Ὅταν τήν Τρίτη ἡ κυβέρνησις τοῦ Ταγίπ Ερντογάν (ἀντιδρώντας στήν ἧττα της στίς δημοτικές ἐκλογές, ἐν μέρει λόγω τῶν καταγγελιῶν τῆς ἰσλαμιστικῆς ἀντιπολιτεύσεως γιά τίς τουρκο-ισραηλινές οἰκονομικές σχέσεις) ἀνακοίνωσε ὅτι τερματίζει τήν ἐξαγωγή 54 εἰδῶν πρός τό ἑβραϊκό κράτος, ὁ Ὑπουργός Ἐξωτερικῶν τοῦ Ἰσραήλ, Ἰσραέλ Κάτς, ἀπάντησε ὅτι ἡ χώρα του θά ζητήσει ἀπό ἀμερικανικούς ὀργανισμούς νά τερματίσουν τίς ἐπενδύσεις τους στήν Τουρκία καί ἀπό «τούς φίλους στό Κογκρέσσο» νά ἐπιβάλουν κυρώσεις στήν Ἄγκυρα.
Αὐτοῦ τοῦ τύπου ἡ ἐργαλειακή ἀντιμετώπισις τῶν ΗΠΑ ὡς «μεγάλου κηδεμόνος», ὁ ὁποῖος «ξελασπώνει» τό Ἰσραήλ στά δύσκολα, ποτέ δέν εἶχε διατυπωθεῖ μέ τόση καθαρότητα. Ἀλλά καί ποτέ δέν ἦταν περισσότερο προβληματική. Ἄγνωστο παρέμενε τήν ὥρα πού γράφονταν αὐτές οἱ γραμμές ἐάν τό Ἰράν θά ἐξαπέλυε τήν ἀενάως προαναγγελλόμενη ἐπίθεσή του ἐναντίον τοῦ Ἰσραήλ, σέ ἀντίποινα γιά τήν ἰσραηλινή ἐπιδρομή ἐναντίον τοῦ ἰρανικοῦ προξενείου στήν Δαμασκό, ἀπό τήν ὁποία ἔχασαν τή ζωή τους 13 ἄτομα, συμπεριλαμβανομένου τοῦ Ἰρανοῦ στρατηγοῦ ὁ ὁποῖος λειτουργοῦσε ὡς κορυφαῖος σύνδεσμος τῶν Φρουρῶν τῆς Ἐπαναστάσεως μέ τήν λιβανική ὀργάνωση Χεζμπολλάχ.
Ἡ ἐνέργεια αὐτή, ἡ ὁποία ξεπερνᾶ τήν διεθνῶς παραδεκτή «κόκκινη γραμμή» τοῦ ἀπαραβιάστου τῶν διπλωματικῶν ἀποστολῶν, προφανῶς ἀπέβλεπε στήν κλιμάκωση τῶν ἐντάσεων, ἀκριβῶς μέσω τῆς ἀπάντησης πού προκαλεῖται νά δώσει ἡ Ἰσλαμική Δημοκρατία καί ἅπαντες οἱ ἐνδιαφερόμενοι διερωτῶνται πλέον πότε καί πῶς θά ἐκδηλωθεῖ.
Καμμία ἀνάληψις ὑπέρμετρων ρίσκων υπέρ Παλαιστινίων
Ἡ θέσις τῶν Ἰρανῶν ἰθυνόντων δέν εἶναι εὔκολη. Ἀπό τή μία, δέν μποροῦν νά ἀφήσουν ἀναπάντητο τό συγκεκριμένο πλῆγμα, παρά ὀφείλουν νά ἀποκαταστήσουν τό γόητρό τους καί μιάν ὁρισμένη «ἀποτροπή» ἔναντι τοῦ Ἰσραήλ. Ἀπό τήν ἄλλη, δέν ἔχουν λόγους νά πέσουν στήν προφανῆ παγίδα, δηλ. νά (ὑπερ)αντιδράσουν κατά τόν τρόπο ἀκριβῶς πού ἀποζητεῖ ἀπό αὐτούς ὁ ἀντίπαλός τους. Στούς ἕξι μῆνες πού διαρκεῖ ἡ σύγκρουση στή Λωρίδα τῆς Γάζας, οὔτε τό Ἰράν οὔτε οἱ στενότεροι σύμμαχοί τους, ὅπως ἡ Χεζμπολλάχ, ἐπέδειξαν ἐπιθυμία ταχείας κλιμακώσεως καί ἀναλήψεως ὑπέρμετρων ρίσκων στό ὄνομα τῆς ἀλληλεγγύης πρός τούς Παλαιστίνιους. Στήν Τεχεράνη, ἐπαίρονται γιά τήν λογική τῆς «στρατηγικῆς ὑπομονῆς» καί ἀντιλαμβάνονται τήν ἀντιπαράθεση μέ τό Ἰσραήλ ὡς ἀγῶνα ἀντοχῆς.
Ἀκόμη δυσκολότερη, ὡστόσο, εἶναι ἡ θέσις τῆς Οὐάσινγκτον, ἡ ὁποία αφενός πῆρε ρητῶς τίς ἀποστάσεις της ἀπό τήν ἰσραηλινή ἐπιδρομή στό ἰρανικό προξενεῖο τῆς Δαμασκοῦ (καί, κατά πληροφορίες, ἔσπευσε μέσω τρίτων νά γνωστοποιήσει στήν Τεχεράνη ὅτι δέν εἶχε προτέρα γνώση), αφετέρου, ὅμως, διεμήνυσε διά στόματος τοῦ ἰδίου τοῦ Προέδρου Μπάιντεν τήν «σιδηρᾶ» (ironclad) ἀποφασιστικότητά της νά ὑπερασπισθεῖ τό ἑβραϊκό κράτος ἔναντι ἐνδεχόμενου ἰρανικοῦ πλήγματος στήν ἐπικράτειά του. Ἐξ οὗ καί ἀποστέλλεται στό Ἰσραήλ, σύμφωνα μέ τίς πληροφορίες τοῦ Axios, ὁ ἐπικεφαλῆς τῆς ἀμερικανικῆς διακλαδικῆς Κεντρικῆς Διοικήσεως (CENTCOM), στρατηγός Ἔρικ Κουρίλα.
Μέ ἄλλα λόγια, ἡ φερόμενη ὡς ὑπερδύναμις ἀπεύχεται τήν κλιμάκωση, ἀλλά ταυτοχρόνως ἐμφανίζεται διατεθειμένη καί νά τήν ὑπηρετήσει, μή ἔχοντας τήν δυνατότητα νά χαλιναγωγήσει τόν περιφερειακό της προστατευόμενο. Οἱ χιλιάδες σταθμευμένοι ἀνά τήν Μέση Ἀνατολή Ἀμερικανοί στρατιῶτες, εὑρισκόμενοι ἐντός τοῦ βεληνεκοῦς τῶν ἰρανικῶν ὅπλων, περιέρχονται καί πάλι σέ εὐάλωτη θέση - αὐτήν ἀπό τήν ὁποία τούς εἶχαν βγάλει οἱ ὑπόγειες συνεννοήσεις τοῦ προηγουμένου διαστήματος μέ τό Ἰράκ καί τίς ἰρακινές σιιτικές πολιτοφυλακές πού αὐτό ἐλέγχει.
Τήν ἴδια στιγμή, κάθε ἐνδιαφερόμενος λαμβάνει τά προπαρασκευαστικά μέτρα πού δύναται. Λ.χ. ἡ Lufthansa ἀνακοίνωσε τήν προσωρινή διακοπή τῶν πτήσεών της πρός τήν Τεχεράνη γιά λόγους ἀσφαλείας. Τό Ἰράν ἄρχισε νά ἀπειλεῖ μέ κλείσιμο τῶν Στενῶν τοῦ Ὀρμούζ σέ περίπτωση πού τά Ἡνωμένα Ἀραβικά Ἐμιρᾶτα διαθέσουν τήν ἐπικράτειά τους γιά κάποια ἰσραηλινή ἐπίθεση. Ἐνῶ, πάνω στήν ὥρα, δολοφονήθηκε στά περίχωρα τῆς Βηρυττοῦ ὁ οἰκονομικός σύνδεσμος τοῦ Ἰράν μέ τήν Χεζμπολλάχ.
Ἡ Χαμάς ἐξωθεῖται σέ διακοπή τῶν συνομιλιῶν
Τήν λογική τῆς κλιμακώσεως καί διευρύνσεως τῆς συγκρούσεως ἀποκαλύπτει ἄλλωστε καί ἡ στοχοποίησις τῆς οἰκογενείας τοῦ ἐξορίστου πολιτικοῦ ἡγέτου τῆς Χαμάς, Ἰσμαήλ Χανίγιε, τοῦ ὁποίου τρεῖς υἱοί καί τέσσερα ἐγγόνια ἔχασαν τήν ζωή τούς ἀπό ἰσραηλινό πλῆγμα κατά τοῦ αὐτοκινήτου τους στήν Λωρίδα τῆς Γάζας. Εἶναι προφανής ὁ στόχος τῆς ἐξωθήσεως τῆς Χαμάς σέ πλήρη διακοπή τῶν συνομιλιῶν οἱ ὁποῖες διεξάγονται μέ κοπιώδη ἀμερικανική, αἰγυπτιακή καί καταριανή μεσολάβηση, προκειμένου νά επιτευχθεῖ μιά συμφωνία καταπαύσεως τοῦ πυρός καί ἀπελευθερώσεως τῶν Ἰσραηλινῶν ὁμήρων.
Ἡ Χαμάς ἀσφαλῶς δέν προτίθεται νά ἀπεμπολήσει, χωρίς ἐγγυήσεις ὁριστικοῦ τερματισμοῦ τῶν ἐχθροπραξιῶν, τό «διαπραγματευτικό χαρτί» τῶν ὁμήρων, πού τόσο μεγάλη ἐπίδραση ἔχει στό ἐσωτερικό μέτωπο τοῦ Ἰσραήλ, καί νά ἐκτεθεῖ ἐν συνεχείᾳ σέ ἀκόμη σφοδρότερες ἰσραηλινές ἐπιθέσεις. Οὔτε ὅμως καί τό Ἰσραήλ μπορεῖ νά προβεῖ σέ μία συμφωνία ἡ ὁποία θά συνιστᾶ παραδοχή ἀποτυχίας τῆς στρατιωτικῆς του προσπαθείας, ἐφόσον ἡ Χαμάς θά ἔχει μείνει νά ἐλέγχει τήν Λωρίδα τῆς Γάζας τήν «ἑπόμενη μέρα» - καί μᾶλλον ἀπό πολιτικά ἰσχυρότερη θέση, ἐφόσον θά ἀποτελεῖ καί τόν μόνο μηχανισμό ἱκανό νά διανείμει τήν ἀνθρωπιστική βοήθεια.
Ἐξ οὗ καί γιά κάποιους ἰθύνοντες τοῦ Ἰσραήλ ἡ μόνη διέξοδος εἶναι ἡ προσφυγή στόν «κηδεμόνα», δηλ. τό νά συρθοῦν οἱ ΗΠΑ σέ ἀμεσότερη στρατιωτική ἐμπλοκή στά μεσανατολικά πράγματα, στό ὄνομα τῆς ἀνάγκης καταπολεμήσεως τοῦ Ἰράν. Ὅμως αὐτό δέν συμβαδίζει ἀπαραιτήτως μέ τά εὐρύτερα ἀμερικανικά συμφέροντα, πού συνίστανται μέν στήν ἀπομόνωση τοῦ Ἰράν, ἀλλά πρωτίστως ἀφοροῦν τήν διάνοιξη τῆς ἀνταγωνιστικῆς πρός τούς κινεζιμούς «δρόμους τοῦ μεταξιοῦ» ἐμπορικῆς καί ἐνεργειακῆς ὁδοῦ Ἰνδίας – Περσικοῦ Κόλπου – Εὐρώπης. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει τήν ἐξομάλυνση τῶν σχέσεων τῆς Σαουδικῆς Ἀραβίας μέ τό Ἰσραήλ, μέ τίμημα τήν ἀναβίωση τῆς λεγομένης «λύσεως δύο κρατῶν» στό παλαιστινιακό ζήτημα.
(ἀπό τήν ἐφημερίδα «ΕΣΤΙΑ»)