Ο άνθρακας, το γνωστό μας κάρβουνο, δηλαδή ο μεγαλύτερος εκπομπός διοξειδίου του άνθρακα, γίνεται όλο και πιο δημοφιλής, αντί να οδεύει προς πλήρη απόσυρση.
Αυτό είναι το εύρημα της έρευνας του Global Energy Monitor που δημοσιεύτηκε πρόσφατα. Σύμφωνα με την έρευνα, 69,5 GW ισχύος που προέρχεται από άνθρακα προστέθηκαν παγκοσμίως, ενώ 21,1GWαφαιρέθηκαν. Συνολικά, η αύξηση ισχύος από άνθρακα αυξήθηκε κατά 2%για το 2023.
Η Κίνα ήταν εκείνη που συνεισέφερε περισσότερο στη συγκεκριμένη εξέλιξη, με τα δύο τρίτα των νέων εργοστασίων που τέθηκαν σε λειτουργία να εδρεύουν εκεί. Ταυτόχρονα, η Κίνα συνεχίζει την κατασκευή νέων μονάδων καύσης άνθρακα, με τα σχέδια να προβλέπουν την οικοδόμηση τόσων υποδομών που αντιστοιχούν στο ένα τρίτο της σημερινής της ισχύος. Συνολικά, η Κίνα κατέχει το 60% της χρήσης άνθρακα διεθνώς.
Ωστόσο η Κίνα δεν είναι η μόνη ασιατική οικονομία που συνεχίζει δυναμικά τη χρήση άνθρακα. Η Ινδία έρχεται δεύτερη παγκοσμίως στη χρήση άνθρακα για την ηλεκτροπαραγωγή της, με το 80% των ενεργειακών αναγκών να καλύπτονται από εκεί. Η Ινδία αντίστοιχα σκοπεύει να κατασκευάσει νέες μονάδες καύσης άνθρακα, παρά το γεγονός ότι έχει 83 από τις 100 πιο μολυσμένες πόλεις στον κόσμο!
Άλλα κράτη της Ασίας, όπως η Ινδονησία, το Βιετνάμ, το Μπαγκλαντές, και το Πακιστάν επίσης συνεχίζουν να ανοίγουν νέες μονάδες καύσης άνθρακα. Δεν είναι τυχαίο ότι όλες αυτές οι χώρες συχνά αναφέρονται ως«αναπτυσσόμενες». Αυτή είναι μία από τις πιο αμφιλεγόμενες πτυχές της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής: Παρά τις δυτικέςχρηματοδοτήσεις για την απανθρακοποίηση αυτών των κρατών, η χρήση ορυκτών καυσίμων θεωρείται ακόμα και σήμερα ο πιο γρήγορος και δοκιμασμένος δρόμος προς την οικονομική ανάπτυξη.
Και αν οι αναπτυσσόμενες οικονομίες έχουν τη δικαιολογία των οικονομικών κινήτρων, η κατάσταση είναι διαφορετική για τα αναπτυγμένα κράτη. Η Νότια Κορέα και η Ιαπωνία,δύο οικονομικοί γίγαντες της Ασίας ακολουθούν την ίδια προσέγγιση, θέτοντας σε λειτουργία νέες μονάδες άνθρακα. Από την άλλη, Ευρωπαϊκή Ένωση και ΗΠΑ προχωρούν τις προσπάθειες απανθρακοποίησης με εμφανώς πιο αργούς ρυθμούς. Η επιβράδυνση αυτή θέτει σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τις δεσμεύσεις των ηγετών σε Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον για τους κλιματικούς τους στόχους.
Η κατάσταση αυτή προβληματίζει τους αναλυτές, οι οποίοι θεωρούσαν ότι η χρήση άνθρακα θα κορυφωνόταν το 2024— κάτι που πλέον φαντάζει απίθανο. Σύμφωνα με υπολογισμούς, αν ο στόχος είναι η παύση της λειτουργίας όλων των υφιστάμενων μονάδων καύσης άνθρακα μέχρι το 2040, τότε δύο τουλάχιστον μονάδες θα έπρεπε να κλείνουν κάθε εβδομάδα. Με άλλα λόγια, η παγκόσμια ηλεκτροπαραγωγή, και ο ίδιος ο πλανήτης, βρίσκεται πολύ μακριά από την απανθρακοποίηση.