Καί συνθῆκες καί προϋποθέσεις τέτοιες δέν μπορεῖ νά ἰσχυριστεῖ κανείς, οὔτε ὅτι ὑπάρχουν αὐτήν τήν στιγμή, οὔτε ὅτι μπορεῖ νά προκύψουν στό ἑπόμενο διάστημα μέ τόν τρόπο καί τήν μεθοδολογία πού ἀκολουθεῖται ἀπό τούς συνήθεις ἐνδιαφερόμενους. Ὁ στόχος σήμερα δέν θά ἔπρεπε νά εἶναι ἡ ἐπανέναρξη τῶν συνομιλιῶν αὐτή καθ’ ἑαυτή, ἀλλά συνομιλίες μέ ἀσφαλιστικές δικλίδες πού νά ὁδηγοῦν στόν στόχο τῆς λύσης ὡς ἀνωτέρω ἀναφέρεται. Ἄν δεχτοῦμε, ὡς ἄσκηση, ὅτι τά δεδομένα μας εἶναι ἡ σταθερή, εὔλογη, λογική καί δίκαιη δυσπιστία τῶν Ἑλλήνων Κυπρίων ἔναντι σέ τυχόν λύση καθώς καί ἡ δυσπιστία τῶν Τουρκοκυπρίων, ἀκόμη καί ἄν εἶναι ἀπόλυτα παράλογη αὐτή, σύν τήν παγιωμένη θέση καί μεθοδολογία τῶν Τούρκων γιά λύση 2 κρατῶν καί τέλος τήν θέση τῆς δικῆς μας πλευρᾶς ὡς ἐκφράζεται ἀπό τόν ΠτΔ γιά πλαίσιο Γκουτέρρες καί κληρονομιά τοῦ Κράνς Μοντανά, τότε, εὔκολα καταλήγει κάνεις στό συμπέρασμα, ὅτι ἡ ἔναρξη συνομιλιῶν μέ τέτοιες προϋποθέσεις εἶναι ὁδηγός, εἴτε πρός τήν ἀποτυχία καί τό ναυάγιο, εἴτε σέ λύση πού δέν θά εἶναι δυνατόν νά γίνει ἀποδεκτή ἀπό τήν δική μας πλευρά.
Καί ἐξηγῶ:
Ἄν εἰσέλθουμε σέ συνομιλίες μέ τήν τουρκική πλευρά νά ἀξιώνει λύση 2 κρατῶν καί τήν δική μας πλευρά νά ξεκινᾶ συνομιλίες ἀπό τό πλαίσιο Γκουτέρρες, καθώς καί τήν προέκταση τῆς κληρονομιᾶς τοῦ Κράνς Μοντανά στήν καλύτερη τῶν περιπτώσεων θά βρεθοῦμε κάπου στήν μέση τῆς διαδρομῆς, ἐκτός καί ἄν ἔχει κανείς τήν ἀφέλεια νά πιστεύει ὅτι θά ξεκινήσουν καί θά τελειώσουν συνομιλίες, γύρω ἀπό καί μέ ἄξονα τό πλαίσιο τό ὁποῖο, οὕτως ἤ ἄλλως, περιεῖχε σειρά καί σωρεία προνοιῶν μέ ἔντονο τό στοιχεῖο τῆς διαιώνισης καί υἱοθέτησης συνεπειῶν τῆς κατοχῆς.
Ἄρα δέν μπορῶ νά ἐντοπίσω τούς λόγους πού ἡ δική μας πλευρά διά τοῦ ΠτΔ διακηρύττει ὅτι ὁ στόχος αὐτήν τήν στιγμή εἶναι ἡ ἔναρξη συνομιλιῶν χωρίς νά ὑπάρχει ὁποιαδήποτε οὐρά, ἤ κατά τό δυνατόν προέκταση οὐρᾶς σέ αὐτή τήν ἀναφορά.
Ἄν ἡ ἀπάντηση δέ σέ αὐτό εἶναι ὅτι αὐτό γίνεται ἐντός καί πίσω ἀπό τίς κλειστές πόρτες, θά ἰσχυριστῶ ὅτι αὐτό εἶναι σφάλμα, ἀφοῦ τό Κυπριακό ὅπως καί κάθε διεθνές πρόβλημα, δέν μπορεῖ νά λυθεῖ ἐάν δέν ὑπάρχουν οἱ συνολικές προϋποθέσεις καί τό περιβάλλον πού νά θωρακίζει καί προστατεύει ὅλες τίς πτυχές καί πλευρές. Τό Κυπριακό εἶναι κατ’ ἐξοχήν ζήτημα πού χρειάζεται διαφάνεια ἀπό τήν στιγμή πού ἡ δυσπιστία εἶναι τό βασικό συστατικό στίς μεταξύ τῶν κοινοτήτων σχέσεις.
Ἄρα δέν θά συμφωνήσω μέ τήν τακτική μιλᾶμε ἐντός καί ὄχι ἐκτός.
Οἱ ἐκτός θά βιώσουν τίς συνέπειες ὅσων γίνονται ἐντός, ἄρα καθαρές κουβέντες ἀπό τήν ἀρχή νά ξέρουμε ποῦ πᾶμε καί τί μᾶς γίνεται. Ἡ κυρία Ὄλγκιν δέν ἦρθε στό νησί γιά νά παίξει, οὔτε γιά νά κάψει τό διπλωματικό της κεφάλαιο ὡς τό ἔκτισε τά προηγούμενα χρόνια.
Δέν εἶναι ὥρα γιά παιχνίδια τακτικῆς ἀλλά γιά καθαρά λόγια. Καί ἐπειδή εἶμαι τῆς ἄποψης, ὅτι ἡ τουρκική πλευρά θέτει τήν λύση 2 κρατῶν γνωρίζοντας ὅτι δέν θά πετύχει κάτι τέτοιο, ἀφοῦ ξέρει ὅτι οὔτε ἐμεῖς, οὔτε ὁ διεθνής παράγοντας θά συναινέσουν ποτέ σέ αὐτό, ἄρα λοιπόν τίθεται ἔτσι ὥστε σέ τυχόν διαδικασία συνομιλιῶν νά ἀποτελέσει ἄλλο ἕνα στοιχεῖο διαπραγμάτευσης γιά τήν Τουρκία μέ στόχο νά ἀσκηθεῖ πίεση στήν ἑλληνική καί ἑλληνοκυπριακή πλευρά, ἤ ἀκόμη χειρότερα, νά μᾶς χρεωθεῖ καί τό ὅποιο ναυάγιο.
Ἄν λοιπόν μέχρι σήμερα δέν ἀποτελεῖ προϋπόθεση ἡ μή πρόταξη 2 κρατῶν γιά ἔναρξη συνομιλιῶν, καλό θά εἶναι ὁ ΠτΔ νά τό πράξει ἄμεσα. Γιά αὐτόν ἀκριβῶς τόν λόγο διαφωνῶ μέ τήν δήλωση τοῦ ΠτΔ ὅτι ὁ μοναδικός μας στόχος εἶναι ἡ ἐπανέναρξη συνομιλιῶν.
Αὐτό εἶναι ἁπλό, ὅπως ἁπλό εἶναι νά καταλήξουμε σέ λύση.
Τό δύσκολο καί ὁ στόχος εἶναι νά καταλήξουμε σέ βιώσιμη λειτουργική ἀσφαλῆ, διαρκῆ, σταθερή καί δίκαιη λύση.
Συνομιλίες χωρίς προϋποθέσεις σημαίνει ναυάγιο μέ ἀπρόβλεπτες συνέπειες.
*τ. Πρέσβυς τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας στήν Ἀθήνα