές” τόνισε λέγοντας με νόημα. “Η Εσθονία είναι σαν την Πατρα τι να σχολιάσω Που να την αφήσω και που να την πιάσω την Κομισιόν;” δήλωσε με νόημα ο κ. Ευάγγελος Μυτιληναίος που και ως πρόεδρος της Eurometaux έχει ασκήσει δριμύτατη κριτική όπως και ο πρέοδρος του ΣΕΒ Δημήτρης Παπαλεξόπουλος στις επιλογές της Κομισιόν που απέρχεται τώρα.
Την ίδια ώρα ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας Γιάννης Στουρνάρας στο συνέδριο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς "Κλιματική αλλαγή: οι προκλήσεις και οι δράσεις των κεντρικών τραπεζών" αναφερόμενος πρώτα στους τρόπους με τους οποίους επηρεάζει η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τις τιμές έκανε λόγο για δύσκολες μέρες που έρχονται.. Όπως ανέφερε, “οι επιπτώσεις στο προϊόν και τον πληθωρισμό αναμένονται και από την πράσινη μετάβαση, τα μέτρα και τις πολιτικές προς καθαρές μηδενικές εκπομπές, τις επιδοτήσεις και τη σχετική φορολόγηση. Για παράδειγμα, μία αυξημένη τιμή άνθρακα μπορεί, ceteris paribus, να ωθήσει τον πληθωρισμό σε υψηλότερα επίπεδα, καθιστώντας απαραίτητη μια πιο περιοριστική κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος για τον πληθωρισμό. Αντίστοιχα, είναι αβέβαιη η επίδραση στον πληθωρισμό από τις επενδύσεις σε νέες, πιο πράσινες, τεχνολογίες, αλλά και από την απομείωση της αξίας περιουσιακών στοιχείων (π.χ. κτιρίων χαμηλής ενεργειακής απόδοσης, παρωχημένων υποδομών). Ως αποτέλεσμα, διαφορετικές και αντίρροπες δυνάμεις επενεργούν στο μακροπρόθεσμο επιτόκιο ισορροπίας” ανέφερε ο κ. Στουρνάρας δίνοντας το στίγμα των δυσκολιών που έχει να αντιμετωπίσει ο πλανήτης και η χώρα.